2018-01-31

A jak Akademia, E jak Ewelina, F jak Fajki, I jak Inspiracje…

Marcel Chyrzyński, styczniowy KOMPOZYTOR MIESIĄCA, litera po literze przybliża nam swoją twórczość i codzienność.

A jak Akademia Muzyczna w Krakowie

Z tym miejscem związany jestem ponad połowę mojego życia. Najpierw studia w klasie kompozycji prof. Marka Stachowskiego na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (1990-95), a później jako wykładowca (do dnia dzisiejszego). W rodzimej uczelni uzyskałem również stopnie naukowe: w 1998 roku – doktora w zakresie kompozycji, a w 2010 – doktora habilitowanego sztuk muzycznych. Od roku 2014 jestem również dyrektorem Instytutu Komozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki.

C jak Chołoniewski

Wprowadził mnie podczas studiów kompozytorskich w tajniki muzyki elektroakustycznej. Stworzyliśmy zespół „mc2” i zagraliśmy wspólnie kilka udanych koncertów.

E jak Ewelina

Moja żona, przyjaciel, najbliższa mi osoba. Ukończyła muzykologię, zna się na muzyce współczesnej i ma podobną wrażliwość do mojej. Zadedykowałem jej „Extended Perception of Echo” na orkiestrę smyczkową.

F jak Fajki

Nie tylko palę fajki, ale również je zbieram. W swojej kolekcji mam ponad 250 egzemplarzy. Głównie fajki angielskie, irlandzkie, duńskie, włoskie, niemieckie, francuskie, polskie oraz stare chińskie i japońskie kiseru. Najstarszą w kolekcji fajką jest japońska kiseru z XVIII wieku.

I jak Inspiracje

Dziedzictwo kultury europejskiej oraz japońskie drzeworyty, buddyzm, filozofia zen, uniwers, życie…

J jak Japonia

Jeden z moich ulubionych krajów. Od początku lat 90-tych fascynuje mnie jego kultura. Uwielbiam brzmienie fletu shakuhachi oraz shamisenu i koto. Do tej pory odwiedziłem ten kraj kilkakrotnie.

K jak Klarnet

Mój główny instrument w szkole podstawowej i liceum muzycznym. Jeden z moich ulubionych. Stąd też w moim dorobku artystycznym znajduje się wiele utworów z wykorzystaniem tego instrumentu.

M jak Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów Krakowskich

Na festiwalu tym (wtedy nazywał się jeszcze Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich) zadebiutowałem w 1994 roku koncertem monograficznym. Zaprezentowanych wtedy było moich pięć kompozycji. W roku 2014 zostałem wybrany przez Zarząd Związku Kompozytorów Polskich Oddziału w Krakowie na nowego dyrektora festiwalu.

N jak Nihonto

Oprócz fajek kolekcjonuję również nihonto, czyli rzeczy związane z uzbrojeniem samurajskim. W swojej kolekcji posiadam m.in. eksponaty z XVI wieku (zbroję i miecz tachi mistrza Norinagi), z połowy XVII wieku (katanę mistrza Kotetsu) oraz ponad 30 tsub (gard do mieczy) z okresu Edo i Meiji (XVIII i XIX wieku). Część mojej kolekcji zaprezentowana została na największej w Polsce wystawie nihonto – „Piękno wykute w stali” w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w 2010 roku.

O jak Opera

Od dłuższego czasu noszę się z zamiarem stworzenia opery kameralnej z użyciem instrumentów akustycznych, elektroniki i warstwy wideo. Cały czas jednak szukam odpowiedniego libretta.

P jak Podróże

Lubię poznawać nowe kraje i ich kultury. Razem z rodziną oraz ze względów zawodowych odwiedziłem wiele krajów w Europie, Ameryce Północnej i Afryce. Najbardziej jednak inspirują mnie kraje azjatyckie. Odwiedziłem już Chiny, Hong Kong, Tajlandię, Malezję, Singapur, Koreę Południową i Japonię.

S jak Stachowski

Profesor Marek Stachowski był moich Mistrzem podczas studiów w Akademii Muzycznej w Krakowie. Nauczyłem się od niego m.in. kształtowania formy (również w kontekście percepcji słuchacza), wykorzystywania i przetwarzania motywów oraz dbałości o zapis partyturowy. Był człowiekiem otwartym, o niezwykłej inteligencji i erudycji, pomocnym, dystyngowanym, ale jednocześnie z dużym poczuciem humoru. Dwa z moich utworów dedykowałem profesorowi Stachowskiemu.

T jak Teatr

Z teatrem związany jestem od 1998 roku, kiedy napisałem muzykę do dramatu Ramona del Valle-Inclana pt. „Słowa boże”. Spektakl w reżyserii Bartosza Szydłowskiego został wystawiony w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Od tego momentu napisałem muzykę do kilkunastu przdstawień.

U jak Ukiyo-e

Do tej pory powstały trzy utwory inspirowane japońskimi drzeworytami ukiyo-e, czyli obrazami przemijającego świata: „Ukiyo-e” na orkiestrę smyczkową (2012), „Ukiyo-e No. 2” – koncert na flet i orkiestrę symfoniczną (2015), „Ukiyo-e No. 3” – koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną (2016). Obecnie, na zamówienie Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego w Zakopanem, powstaje „Ukiyo-e No. 4” na klarnet, waltornię, fortepian i orkiestrę smyczkową. Prawykonanie odbędzie się w lipcu 2018 roku w Zakopanem, a kolejne najbliższe wykonania będą miały miejsce w Katowicach, Daegu (Korea Płd.) oraz Krakowie.

W jak Wilczur

Mój ukochany owczarek niemiecki Axa.

Z jak ZKP

Członkiem ZKP zostałem w roku 1995 i od razu zostałem przyjęty na członka zwyczajnego. Od 2002 roku jestem członkiem Zarządu ZKP Oddziału w Krakowie, począwszy od roku 2005 (2005–2007, 2009–2011 i 2013–2019) także jako członek Zarządu Głównego ZKP. W roku 2016 zostałem wybrany na prezesa Zarządu Związku Kompozytorów Polskich oddziału w Krakowie.

© PWM / fot. Bartek Barczyk