2022-08-24

Balet rządzi się własnymi prawami. Są one nie mniej dokładnie opisane niż reguły muzyki klasycznej. Balet jednak też się zmienia i chociaż nadal pielęgnowane są choreografie wielkich mistrzów przeszłości, równie często spektakle bywają unowocześniane. 

Wybrane przez nas dzieła powstawały na przestrzeni 150 lat i odzwierciedlają rozmaite mody, gusta, kierunki, niosą w sobie estetyczny ładunek epoki. A przecież muzyka baletowa bywa na tyle uniwersalna, że można sobie doskonale wyobrazić jej współczesne ujęcia, tak jak to dzieje się z partyturami Czajkowskiego czy Strawińskiego.

Mniej dystyngowanym bratem baletu, bardziej bezpośrednim w kontakcie z odbiorcą, jest taniec artystyczny ze wszystkimi swoimi odmianami. Czasami przejmuje on scenę, ożywia dawne partytury. Angażuje tancerzy o rozmaitych doświadczeniach, w różnym wieku. W przypadku dzieł wokalno-instrumentalnych chętnie wciąga w akcję sceniczną śpiewaków. Kontakt z tańcem to dla muzyki kuracja odmładzająca. Potrafi on bowiem współczesnymi środkami wydobyć ukryte sensy dźwięku muzycznego i jego gorącą ekspresję.

Ale przecież i w wykonaniu koncertowym muzyka baletowa świetnie się sprawdza – w całości albo w formie suit czy w krótszych fragmentach. Trzeba tylko odważnego dyrygenta. Drzemie w niej niezwykły potencjał, na którego odkrycie właśnie nadszedł czas.

Adam Suprynowicz
 

Grafika: Dobry Skład
 

Propozycje utworów z katalogu PWM:

Grażyna Bacewicz (1909–1969), Pożądanie, balet w 2 aktach (1968), 84'

Tomasz Kiesewetter (1911–1992), Stańczyk (Królewski błazen), balet w 4 scenach (1954), 95'

Juliusz Łuciuk (1927–2020), Niobe, balet-pantomima w 1 akcie, 3 obrazach (1926), 14'

Stanisław Moniuszko (1819–1872) / Adam Müncheimer (1830–1904), Figle szatana, balet w 4 obrazach (1879), 42'

Zygmunt Mycielski (1907–1987), Zabawa w Lipinach, balet w 1 akcie (1953), 60'

Antoni Szałowski (1907–1973), Zaczarowana oberża, balet w 1 akcie (1945), 30'

Zbigniew Wiszniewski (1922–1999), Ad hominem, balet w 1 akcie (1963), 27'