2024-11-05

W tym miesiącu aż 7 różnorodnych utworów zabrzmi po raz pierwszy w Katowicach, Krakowie, Poznaniu i Warszawie. Jest w czym wybierać, gdyż przekrój gatunkowy jest wyjątkowo szeroki – od pełnych rozmachu oper, przez koncertujące dzieła orkiestrowe, po kameralistykę o różnorodnym obliczu i obsadzie. 

Dwie premiery oper Zygmunta Krauze realizowane w Krakowie i Poznaniu

Prapremiery dwóch oper tego samego kompozytora w jednym miesiącu to historyczna sytuacja, której przeżycie dane było niewielu mistrzom gatunku (m. in. G. Rossini czy G. Donizetti). Do tego grona dołącza Zygmunt Krauze swymi dwoma odmiennymi tematycznie dziełami. Opera Krakowska 9 listopada zaprezentuje po raz pierwszy jego Bonę Sforzę do libretta Vincenzo de Vivo napisanego w trzech językach: polskim, włoskim i łacinie. (kooperacja z Teatro Petruzzelli w Bari). Próbując uchwycić tragizm losów tytułowej bohaterki autorzy ukazują jej postać w trzech etapach: młodości, wieku dojrzałego i ostatnich lat. Kolejne fazy życia bohaterki opery przedstawią różne solistki. Dzieło ujęte w dwóch aktach reżyseruje Michał Znaniecki, za kierownictwo muzyczne odpowiada Piotr Sułkowski. 

Niecałe dwa tygodnie później - 22 listopada - Teatr Wielki w Poznaniu wystawi po raz pierwszy Ślub Zygmunta Krauzego w reżyserii Krzysztofa Cicheńskiego, który jest także autorem libretta na podstawie dramatu Witolda Gombrowicza o tym samym tytule. To pierwsze dzieło, które kompozytor napisał dla Teatru Wielkiego w Poznaniu. W inscenizacji atmosfera megalomanii oraz pragnienia posiadania władzy i kontroli skupione są niczym w soczewce. Widzowie mogą uzmysłowić sobie, że zachowanie głównego bohatera i jego krótkowzroczność są charakterystyczne nie tylko dla ikonicznych dyktatur, ale także dla ruchów populistycznych czy faszyzujących. Najnowsze dzieło Krauzego, nad którym kierownictwo muzyczne sprawuje Katarzyna Tomala-Jedynak, zostanie zaprezentowane w roku 120-lecia urodzin i 55. rocznicy śmierci Gombrowicza. 

Nowe utwory kameralne Pawła Malinowskiego i Marcina Stańczyka

11 listopada w Krakowie swój finał będzie miał festiwal Sacrum Profanum. Podczas koncertu pt. „Hypertrans (18+)” na scenie Małopolskiego Ogrodu Sztuki prawykonane zostanie a cheerful plaint [chant] na głos, fortepian i syntezator Pawła Malinowskiego, najmłodszego kompozytora w gronie twórców reprezentowanych przez PWM. W dziele wykorzystane są fragmenty tekstów Thomasa Hardy’ego i Simona Armitage’a, które łączy odwołanie do krajobrazu zimowego, widzianego jednak z zupełnie innych perspektyw. Jak podkreśla kompozytor: „wyobrażenie śniegu stało się dla mnie wewnętrzną ucieczką od rzeczywistości. W muzyce niewiele jest do niego odniesień, dużo więcej za to deszczu, topnienia, ulotności”. A cheerful plaint [chant] wykonają Barbara Kinga Majewska oraz Spółdzielnia Muzyczna contemporary ensemble, którym Malinowski zadedykował swój najnowszy utwór.

Hashtag Ensemble obchodzi w tym roku swój jubileusz 10-lecia. Z tej okazji zespół zamówił u Marcina Stańczyka utwór operujący współbrzmieniami żywego głosu, instrumentów akustycznych i dźwięków generowanych cyfrowo. W ramach tej współpracy powstała kompozycja After na głos żeński, flet, skrzypce, altówkę, kontrabas i perkusję, eksplorująca dźwiękowe „kontrasty następcze”. Zjawiska te pochodzą od efemerycznie przetwarzanych prostych melodii inspirowanych polską muzyką tradycyjną. Z gościnnym udziałem mezzosopranistki Magdaleny Deptuły warszawski zespół prawykona After w swej siedzibie podczas koncertu „Posłuchy” 14 listopada. W programie także Three Songs Agaty Zubel oraz Kołysanka Sławomira Kupczaka. Koncertowi towarzyszyć będzie spotkanie z Marcinem Stańczkiem, które poprowadzi Lilianna Krych i Krzysztof Stefański (zastępca redaktora naczelnego Ruchu Muzycznego).
 

Katowice w listopadzie staną się centrum nowej muzyki fortepianowej

W listopadzie w Katowicach rozpoczynają się XII Dni Henryka Mikołaja Góreckiego „Refren”. W ramach tego festiwalu Filharmonia Śląska zaprezentuje po raz pierwszy nowe utwory kompozytorów reprezentowanych przez PWM. Dariusz Przybylski w swoim dorobku ma już koncerty m.in. na akordeon, skrzypce, wiolonczelę, flet i klawesyn. 15 listopada do jego instrumentalnego portfolio dołączy Sapphirus – koncert na fortepian i orkiestrę symfoniczną. Podczas prawykonania partię solową wykona Ignacy Lisiecki, Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii Śląskiej poprowadzi Christian Schumann. Tydzień później (22 listopada) zespół dokona prawykonia Koncertu na fortepian i orkiestrę Mikołaja Piotra Góreckiego. W partii solowej usłyszymy Marka Szlezera, orkiestrą dyryguje Stefan Asbury.



 

Kobiety przejmą stołeczną scenę muzyczną

Pośród kalejdoskopu arcyciekawych wydarzeń, które odbędą się w ramach Festiwalu Eufonie warto zwrócić uwagę na koncert Heroiny muzyki polskiej, który odbędzie się 16 listopada w przestrzeni POLIN | Muzeum Historii Żydów Polskich. Podczas prezentacji twórczości nestorek rodzimej muzyki, oprócz dzieł Grażyny Bacewicz, Krystyny Moszumańskiej-Nazar i Joanny Wnuk-Nazarowej będzie można zapoznać się także z najnowszym utworem Hanny Kulenty pt. Mémoire de mémoire na trąbkę, puzon basowy i smyczki. Polskie prawykonanie tego utworu odbędzie się z udziałem solistów: Piotra Majoora (trąbka) i Adriana Gryciuka (puzon) oraz orkiestry Sinfonietta Cracovia prowadzonej przez Katarzynę Tomalę-Jedynak. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem Festiwalu oraz współorganizatorem koncertu.