Aktualności
Żegnamy Teresę Chylińską (1931‒2025)
2025-10-01
Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Teresy Chylińskiej, wybitnej postaci polskiej muzykologii. Związana przez ponad 70 lat z Polskim Wydawnictwem Muzycznym, odeszła 30 września 2025 roku, w wieku 94 lat. Swoje zawodowe życie poświęciła badaniu życia i twórczości Karola Szymanowskiego.
Teresa Chylińska wywarła ogromny wpływ na polską muzykologię i kulturę muzyczną. Napisała liczne książki, przez wiele lat była także redaktorem i kierownikiem działu redakcji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Pracę w oficynie rozpoczęła w 1954 roku. Pod jej opieką pracowano nad wydaniami nutowymi utworów polskich kompozytorów, w tym legendarnymi edycjami źródłowo-krytycznymi dzieł Chopina, Moniuszki, Wieniawskiego, oraz nad publikacjami bibliograficznymi i katalogami tematycznymi. „Była wzorem wielkiego redaktora. Zawsze wrażliwa na autora, z czułością podchodząca do tekstu” – mówił dyrektor – redaktor naczelny PWM Daniel Cichy.
Przez całe życie z zaangażowaniem działała na wielu polach – jako badacz, popularyzator i znawca muzyki, zwłaszcza twórczości Karola Szymanowskiego. Od 1970 roku w Instytucie Muzykologii UJ prowadziła wykłady z historii muzyki polskiej, a na Akademii Muzycznej w Krakowie z zakresu historii edytorstwa muzycznego. W latach 1968–1979 pełniła funkcję sekretarza Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Była także członkiem Związku Kompozytorów Polskich oraz Międzynarodowego Towarzystwa Muzykologicznego, od 1979 roku natomiast piastowała urząd prezesa Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego w Zakopanem. W latach 1985‒1988 roku była członkiem Rady Naukowej Towarzystwa im. Fryderyka Chopina, od 1997 roku zaś działała jako członek zarządu Fundacji im. Karola Szymanowskiego i członek jury Nagrody im. Karola Szymanowskiego.
W swojej pracy naukowej koncentrowała się na badaniu życia i twórczości Karola Szymanowskiego. Była redaktorem naukowym edycji źródłowo-krytycznej dzieł kompozytora. Opracowała korespondencję Szymanowskiego, wydała trzytomową monografię Karol Szymanowski i jego epoka, a także książki: Karol Szymanowski. Romans, którego nie było? Między Tymoszówką i Wierzbówką oraz Jak Karol Szymanowski pisał książkę o sobie. Zrekonstruowała partyturę II Symfonii Szymanowskiego, dzięki czemu w 2021 roku (w 110. rocznicę prawykonania dzieła) w Filharmonii Krakowskiej utwór zabrzmiał w kształcie zgodnym z pierwotną wizją kompozytora. W 2023 roku o Szymanowskim i początkach swojej pracy w PWM Chylińska opowiedziała Mateuszowi Borkowskiemu w podcaście „DNA Muzyki Polskiej”. Jej odejście przerwało prace nad aktualizacją Katalogu tematycznego dzieł Karola Szymanowskiego.
Za swoją wieloletnią działalność została uhonorowana wieloma krajowymi i międzynarodowymi nagrodami oraz odznaczeniami, m.in. Nagrodą Miasta Krakowa, Nagrodą Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku, Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich, Nagrodą im. Karola Szymanowskiego, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze ‒ Gloria Artis”, Medalem Uniwersytetu Jagiellońskiego „Plus ratio quam vis”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta), Nagrodą Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Nagrodą Wielkiego Redaktora.
Teresa Chylińska do końca życia pracowała zawodowo. Jej śmierć to wielka strata dla polskiego środowiska muzycznego.
Najczęściej czytane:
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne przedstawiło swoją działalność podczas konferencji Instytutu Polskiego w Rzymie pt. „Musica e Memoria: 1945-2025. Tra reminiscenze e nuove prospettive/Muzyka i pamięć 1945-2025. Reminiscencje i nowe perspektywy”.
Dziś, 2 grudnia, rozpoczyna się osiemnasta odsłona jednego z najbardziej prestiżowych europejskich konkursów dyrygenckich: Donatella Flick – London Symphony Orchestra Conducting Competition. W bogatym przekroju repertuarowym jako utwór obowiązkowy znalazł się także Koncert na orkiestrę smyczkową Grażyny Bacewicz.
3 miasta, blisko 40 wydarzeń, koncertów, spotkań i warsztatów edukacyjnych, ponad 800 wykonawców, dzieła 38 kompozytorów związanych z PWM, 1 statuetka „Koryfeusz Muzyki Polskiej” oraz tysiące melomanów w salach koncertowych, miejskiej sonosferze i na radiowej antenie. Polskie Wydawnictwo Muzyczne uczciło 80-lecie swojej działalności wyjątkowym cyklem „Muzyczne spotkania”. Całoroczne obchody jubileuszu Oficyny zwieńczył uroczysty koncert w Filharmonii Krakowskiej z udziałem Laureatki IV Nagrody XIX Konkursu Chopinowskiego Tianyao Lyu.
Refleksje i mistyka nad różnymi obszarami życia to wątki towarzyszące utworom, których prawykonania odbędą się w grudniu. Nowych dzieł kompozytorów współpracujących z Polskim Wydawnictwem Muzycznym będzie można posłuchać w Katowicach oraz Bydgoszczy.
Już 7 grudnia w Studiu S1 w Warszawie specjalnym koncertem swoje osiemdziesiąte urodziny będzie obchodził „Ruch Muzyczny” – najstarsze czasopismo o muzyce klasycznej w Polsce. W programie znajdą się m.in. kompozycje dawnych, legendarnych redaktorów naczelnych – Stefana Kisielewskiego i Zygmunta Mycielskiego
Dziedzictwo muzyczne w nowym formacie — prezentacja portalu Polska Biblioteka Muzyczna podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych pod hasłem "Muzykalia w zmieniającym się otoczeniu bibliotecznym – integracja, współpraca, harmonia".
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
