2021-09-15

„To jest instrumentalne dzieło, jakiego nigdy jeszcze żaden Polak nie napisał…” – tak określił swoją II Symfonię B-dur op. 19 Karol Szymanowski. Utwór niewątpliwie stanowił owoc dojrzałego warsztatu i świadomego zamysłu. Jednak losy kompozycji po prawykonaniu mogą się jeszcze różnie potoczyć… 17 września w Filharmonii Krakowskiej imienia K. Szymanowskiego dzieło zabrzmi w kształcie, w jakim nie było wykowywane od lat. 
 

II Symfonia Szymanowskiego jest dziełem niewątpliwie wybitnym – zaskakuje różnorodnością melodii i zestawień instrumentalnych, wyrafinowaną, wysmakowaną ekspresją. Po pierwszych wykonaniach utwór zdobył serca publiczności w Berlinie (1911), Monachium (1912), Wiedniu (1912) czy Lipsku (1912). Rozpływali się nad nim recenzenci, określając po koncercie jego twórcę jako „kogoś, kto ma pęd ku wielkości” (Richard Specht), z kogo nazwiskiem „będą musiały oswoić się także i niemieckie języki” (“Neue Freie Presse”). 
 

Georg Schünemann po wykonaniu II Symfonii pisał natomiast, że „najlepsze rzeczy daje Szymanowski w wariacjach”. I to właśnie druga część utworu – temat z wariacjami – zasługuje na szczególną uwagę podczas zbliżającego się koncertu. Otóż II Symfonia w swoim pierwotnym kształcie, święcąca triumfy od 1911 do 1921 roku, na potrzeby koncertu w 1922 roku w Bostonie została przez Szymanowskiego skrócona o dwie wariacje. Dzieło w tej wersji weszło ostatecznie do repertuaru, przez co współczesna publiczność nie zna pierwotnego zamysłu kompozytora.


 

„Powiedzmy sobie szczerze: nie znając wariacji nr 3 i nr 7, które przez lata 1911–1921 stanowiły integralną część II Symfonii – w istocie nie znamy oryginalnego zamysłu dzieła, jego pierwotnego kształtu, formy i ekspresji. Nie znamy dzieła, które przez 10 lat zachwycało słuchaczy europejskich centrów muzycznych”, komentuje Teresa Chylińska, wieloletnia badaczka twórczości Karola Szymanowskiego, redaktor naukowa edycji źródłowo-krytycznej dzieł Karola Szymanowskiego, wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
 

Utwór po latach w jego pierwotnej wersji wykonają w swojej siedzibie muzycy Filharmonii Krakowskiej pod batutą Alexandra Humali 17 września o godz. 19:30 w ramach festiwalu „Szymanowski Polska Świat”. Bilety można zakupić lub zarezerwować na stronie internetowej Filharmonii Krakowskiej.
 

Artyści powtórzą koncert dzień później o tej samej porze w Studiu Koncertowym im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie. Koncert ten będzie transmitowany na antenie Programu Drugiego Polskiego Radia. Bilety można zarezerwować za pośrednictwem strony internetowej Filharmonii Krakowskiej. 
 

Zapraszamy na podróż w czasie do roku 1911, kiedy to odbyło się prawykonanie dzieła w jego oryginalnym zamyśle i kształcie.