Uwertura koncertowa
op. 12 na orkiestrę, Dz. 1
Uwertura koncertowa jest wczesnym utworem orkiestrowym Karola Szymanowskiego. Jej pierwszą wersję poprzedzał wstęp z poematu Tadeusza Micińskiego, będący pozamuzyczną inspiracją kompozytora i mottem, z której zrezygnowała po przeistrumentowaniu utworu w 1913 roku. Data powstania Uwertury przypada na czas, w którym Szymanowski, w dążeniu do przyswajania najnowszych zdobyczy muzycznych ulegał silnym wpływom Skriabina, Regera, a zwłaszcza Ryszarda Straussa.
Zarówno w warstwie technicznej jak i stylistycznej utwór wykazuje głębokie zależności od muzyki tego ostatniego. Wyrażają się one przede wszystkim w instrumentacji, rola instrumentów prowadzących powierzona jest przede wszystkim skrzypcom, które w momentach napięć dynamicznych obracają się w rejonach najwyższych rejestrów, dęte drewniane pozostają w ścisłej zależności od smyczków, grupa blaszana pozostaje dość statyczna. Instrumentacja zatem wykazuje tradycje romantyczne bez próby wyjścia poza nie. Cechy neoromantyczne, ściśle mówiąc Straussowskie, wykazuje również melodyka (linia schromatyzowana), harmonika zaś utrzymana jest w granicach rozwiniętej tonalności dur-moll. Formalnie Uwertura Koncertowa stanowi zwartą konstrukcję allegra sonatowego. Spoglądając na Uwerturę z perspektywy późniejszych dokonań twórczych Szymanowskiego, łatwo można postawić zarzut nieautentyczności stylistycznej. Inaczej jednak odnoszono się do działa po pierwszych wykonaniach na koncercie Spółki Nakładowej Młodych Kompozytorów Polskich. Dla ówczesnej publiczności Uwertura była przejawem na wskroś nowoczesnej postawy Szymanowskiego. Uwertura z jednej strony jest odwzorowaniem stylistycznym muzyki Straussa (co zostało zauważone także przez współczesnych), z drugiej zaś stanowi dowód niepospolitych zdolności debiutującego kompozytora, który uzyskał tu czystość stylu, zmysł konstrukcyjny i pracę tematyczną wysokiej próby. Słowem stworzył dzieło, które może prowadzić samodzielny byt estradowy.
(na podstawie wstępu Leona Markiewicza do Dzieł, t. 1, PWM 1987)
(na podstawie wstępu Leona Markiewicza do Dzieł, t. 1, PWM 1987)
- Autor opracowania: Leon Markiewicz
- Autor wstępu: Leon Markiewicz
- Autor komentarza źródłowego: Leon Markiewicz
- Seria: Szymanowski, Dzieła
- Wersja językowa wydania: pol
- Liczba stron: 100
- Oprawa: miękka
- Nr wydania: 2
- Rok wydania: 1987
- Postaci: partytura
- Format: N4 stojący (235x305 mm)
nakład wyczerpany
Inne tytuły w serii
Inne tytuły autora
Inne tytuły w kategorii - Orkiestrowe
Inne tytuły w kategorii - Orkiestra symfoniczna
