2023-11-30

Grudzień przynosi obfitość i różnorodność prawykonań dzieł kompozytorów związanych z Polskim Wydawnictwem Muzycznym. W tym miesiącu po raz pierwszy zabrzmią utwory skomponowane na tradycyjne składy instrumentalne, jak i te mniej oczywiste, prowadzące do szukania nowych konfiguracji, współbrzmień i rozwiązań.

Pawła Łukaszewskiego refleksja nad wiarą

W nastrój i refleksję nad historią oraz tradycją wiary chrześcijańskiej, szczególnie istotnej w świetle zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia, wprowadzi nas najnowsza kompozycja Pawła Łukaszewskiego, będąca ekumeniczną modlitwą o jedność chrześcijan. Tekst kompozycji zatytułowanej ICHTHYS kompozytor napisał w języku łacińskim w formie quasi-litanii. Autor wymienia w niej szesnaście wyznań utworzonych na przestrzeni kilkuset lat, które łączy sakrament chrztu. W utworze odnajdziemy szereg zwrotów retorycznych, zaczerpniętych m.in. ze staropolskiej kolędy Nuż my dziś krześcijani pochodzącej z "Kancjonału Staniąteckiego" (1586), czyli kolekcji rękopisów zawierających opracowania pieśni religijnych, przechowywanej w Opactwie Mniszek Benedyktynek w Staniątkach, czy nawiązujących do encykliki "Ut unum sint" Jana Pawła II. ICHTHYS na chór mieszany i akordeon po raz pierwszy zabrzmi w Białymstoku 1 grudnia o godz. 19:00, a wykona go Maciej Frąckiewicz – jeden z czołowych polskich akordeonistów oraz Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej pod dyrekcją Violetty Bieleckiej. Bilety dostępne są na stronie Opery i Filharmonii Podlaskiej.

Kameralnie z Joanną Wnuk-Nazarową i Hanną Kulenty

Usłyszymy także nowe dzieła dwóch wybitnych kompozytorek związanych z naszą Oficyną. Już 3 grudnia w Katowicach zabrzmi II Kwintet smyczkowy pamięci Krzysztofa Pendereckiego skomponowany przez Joannę Wnuk-Nazarową. Utwór, który wykona Kwartet Śląski z udziałem kontrabasisty Jana Kotuli, jest hołdem kompozytorki dla zmarłego przed trzema laty mistrza. Artystka studiowała pod jego kierunkiem w Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie od 1970 roku i – jak wspominała w jednym z wywiadów – jego twórczość fascynowała ją jeszcze jako nastolatkę. Z programem koncertu można zapoznać się na stronie NOSPR.

Z Katowic przeniesiemy się do Wrocławia, gdzie w Narodowym Forum Muzyki zabrzmi 7 grudnia I Kwartet smyczkowy A song for string quartet Hanny Kulenty. Ten młodzieńczy utwór kompozytorki, napisany w 1984 roku, jest pierwszym z sześciu kwartetów smyczkowych stworzonych w ciągu trzydziestu lat, które ukazują ewolucję języka muzycznego kompozytorki, jej spojrzenia na problemy formy, czasu, przestrzeni i brzmienia. Utwór wykona Lutosławski Quartet, który dołącza do grona tak znakomitych zespołów kameralnych, jak m.in. Kronos Quartet, czy Kwartet Śląski, które premierowo wykonywały późniejsze utwory Hanny Kulenty przynależące do tego gatunku. Bilety na koncert można nabyć za pośrednictwem strony NFM.

Album rodzinny Jerzego Kornowicza w Ukrainie

Dzieciństwo to czas, kiedy przebywamy w kilku światach naraz – pewnie najmniej w tym realnym, bo nie mamy o nim pojęcia – opowiadał Jerzy Kornowicz przed prawykonaniem w marcu tego roku swojej opery dla dzieci na sopran, kontratenor, orkiestrę smyczkową i projekcję wideo pt. Album rodzinny. Dzięki współpracy Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, Instytutu Adama Mickiewicza, Ukraińskiej Filharmonii Narodowej w Kijowie i Lwowskiej Filharmonii Narodowej dzieło to po raz pierwszy zostanie wykonane w języku ukraińskim. Autorką przekładu literackiego jest młoda, obiecująca tłumaczka ze Lwowa, Tetiana Korotun. Opera zostanie wykonana dwukrotnie: 8 grudnia w Kijowie i 10 grudnia we Lwowie. Więcej informacji na stronie Ukraińskiej Filharmonii Narodowej w Kijowie.

Marcin Stańczyk o tym, czego już nie ma i Rewolucje Alka Nowaka

Nowa kompozycja Marcina Stańczyka może zaskoczyć słuchaczy, którzy wybiorą się na V Świąteczny Festiwal ART MINTAKA do Bydgoszczy (8-10 grudnia, Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego). Quatre chants sur ce qui n'existe plus to cztery pieśni skomponowane na flet (flet altowy), tubę, gitarę klasyczną, wiolonczelę i taśmę, dla których ideą przewodnią stało się poczucie straty lub braku. Rozpędzony świat stawia przed nami coraz to wyzwania. Nie zmienia się tylko jedno – wymóg bycia „na czasie”. Ten szantaż aktualności okupiony jest zwykle oszołomieniem, dezorientacją, a często także dojmującym poczuciem braku – kompozytor wyjaśnia w komentarzu zawartym w partyturze. Wykonanie utworu powierzono Agnieszce Bartoszewicz (flety), Marcinowi Chilińskiemu (gitara), Gustawowi Bafeltowskiemu (wiolonczela) i Robertowi Bartoszewiczowi (tuba).

W ostatnich latach Aleksander Nowak najchętniej realizował się w dziełach operowych i dramacie muzycznym, podejmując współpracę ze współczesnymi pisarzami, jak Olga Tokarczuk, Szczepan Twardoch, Radek Rak i Marcin Wicha. Końcówka roku przyniesie jednak jego dwa utwory instrumentalne. Pierwszy z nich to kameralny duet na flet i tubę, który zabrzmi 10 grudnia w Bydgoszczy, również podczas V Świątecznego Festiwalu ART MINTAKA. - Szybko zaczęło mi się to wydawać połączeniem oczywistym i nawet jedynym możliwym w tej sytuacji. Wyobrażenia współbrzmień przychodzą łatwo, nieco gorzej z przekonującą formą, ale tu z kolei pozostające z tyłu głowy wyobrażenie obracających się okręgów jest pomocne i w jakimś stopniu generatywne. – pisze o Rewolucjach kompozytor. - Flet krąży wokół tuby, potem tuba wokół fletu. A potem następuje zmiana, po czym powrót. I tak się to toczy i układa. Mogłoby bez początku i bez końca. Kompozycję wykonają Agnieszka i Robert Bartoszewicz. Wstęp na wszystkie wydarzenia festiwalowe jest bezpłatny. W programie również kompozycje m.in. Hanny Kulenty, Zbigniewa Bargielskiego i wielu innych współczesnych, niemniej interesujących kompozytorów.

Kilka dni później w Filharmonii Śląskiej po raz pierwszy zabrzmi także Concerto per mezzo Alka Nowaka. Będzie to znakomita okazja, by docenić zarówno kunszt solisty, jego wrażliwość i umiejętności techniczne, jak i bogate brzmienie całego zespołu orkiestrowego. Tego wieczoru wystąpią: pianista Piotr Sałajczyk i Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej pod kierunkiem Yaroslava Shemeta. Bilety dostępne na stronie Organizatora.

Zygmunt Krauze grany w Rumunii

Grudzień z prawykonaniami zakończymy Requiem: Introitus i Kyrie Zygmunta Krauze. Utwór zabrzmi 16 grudnia w Rumunii w ramach zamówionego przez Filharmonię Banatul w Timisoarze dzieła, napisanego przez siedmiu kompozytorów z siedmiu byłych krajów komunistycznych, które podobnie jak Rumunia przeszły rewolucje w 1989 roku. Koncert z udziałem solistów: Luizy Fatyol (sopran), Martyny Antonie (mezzosopran), Mariusa Budoiu (tenor), Adriana Smpetrean (bas), a także Orkiestry Symfonicznej „Ion Românu” i Chóru Filharmonii Banatul pod batutą Gabriela Bebeselea jest ostatnim tak znaczącym wydarzeniem dla Timisoary, jako Europejskiej Stolicy Kultury 2023. Więcej informacji znajduje się na stronie Filharmonii Banatul.