Aktualności
Kobieta Renesansu – świętujemy urodziny Grażyny Bacewicz
2023-02-05
Wirtuozka skrzypiec, wybitna kompozytorka, pedagog, pisarka – o kim mowa? Oczywiście o Grażynie Bacewicz. Osiągnięcie przez nią sukcesów na tak wielu polach wymagało nie tylko posiadania wszechstronnych talentów, ale również niezwykle silnej osobowości. Zwłaszcza że czasy, w których przyszło jej żyć, były czasami zdominowanymi przez mężczyzn.
Głowa rodziny
Jednym z braci artystki był urodzony w Łodzi, ale uważający się za Litwina Vytautas. Grażyna Bacewicz często korespondowała z używającym nazwiska Bacevičius bratem, który mieszkał w Nowym Jorku. W jednym z listów opisała mu ciekawe wydarzenie z udziałem ich ciężko chorej matki Marii Modlińskiej. Modlińska zdawała sobie sprawę z tego, że niedługo umrze, w związku z czym postanowiła wskazać osobę, która przejmie po niej obowiązki głowy rodziny. Wybrała na nią oczywiście córkę Grażynę, jako najmocniejszą psychicznie i najlepiej zorganizowaną. Artystka przyjęła propozycję matki, zastrzegając jednak, że nie będzie niczego narzucała rodzeństwu – siostrze i dwóm braciom.
Pisarka
W jednym z opowiadań z tomu „Znak szczególny” Grażyna Bacewicz poruszyła temat wypadku, w którym uczestniczyła wraz z mężem Piotrem Andrzejem Biernackim – profesorem Akademii Medycznej w Warszawie. W prowadzony przez Biernackiego samochód uderzyła ciężarówka, wskutek czego skrzypaczka kilka miesięcy spędziła w szpitalu.
Cały wspomniany tom można w zasadzie nazwać małą autobiografią artystki, bowiem kolejne opowiadania dotykają tematu różnych wydarzeń z jej życia. Ich wspólnym mianownikiem jest humor, objawiający się zwłaszcza w puentach poszczególnych opowieści.
Wydany w 1970 roku (rok po śmierci artystki) „Znak szczególny” przez blisko 50 lat pozostawał jedynym opublikowanym utworem literackim Bacewicz. W 2018 roku nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazała się powieść „Sidła” - kryminał, którego akcja toczy się w USA i opowiada o zagadkowej śmierci młodej kobiety.
Wybitna kompozytorka
Polskie Wydawnictwo Muzyczne prowadzi także portal Polska Biblioteka Muzyczna, udostępniający materiały ikonograficzne i nutowe, będące w posiadaniu oficyny. W zbiorach PBM znajdziemy ponad 90 partytur utworów skomponowanych przez Grażynę Bacewicz. Świadczy to bez wątpienia o wielkim dorobku kompozytorki. Bacewicz tworzyła głównie w stylu neoklasycznym, a wśród napisanych przez nią utworów znajdują się m.in. cztery symfonie, siedem koncertów skrzypcowych i siedem kwartetów smyczkowych.
Patronka Akademii Muzycznej w Łodzi
Prócz wspomnianego Vytautasa , Grażyna Bacewicz miała jeszcze jednego brata – słynnego pianistę – Kiejstuta, z którym wielokrotnie koncertowała. Oboje zapisali się w historii polskiej muzyki nie tylko jako znakomici instrumentaliści i kompozytorzy, ale również jako zasłużeni pedagodzy. Kiejstut był m.in. dyrektorem Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Łodzi, dziekanem Wydziału Instrumentalnego łódzkiej Wyższej Szkoły Muzycznej i wreszcie, w latach 1957-1969, rektorem tej samej uczelni.
Grażyna Bacewicz pierwsze pedagogiczne szlify zdobyła w latach 1934-1935 oraz 1945-1946, kiedy to wykładała kontrapunkt, solfeż i harmonię, a także prowadziła klasę skrzypiec w konserwatorium łódzkim. Najważniejsze doświadczenia przyszły jednak na kilka lat przed śmiercią artystki. W 1966 Bacewicz przejęła klasę kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Nie tylko prowadziła tam zajęcia, ale również analizowała szczegółowo ich plan, rekomendując przy tym wprowadzenie licznych projektów. Za swoje zaangażowanie już w 1967 roku otrzymała tytuł profesora zwyczajnego.
Choć działalność pedagogiczna Grażyny Bacewicz trwała tylko kilka lat, nie można zapomnieć o tym, że przez całe życie pisała utwory pedagogiczne. Były one pełnowartościowymi kompozycjami, charakteryzującymi się mniejszym stopniem trudności w aspekcie techniki gry. Partytury z utworami pedagogicznymi kompozytorki, m.in. na skrzypce i fortepian, można bezpłatnie pobrać z Polskiej Biblioteki Muzycznej.
W 1999 roku Grażyna i Kiejstut Bacewiczowie zostali ustanowieni patronami Akademii Muzycznej w Łodzi.
Najczęściej czytane:
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza 22 listopada na prapremierę opery Ślub z muzyką skomponowaną przez Zygmunta Krauze. Spektakl uświetniający 120-lecie urodzin oraz 55. rocznicę śmierci Witolda Gombrowicza, tuż po premierze zostanie zaprezentowany także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Elīna Garanča 15 listopada podczas otwarcia festiwalu Eufonie wystąpi w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wydarzenie wpisuje się w festiwalowy nurt Wielkich Dzieł, który obejmuje wykonanie ważnych dla polskiej muzyki współczesnej kompozycji Krzysztofa Pendereckiego, Karola Szymanowskiego, Pawła Mykietyna oraz Pawła Szymańskiego i Joanny Wnuk-Nazarowej. Dwa ostatnie koncerty mają szczególnych charakter – jubileuszowy.
Listopadowa INTERAKCJA, piąta w tegorocznym cyklu Spółdzielni Muzycznej Contemporary Ensemble, zabrzmi dziełami twórców uznanych, mających bezsprzecznie swoje miejsce w historii muzyki. Zaproponujemy doświadczenie kameralistycznej claritas Pendereckiego, refleksyjnej brzmieniowej kruchości muzyki Andre oraz polskiej awangardy lat 50., reprezentowanej przez dzieło Góreckiego.
Czteropłytowe wydanie albumu z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza w sprzedaży już od 8 listopada. Wydawcą płyty jest wytwórnia płytowa ANAKLASIS. Premiera albumu odbędzie się 3 grudnia podczas Koncertu specjalnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach XII Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Konkurs pianistyczny „Muzyka z kraju Chopina (ChopinLand)” w Tokio dobiegł końca, a my poznaliśmy grono utalentowanych laureatów. Z japońskimi pianistami spotkaliśmy się przy polskiej muzyce już po raz trzeci. Z dużą satysfakcją obserwujemy nie tylko wzrost zainteresowania konkursem (z roku na rok wzrasta liczba uczestników), ale i repertuarem polskich kompozytorów innych niż Fryderyk Chopin.
Szósta edycja Eufonii otwiera nowy rozdział w historii tego festiwalu. Tegoroczna odsłona to wielkie dzieła, muzyka dawna i współczesna, eksperymenty, transformacje i nowoczesne interpretacje. Po raz pierwszy festiwal wykracza poza Warszawę – koncerty odbędą się w Krakowie, Lusławicach, Lublinie, Katowicach i Dębicy. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia i współorganizatorem jednego z koncertów.
W tym miesiącu aż 7 różnorodnych utworów zabrzmi po raz pierwszy w Katowicach, Krakowie, Poznaniu i Warszawie. Jest w czym wybierać, gdyż przekrój gatunkowy jest wyjątkowo szeroki – od pełnych rozmachu oper, przez koncertujące dzieła orkiestrowe, po kameralistykę o różnorodnym obliczu i obsadzie.
Ceniony amerykańsko-kanadyjski jazzman Michael Bates ze swoim zespołem Acrobat i z udziałem Lutosławski Quartet wystąpią w Polsce podczas trzech listopadowych koncertów. W programie zabrzmi materiał nagrany przez muzyków na płycie METAMORPHOSES: VARIATIONS ON LUTOSŁAWSKI wydanej nakładem ANAKLASIS w serii REVISIONS.
Artyści z sukcesem prezentowali go już w Lincoln Center oraz Barbès Jazz Club w Nowym Jorku. Jesienią 2024 roku po raz pierwszy będziemy mieli okazję posłuchać ich na żywo w Polsce: 14.11 – Kraków, 15.11 – Lublin, 17.11 – Wrocław.
