2023-01-18

W akcji Instrument Miesiąca bardzo chcemy oddać głos osobom najmocniej z samym instrumentem związanym, w związku z czym na naszej stronie i w mediach społecznościowych pojawiać się będą specjalne rekomendacje przygotowywane przez instrumentalistów. Do przejrzenia naszego katalogu pod kątem literatury organowej w pierwszej kolejności zaprosiliśmy Arkadiusza Bialica! Zapraszamy do zapoznania się z wybraną przez niego listą utworów.

Gorąco rekomenduję następujące utwory na organy solo oraz z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej:

Władysław Żeleński, 25 preludiów op. 38 na organy

– to znakomity zbiór utworów dla osób rozpoczynających swoją przygodę z organami. Władysław Żeleński znany z wielkich dzieł symfoniczno-operowych, takich jak opera Janek czy Uwertura charakterystyczna W Tatrach napisał ten cykl miniatur organowych z myślą o młodych organistach uczących się dopiero dbałości o piękne legato oraz prowadzenia muzycznej frazy. Nigdy nie zapomnę moich początków nauki gry na organach w klasie profesora Jacka Kuliga, który na tych właśnie utworach w sali organowej Państwowej Szkole Muzycznej im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie uczył mnie podstaw warsztatu organowego.

Felix Mendelssohn-Bartholdy, VI Sonata na organy

– Zafascynowany twórczością Johanna Sebastiana Bacha Felix Mendelssohn-Bartholdy był także wybitnym  wirtuozem organów, cenionym także jako improwizator. VI Sonata powstała najprawdopodobniej jako spontaniczna improwizacja, która później została zapisana i wydana jako ostatnia z cyklu sześciu sonat organowych. Tym samym Mendelssohn dał nowe życie formie sonatowej, która w romantycznej odsłonie przybierała najróżniejsze oblicza. Otwierający sonatę chorał Vater unser im Himmereich, czyli Ojcze nasz, który jesteś w niebie potraktowany jest jako temat, po którym następują kolejne wariacje, dzięki czemu możemy pokazać różne kombinacje głosów organowych, od delikatnego piano do organo pleno, czyli pełnego brzmienia organów. Jest to jeden z tych utworów, które idealnie nadają się do programu koncertu inaugurującego nowo powstałe organy.

Andrzej Krzanowski, Relief III na organy

– W programach koncertowych staram się umieszczać utwory kompozytorów polskich. Relief III Andrzeja Krzanowskiego to doskonały przykład utworu niebanalnego, pozwalającego na pokazanie nieoczywistych kombinacji brzmieniowych organów. Bardzo miło wspominam też nagranie tego utworu dla wydawnictwa ANAKLASIS w Sali Koncertowej Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Świetna przygoda!

Wojciech Widłak Wziemięwzięcie na orkiestrę symfoniczną i organy 

– to utwór, z którym mam wyjątkowe wspomnienia. Praca nad nim oraz jego prawykonanie, które odbyło się w Filharmonii Krakowskiej z Orkiestrą Symfoniczną Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie pod batutą Wojciecha Czepiela były dla mnie niezwykle inspirujące. Utwór ten został także doskonale przyjęty na festiwalu „Warszawska Jesień”, gdzie podczas koncertu inauguracyjnego 51. edycję festiwalu wystąpiłem z Orkiestrą Filharmonii Narodowej w Warszawie pod dyrekcją Krzysztofa Urbańskiego. 

Aleksander Glinkowski Aisthesis na organy i orkiestrę

– Bardzo wysoko cenię twórczość tego kompozytora. Jego język muzyczny, który jest zapewne sumą doświadczeń zdobytych podczas studiów pod kierunkiem Bolesława Szabelskiego oraz Iannisa Xenakisa, jest wyjątkowo wciągający i pełen energii. Pracuję obecnie nad jego niewydaną jeszcze Sonatą na organy i jestem zafascynowany oryginalnością pomysłów i  klarownością formy.

Organista Arkadiusz Bialic poleca literaturę organową dostępną w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego

Paweł Łukaszewski Koncert na organy i orkiestrę smyczkową

– Nie jest łatwym wyzwaniem napisanie utworu na tak skomplikowany instrument jak organy. Jeszcze trudniejszym wyzwaniem jest skomponowanie koncertu na organy i orkiestrę, który wciągnie publiczność od pierwszych akordów, jak ma to miejsce w przypadku Koncertu organowego Francisa Poulenca czy Alfredo Caselli. Ta sztuka udała się Pawłowi  Łukaszewskiemu, a jego utwór kontynuuje najlepsze tradycje polskich koncertów organowych m.in. Mieczysława Surzyńskiego czy Tadeusza Machla. Być może powstanie w ostatnim czasie  imponujących organów w salach koncertowych Narodowego Forum Muzyki oraz Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach będzie okazją do szerszej prezentacji utworów na organy z towarzyszeniem orkiestry również autorstwa polskich kompozytorów, co miałoby doniosłe znaczenie dla rozwoju polskiej kultury organowej.

Przedstawione publikacje pochodzą z katalogu wydawniczego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Dostępne są do kupienia w stacjonarnej i internetowej księgarni PWM, jako materiały wypożyczeniowe oraz publikacje na żądanie. W poszukiwaniu innych pozycji organowych zachęcamy do odwiedzenia zakładki Organy w naszej e-księgarni.