Aktualności
Kredki w dłoń! Karol Lipiński
2020-06-09
Cześć! Dzisiaj opowiemy Wam kilka ciekawostek o Karolu Lipińskim, jednocześnie zachęcając Was byście – jak co tydzień – chwycili kredki w dłoń i pięknie pokolorowali portret kompozytora.
Karol Lipiński był światowej sławy skrzypkiem i kompozytorem. Dużo podróżował i koncertował, zadziwiał swoją grą słuchaczy na całym świecie.
W młodości, po kilku latach gry na skrzypcach Karol porzucił je i zaczął myśleć o karierze wiolonczelisty. Odradzono mu jednak zmianę instrumentu – gra na skrzypcach dawała w jego czasach więcej możliwości i większy prestiż. Karol swoją szansę świetnie wykorzystał i do dzisiaj uważany jest za jednego z największych wirtuozów skrzypiec.
Pamiętacie kolorowankę z Marią Szymanowską? Nie bez powodu wracamy do postaci pianistki. Musicie wiedzieć, że Karol Lipiński i Maria Szymanowska żyli w tym samym czasie, co więcej: znali się, a nawet razem koncertowali!
Karol Lipiński – jak większość wirtuozów – bardzo dużo podróżował. Pewnego razu, po jednym z koncertów we Włoszech, na którym wykonywał bardzo, bardzo trudny utwór (to była Sonata z diabelskim trylem Giuseppe Tartiniego), podszedł do niego jeden ze słuchaczy, wyrwał skrzypkowi instrument z rąk i… roztrzaskał go o ziemię! Rety! Potraficie sobie wyobrazić taką sytuację? Człowiek ów jednak natychmiast wyciągnął inne skrzypce. Okazało się, że był to instrument zbudowany przez najsławniejszego na świecie lutnika*, Antonia Stradivariego. Dał je w prezencie Karolowi, uznając go tym samym za jednego z najlepszych wirtuozów tamtych czasów. Skrzypce te od nazwiska Polaka zostały nazwane „Lipiński”. Do dzisiaj wypożyczane są najlepszym skrzypkom na świecie.
*lutnik zajmuje się budową instrumentów, w tym skrzypiec
Niccolò Paganini – inny słynny skrzypek, Włoch – na pytanie pewnej hrabiny o to, kto jest najlepszym skrzypkiem na świecie, odpowiedział ponoć: „Pierwszego nie znam, ale drugim jest Karol Lipiński”. Obaj wirtuozi się znali, a nawet przyjaźnili. Paganini z pewnością bardzo wysoko cenił kunszt przyjaciela z Polski, bo zapisał mu w testamencie jedne ze swoich najlepszych skrzypiec. Pamiętacie? To już kolejny instrument darowany Karolowi w uznaniu jego wspaniałej gry.
W jednej z uwertur** Karola Lipińskiego znajdujemy cytat melodii „Jeszcze Polska nie zginęła”.
** uwertura to krótki wstęp do opery lub samodzielny utwór koncertowy
Na tym obrazku znalazły się przedmioty związane z życiem i twórczością Karola Lipińskiego:
skrzypce – wydaje się, że to oczywisty symbol: Karol Lipiński był skrzypkiem, dlatego ten instrument trzyma w rękach
śpiewaczka – jak już doskonale wiecie, Karol komponował głównie utwory na skrzypce, które sam później wykonywał, ale napisał także kilka symfonii oraz bardzo popularnych za jego życia oper i pieśni
brama z lwem – to herb Lwowa, miasta, w którym kompozytor mieszkał przez 40 lat (do 1839 roku)
Tradycyjnie zapraszamy Was do posłuchania utworu przedstawianego kompozytora. Tym razem proponujemy jeden z najpopularniejszych koncertów skrzypcowych Karola Lipińskiego, nazywany „Wojskowym”.
© PWM / rys. Mateusz Kołek
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
