2024-12-18

24 preludia i improwizacje na fortepian Piotra Orzechowskiego (aka Pianohooligan) to najnowsza publikacja nutowa Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przeznaczona dla średniozaawansowanych i zaawansowanych wykonawców. Zawarty w niej cykl utworów to zapis solowej praktyki improwizacyjnej oryginalnego i bezkompromisowego kompozytora oraz pianisty–wirtuoza.

Dwadzieścia cztery miniatury ujęte w tej publikacji powstawały z myślą o albumie fonograficznym 24 Preludes & Improvisations, wydanym przez Decca Classics w 2017 roku. W utworach tych można znaleźć odniesienia do wielu odmian jazzu, a także muzyki klasycznej wielkich mistrzów i nurtów takich jak impresjonizm, punktualizm czy minimalizm. Inspiracje zaczerpnięte są również z polskiego folkloru oraz muzyki Indonezji, co stanowi niezwykle różnorodną mozaikę stylistyczną. Krytycy muzyczni podkreślają, że zarówno ten album, jak i koncertowe wykonania cyklu, są znakomitą prezentacją kunsztu improwizatorskiego pianisty oraz dowód jego szerokich zainteresowań artystycznych i ogromnej erudycji – co podkreśla w swojej recenzji Bogdan Chmura. Przede wszystkim jednak utwory te nacechowane są charakterystycznym, unikalnym językiem twórczym Piotra Orzechowskiego, znanym słuchaczom z wcześniejszych przedsięwzięć wydawniczych, takich jak 15 Studies for the Oberek czy Dziady.

Liczba i układ Preludiów sugeruje związek z Das wohltemperierte Klavier Johanna Sebastiana Bacha – kolejne utwory ułożone są według chromatycznego następstwa równoimiennych tonacji durowych i molowych: pierwsze Preludium jest w tonacji C-dur, a ostatnie – w h-moll. Każde Preludium przechodzić ma bezpośrednio w Improwizację w tej samej tonacji. Układ ten to przewrotna propozycja kompozytora, prowokująca do nowego spojrzenia na podporządkowanie muzycznym regułom. Wykonawca Preludium może poprzestać na interpretacji wyłącznie miniatury, jeśli jednak podejmie się także wykonania następującej po niej Improwizacji, istotniejszy od „pozostawania w tonacji” będzie wyraz indywidualnej postawy względem niej. Założenia 24 preludiów i improwizacji, opis idei i koncepcji cyklu, stały się podstawą pracy doktorskiej Piotra Orzechowskiego, obronionej w 2020 roku w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie.

Przez kilka lat po premierze albumu Piotr Orzechowski wykonywał zawarty na nim program „z pamięci”, ponieważ żadne z Preludiów nie zostało wcześniej zapisane. W sporządzeniu pierwszej wersji partytury pomógł mu Tymoteusz Bies, znakomity pianista, twórca i producent muzyczny. Zapis zaproponowany przez Orzechowskiego i Biesa jest w większości ścisły, jednak ze względu na improwizacyjny rys utworów pozostawia wykonawcom pewną swobodę interpretacyjną. Dodatkiem do publikacji są autorskie uwagi zamieszczone na końcu zeszytu, pogłębiające kontekst improwizacyjny całego cyklu oraz zachęcające wykonawców do bardziej indywidualnego podejścia do gry oraz poszukiwania własnych twórczych rozwiązań. 

24 preludia i improwizacje Piotra Orzechowskiego mają inspirować kolejnych pianistów do postawy łączącej odwagę interpretacji ze szczerością ekspresji w improwizacji. To model pianistyki wyzwolonej, niezależnej stylistycznie, zakorzenionej w osobistym przeżywaniu tekstu muzycznego – tego wyniesionego z zapisu, jak i tworzonego spontanicznie. Publikacja ta może okazać się szczególnie cenna dla pianistów klasycznych i jazzowych, którzy chcą odczytać Preludia na swój sposób, dopełniając je własnymi improwizacjami. Cykl skierowany jest zatem do profesjonalnych wykonawców, studentów oraz uczniów ostatnich klas szkół muzycznych, którzy chcą zapoznać się z interesującym, współczesnym językiem pianistycznym i poszerzyć swoje doświadczenia w dziedzinie improwizacji fortepianowej. 

Premierową publikację już od 18 grudnia można będzie znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych, m.in. na www.pwm.sklep.pl, oraz w dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.

O autorze:

Piotr Orzechowski – Pianohooligan – pianista, improwizator i kompozytor, absolwent Berklee College of Music oraz Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Laureat licznych nagród oraz partner artystyczny wielu wybitnych twórców muzyki jazzowej, współczesnej i elektronicznej. Koncentruje się przede wszystkim na autorskiej twórczości solowej, w charakterystyczny dla siebie sposób łącząc muzykę improwizowaną z klasyczną, a także z elementami awangardy i muzyki elektronicznej. Jest autorem rozmaitych przedsięwzięć fonograficznych, takich jak m.in. Experiment: Penderecki (2012, Decca Classics), Dziady (2019, Anaklasis/PWM), 24 Preludes & Improvisations (2017, Decca Classics), Critique of Swing in Two Parts (2024, Pianohooligan/Warner Music Poland).