Kompozytorzy

Artur Malawski

1904-1957

Kompozytor, pedagog i dyrygent urodzony 4 lipca 1904 roku w Przemyślu. Początkowo gry na fortepianie uczyła go matka, a gry na skrzypcach miejscowy nauczyciel J.K. Lepianko. Pierwszy zapisany utwór (Mazurek na skrzypce i fortepian) Malawski skomponował mając 16 lat. W latach 1920-28 studiował w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie w klasie skrzypiec J. Chmielewskiego i uzyskał dyplom ze srebrnym medalem. W latach 1927-33 koncertował w Krakowie i innych miastach oraz w Polskim Radiu, lecz na skutek urazu lewej ręki musiał zrezygnować z kariery wirtuozowskiej. W latach 1928-36 był profesorem skrzypiec i teorii muzyki w konserwatorium w Krakowie, następnie w latach 1929-30 uczył gry skrzypcowej w Śląskiej Szkole Muzycznej w Katowicach, a później 1930-32 w Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Krakowie. W 1932 roku był współzałożycielem Stowarzyszenia Młodych Muzyków w Krakowie i brał bardzo aktywny udział w jego działalności. W roku 1936 podjął studia w konserwatorium w Warszawie (kompozycja u K. Sikorskiego, dyrygentura u W. Bierdiajewa), które ukończył w 1939 r. z odznaczeniem za kompozycję. Po wybuchu wojny Malawski przebywał we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie przez pół roku prowadził chór i orkiestrę ukraińskiego teatru muzycznego, a w 1940 roku przeniósł się do Tarnopola, gdzie był nauczycielem gry skrzypcowej i klasy kameralistyki w szkole muzycznej. Jesienią 1941 roku zamieszkał we Lwowie, zaś od grudnia 1941 roku osiadł w Lublinie, gdzie do czerwca 1944 roku uczył prywatnie gry na skrzypcach oraz organizował koncerty dla Polaków, na których występowali głównie muzycy warszawscy.

Od 1945 roku uczył przedmiotów teoretycznych, prowadził klasy dyrygentury oraz kompozycji w PWSM w Krakowie. W roku 1955 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Na przełomie lat 1951/52 kierował sekcją operową na Wydziale Wokalnym PWSM w Krakowie. 1 października 1957 roku został mianowany kierownikiem nowo utworzonej Katedry Dyrygentury w tej uczelni, w latach 1950-54 prowadził także klasę dyrygentury w PWSM w Katowicach. Wykształcił wielu kompozytorów i dyrygentów, jego uczniami byli: M. Baranowski, A. Cwojdziński, A. Dobrowolski, R. Haubenstock (przed wojną), J. Katlewicz, T. Machl, S. Marczyk, K. Missona, W. Pawłowski, K. Penderecki, I. Pfeiffer, W. Rowicki (przed wojną, w klasie skrzypiec), B. Schaeffer, J. Semkow, Z. Szostak i in. W latach 1945-57 sporadycznie występował jako dyrygent, najczęściej prezentując utwory z okresu klasycyzmu i romantyzmu, wielokrotnie dyrygował także własnymi kompozycjami m.in. w 1948 roku odniósł sukces artystyczny wykonując swoje Etiudy symfoniczne na festiwalu MTMW w Amsterdamie. W latach 1945-48 wchodził w skład Komisji Programowej Szkolnictwa Wyższego przy MKiS. Od 1946 roku był członkiem zarządu, a w latach 1948-51 i 1957 prezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, 1951-54 członkiem Zarządu Głównego ZKP. W lipcu 1955 uległ wypadkowi, który spowodował utratę oka i rozwój choroby nowotworowej, która stała się przyczyną jego śmierci. Zmarł 26 grudnia 1957 roku.

Malawski otrzymał liczne nagrody i odznaczenia: 1952 - nagrodę państwową III st. za Wierchy; 1955 - nagrodę państwową II st. za twórczość kompozytorską i działalność pedagogiczną oraz nagrodę MKiS za Trio fortepianowe i za Etiudy symfoniczne; 1956 - Order Sztandaru Pracy II klasy; 1956 - nagrodę ZKP za całokształt działalności kompozytorskiej i pedagogicznej. Ponadto w 1928 - I nagrodę na konkursie Towarzystwa Bratniej Pomocy Uczniów konserwatorium krakowskiego za Bajkę; 1949 - II nagrodę za Wariacje, III nagrodę za Toccatę z fugą w formie wariacji oraz wyróżnienie za Tryptyk góralski na konkursie im. Chopina; 1957 - Nagrodę Muzyczną miasta Krakowa za osiągnięcia twórcze ze szczególnym uwzględnieniem 11 Symfonii.

Spuścizna kompozytorska, Malawskiego znajduje się w Archiwum Kompozytorów Polskich XX wieku w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1962-82 co dwa lata odbywał się w Krakowie konkurs kompozytorski im. A. Malawskiego.