Kompozytorzy

Jan Astriab

1937-2005

Jan Astriab (1937-2005) kompozytor i pedagog. W 1963 roku ukończył studia kompozytorskie pod kierunkiem S.B. Poradowskiego w PWSM w Poznaniu. W latach 1973–74 studiował kompozycję i instrumentację u W. Bensona oraz muzykę jazzową u R. Wrighta w Eastman School of Music w Rochester (N. Jork). Od 1963 wykładał w PWSM (obecnie Akad. Muz.) w Poznaniu, od 1989 jako profesor nadzwyczajny, od 1992 profesor zwyczajny. Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki, w latach 1987–90 był prorektorem, od 1993 kierował zespołem badań naukowych, a od 1996 - Katedrą Kompozycji i Teorii Muzyki Propagował polską muzykę współczesną, zaangażowany w pracach organizacyjnych i artystycznych festiwali Poznańska Wiosna Muzyczna i „Warszawska Jesień” oraz koncertów kompozytorskich. Laureat wielu nagród, m.in. na konkursach kompozytorskich ZKP i im. K. Szymanowskiego w Warszawie, nagrody MKiS I st. (1981), Nagrody Artystycznej m. Poznania (1984). W 1995 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Styl muzyczny Jana Astriaba kształtował się pod wpływem jego szczególnych zainteresowań zjawiskami harmonicznymi oraz wartościami sonorystycznymi instrumentów. Były one nie tylko siłą inspirującą, lecz przede wszystkim kreatywną, zarówno w zakresie podstawowych, konstytutywnych elementów muzycznych, jak i struktury formalnej utworów. W tworzeniu jakości sonorystycznych istotną rolę odgrywał odpowiedni dobór materiału dźwiękowego, system harmoniczny związany z techniką centrów brzmieniowych oraz kategoria przestrzenności, będąca wynikiem poszukiwań nowych rozwiązań fakturalnych. W twórczości J. Astriaba ważną rolę odgrywały także inspiracje pozamuzyczne, związane z emocjonalnymi i duchowymi przeżyciami człowieka. Kompozytor stworzył specyficzny idiom dźwiękowy, charakteryzujący się głębokim emocjonalizmem, skondensowanym wyrazem, intensywnym napięciem narracji muzycznej. Utwory kompozytora odznaczają się wielką dbałością o szczegóły oraz precyzją formalną. Jego styl jest harmonijną syntezą tradycyjnych i współczesnych środków warsztatu kompozytorskiego.
(Encyklopedia Muzyczna PWM, Suplement „AB”; Janina Tatarska)