Kompozytorzy

Bogusław Schaeffer

1929–2019

Kompozytor, dramaturg, grafik, teoretyk, krytyk muzyczny i wykładowca. Urodzony we Lwowie 6 czerwca 1929 roku. Naukę muzyki rozpoczął w Opolu (skrzypce), następnie studiował kompozycję w PWSM w Krakowie u A. Malawskiego. W 1953 r. ukończył studia muzykologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim u Z. Jachimeckiego.

W latach 50. pracował krótko w Polskim Radiu, PWM oraz Instytucie Muzykologii UJ. W następnych latach rozwijał żywą działalność publicystyczno-naukową. Od 1959 r. poświęcił się niemal całkowicie twórczości kompozytorskiej. Laureat wielu konkursów kompozytorskich, nagród krajowych oraz międzynarodowych. Od 1963 r. wykłada kompozycję na AM w Krakowie. Członek "Grupy Krakowskiej", artystycznego ugrupowania skupiającego reprezentantów awangardy muzycznej i plastycznej. Organizator i wykonawca koncertów nowej muzyki (m.in. wraz z MW2 Ensemble i Muzyką Centrum). Autor szeregu prac naukowych i popularyzatorskich, m.in. "Nowa muzyka - problemy współczesnej techniki kompozytorskiej" (1969), "Klasycy dodekafonii" (1961, 1964), "Mały informator muzyki XX wieku" (1975), "Wstęp do kompozycji" (1976), "Leksykon kompozytorów XX wieku" (1963, 1965). Od połowy lat 1980 jest również profesorem kompozycji w Hochschule für Musik "Mozarteum" w Salzburgu.

Spośród kompozytorów współczesnej polskiej awangardy Schaeffer był jedynym, którego bogatej twórczości nie da się ująć w kategoriach określonej stylistyki. Twórczość Schaeffera jest wyjątkowa przez absolutną bezkompromisowość poszukiwawczej podstawy kompozytora, dla którego każde dzieło jest odrębnym "traktatem"na dany temat kompozytorski – czy to z dziedziny zagadnień strukturalnych, kolorystyczno-brzmieniowych, nowego typu ekspresji, wyrazu emocjonalnego czy techniki instrumentalnej. Schaeffer był ponadto jednym z nielicznych przedstawicieli tzw. "trzeciego nurtu", tj. operującej elementami muzyki poważnej i jazzowej. Uprawiał również takie gatunki jak muzyka wizualna, graficzna, teatr instrumentalny, happeningi, muzyka akcji i muzyka dla aktorów. Z ważniejszych kompozycji Schaeffera należy wymienić: Muzyka na smyczki - Nokturn (1953), Topofonica na 40 instrumentów (1960), Koncert jazzowy (1969), Harmonie i kontrapunkty (1976), Missa eletronica na chór chłopięcy i taśmę (1975), TIS MW2 (1963), Kwartet dla 4 aktorów (1966), Symfonia w 9 częściach (1973).