2024-04-03

Spośród różnorodnych czynników, które kształtują muzykę najnowszą, można wskazać indywidualne doświadczenia i perspektywy jej twórców, współczesne wydarzenia społeczne czy dziedzictwo kulturowe, niekoniecznie rodzime.

Źródła inspiracji, z których korzystają współcześnie kompozytorki i kompozytorzy poznamy bliżej przy okazji premier nowych utworów Joanny Wnuk-Nazarowej, Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil, Marcela Chyrzyńskiego i Krzysztofa Wołka. Naszą uwagę skierujemy w stronę Wrocławia i Krakowa, gdzie w nadchodzących dniach odbędą się festiwale promujące polską muzykę współczesną: 34. Musica Polonica Nova oraz 36. Krakowski Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów.

Joanna Wnuk-Nazarowa: Quintetto per archi n. 2

Twórczość Krzysztofa Pendereckiego fascynuje krakowską kompozytorkę co najmniej od czasów, gdy studiowała pod jego kierunkiem w Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Teraz Joanna Wnuk-Nazarowa składa hołd Mistrzowi w swoich dwóch kwintetach smyczkowych (Quintetto per archi n. 1 & n. 2). Konstrukcja utworów oparta jest na symfoniach Ludwiga van Beethovena, odpowiednio VII oraz IV, które cenił i którymi często dyrygował Penderecki. Kompozytorka jednak nie cytuje w nich ostatniego z trzech wiedeńskich klasyków. W Quintetto per archi n. 2 odnajdziemy urwane frazy z III Kwartetu smyczkowego („Kartki z nienapisanego dziennika”) Krzysztofa Pendereckiego.

Utwór Joanny Wnuk-Nazarowej, po raz pierwszy rozpisany na orkiestrę smyczkową, wykona 7 kwietnia Sinfonietta Cracovia. W postindustrialnej przestrzeni Teatru Łaźnia Nowa w Krakowie skalę emocji kolejnej odsłony projektu London Calling wyznaczy poszukiwanie równowagi pomiędzy tradycją a nowoczesnością, dźwiękiem i ciszą oraz muzyką Wschodu i Zachodu.

Grażyna Pstrokońska-Nawratil: CalderaConcerto na akordeon i orkiestrę kameralną

O tym, że muzyka współczesna przestaje być elitarna, otwiera się na życie codzienne i odbiorców spoza akademickich kręgów przekonuje Paweł Hendrich, dyrektor artystyczny Musica Polonica Nova, którego organizatorem jest Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu. Podczas tegorocznej odsłony festiwalu zostaną podjęte takie tematy, jak inspiracje twórcze (także związki z popkulturą), strategie percepcji, czy dominujące trendy w stale piszącej się historii muzyki współczesnej.

Musica Polonica Nova potrwa od 10 do 14 kwietnia, a w programie zabrzmią m.in. utwory kompozytorów związanych z naszą Oficyną: Andrzeja Kwiecińskiego, Jagody Szmytki, Pawła Hendricha, Grażyny Krzanowskiej. Po raz pierwszy zabrzmi też najnowsza kompozycja Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil pt. CalderaConcerto na akordeon i orkiestrę kameralną.

– "Caldera" to magia mrocznej otchłani, ale także bajecznych kolorów powierzchni wody, która ją niekiedy wypełnia. To szczególny sejf historii naszej planety, miejsce narodzin osnowy praroślin – mówi o utworze Grażyna Pstrokońska-Nawratil, dedykując dzieło soliście, wirtuozowi akordeonu: Maciejowi Frąckiewiczowi, który wykona kompozycję wykona 13 kwietnia wraz z Orkiestrą Muzyki Nowej pod kierunkiem Szymona Bywalca. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem festiwalu.

Marcel Chyrzyński: Daeguscape na skrzypce, altówkę i wiolonczelę

Kompozytor pozostaje wierny swojej fascynacji kulturami Dalekiego Wschodu. W Daeguscape postanowił oddać charakter miasta Daegu w Korei Południowej, w którym emanująca spokojem aura buddyjskich świątyń zderza się z energią współczesnej urbanistyki, szybkimi samochodami i nowoczesnym metrem. Światowe prawykonanie utworu odbyło się zresztą właśnie w Korei Południowej w 2023 roku, polscy słuchacze będą mieli okazję wysłuchać kompozycji po raz pierwszy 23 kwietnia podczas 36. Krakowskiego Międzynarodowego Festiwalu Kompozytorów.

Krzysztof Wołek: Green Grass na klawesyn i elektronikę

Mawia się, że trawa jest zawsze bardziej zielona po drugiej stronie płotu. Ale czy na pewno tak jest? Angielskie powiedzenie (the grass is greener on the other side of the fence), będące odpowiednikiem naszego polskiego: wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma, zainspirowało Krzysztofa Wołka do napisania utworu Green Grass na klawesyn i elektronikę. Kompozytor, który mieszkał już w Polsce, Holandii i Stanach Zjednoczonych, miał okazję zaobserwować w tych krajach wielopłaszczyznowe transformacje polityczne i społeczne. Green Grass, w pewien abstrakcyjny sposób, odnosi się do faktu, że nawet w idealizowanych miejscach, w których życie wydaje się lepsze, istnieją problemy społeczne i polityczne. To także miejsca, które potrzebują zaangażowania i walki o społeczne wartości oraz lepszą przyszłość.

Prawykonanie Green Grass kompozytor powierzył mieszkającej w Holandii klawesynistce Gośce Isphording. Jej grze towarzyszyć będą elektroniczne nagrania trzech różnych klawesynów. Premiera odbędzie się 28 kwietnia podczas koncertu na zakończenie 36. Krakowskiego Międzynarodowego Festiwalu Kompozytorskiego.

Zachęcamy do zapoznania się z pełnym programem koncertów, sesji naukowych i wydarzeń towarzyszących 36. KMFK, podczas których będzie można usłyszeć również utwory Joanny Wnuk-Nazarowej, czy Jerzego Kornowicza – gościa specjalnego festiwalu. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia.