Kompozytorzy

Feliks Janiewicz

1762-1848

Feliks Janiewicz, urodził się w 1762 r. w Wilnie, zmarł 21 V 1848 r. w Edynburgu, polski skrzypek, dyrygent, kompozytor, nauczyciel muzyki i organizator życia muzycznego. Wysoki poziom gry na skrzypcach osiągnął już we wczesnej młodości. W latach 1777-84 był członkiem kapeli królewskie w Warszawie; brał udział w koncertach, przedstawieniach operowych i baletach, balach i przyjęciach. W 1784 uzyskał prawdopodobnie stypendium królewskie i udał się do Europy Zachodniej. Domniemany jest pobyt Janiewicza w Nancy w 1784 r. W 1785 r. przebywał w Wiedniu, gdzie kontaktował się z Haydnem i Mozartem. U pierwszego z nich przypuszczalnie pobierał lekcje kompozycji, drugi zadedykował mu swoje Andante na skrzypce i orkiestrę (KV 470, druga wersja cz. II Koncertu skrzypcowego D-dur KV 218). Otrzymawszy stypendium od bliżej nie określonej osoby arystokratycznego pochodzenia, Janiewicz przebywał we Włoszech w latach 1785-86(?)-67. We florencji poznał P. Nardiniego, w Turynie G. Pugnaniego. We Włoszech miały miejsce pierwsze estradowe występy kompozytora (koncerty). 23 i 25 XII 1787 r. oraz 9, 21, 24 i 28 III 1788 r. występował w Paryżu w Concert Spirituel. Do 1790 r. był członkiem orkiestry księcia orleańskiego w Paryżu. Być może w 1791 r. przebywał w Mediolanie, a przed 1792 r. także w Polsce. W 1792 r. prawdopodobnie na zaproszenie J.P. Salomona przybył do Wielkiej Brytanii. Po raz pierwszy publicznie wystąpił w Londynie 9 II 1792 r. na benefisie V. Jíroveca pod dyrekcją Salomona. W sezonie 1792 występował jako główny skrzypek-solista na koncertach subskrypcyjnych Salomona w Hanover Square Room; w następnym sezonie, kiedy jego miejsce zajął G.B. Viotti, Janiewicz występował na koncertach oratoryjnych w King’s Theatre Haymarket; na koncertach Salomona pojawił się ponownie w 1796 r. Oprócz występów na regularnych koncertach brał udział w wielu benefisach czołowych muzyków (m.in. J. Haydna 3 V 1792 r.). Od początku swego pobytu w Anglii Feliks Janiewicz odbywał wiele podróży jako koncertujący skrzypek i kierownik orkiestry, m.in. w latach 1792-93 występował w Bath, w 1796, 1797 i 199 r. w Irlandii, od około 1788 r. regularnie występował w Manchesterze i Liverpoolu, a w 1803 r. po raz pierwszy w Edynburgu. 12 X 1799 r. ożenił się z Elizą Breeze i zamieszkał w Liverpoolu, gdzie około 1803 r. założył sklep z nutami i instrumentami muzycznymi, prowadząc również w niewielkim zakresie działalność wydawniczą. Około 1810-13 r. jego wspólnikiem był J. Green, a od 1816 r. W.D.G. Weiss, który przejął interes po rezygnacji Janiewicza około 1829 r. W Liverpoolu Feliks Janiewicz prowadził aktywną działalność muzyczną, m.in. w 1799, 1808 i 1813 r. był kierownikiem orkiestry na festiwalach, przez wiele sezonów do około 1814 r. był kierownikiem orkiestry koncertów subskrypcyjnych, a w 1819, 1820 i 1822 r. organizował własne cykle koncertów muzyki instrumentalnej. W 1813 r. był jednym z trzydziestu współzałożycieli Philharmonic Society w Londynie, z którym współpracował do 1815 r. jako jeden z kierowników orkiestry. W 1815 r. przeniósł się do Edynburga, gdzie rozwinął działalność koncertową, m.in. brał udział w festiwalach (1815, 1819 i 1824 r.), prowadził orkiestry koncertów subskrypcyjnych oraz organizował (od 1816 r.) własne cykle koncertowe. W tym czasie występował też w innych miastach Szkocji (m.in. Glasgow, Aberdeen, Dundee) i Irlandii. W 1831 r. Janiewicz wycofał się z działalności koncertowej. Na temat ostatniego okresu jego życia brak informacji. Pochowany został na Warriston Cementary w Edynburgu. Miał dwie córki – starsza, Felicja, była pianistką i śpiewaczką, młodsza, Paulina – harfistką; syn Janickiego, Felix, był znanym dentystą chirurgiem.