Aktualności
Kobieta Renesansu – świętujemy urodziny Grażyny Bacewicz
2023-02-05
Wirtuozka skrzypiec, wybitna kompozytorka, pedagog, pisarka – o kim mowa? Oczywiście o Grażynie Bacewicz. Osiągnięcie przez nią sukcesów na tak wielu polach wymagało nie tylko posiadania wszechstronnych talentów, ale również niezwykle silnej osobowości. Zwłaszcza że czasy, w których przyszło jej żyć, były czasami zdominowanymi przez mężczyzn.
Głowa rodziny
Jednym z braci artystki był urodzony w Łodzi, ale uważający się za Litwina Vytautas. Grażyna Bacewicz często korespondowała z używającym nazwiska Bacevičius bratem, który mieszkał w Nowym Jorku. W jednym z listów opisała mu ciekawe wydarzenie z udziałem ich ciężko chorej matki Marii Modlińskiej. Modlińska zdawała sobie sprawę z tego, że niedługo umrze, w związku z czym postanowiła wskazać osobę, która przejmie po niej obowiązki głowy rodziny. Wybrała na nią oczywiście córkę Grażynę, jako najmocniejszą psychicznie i najlepiej zorganizowaną. Artystka przyjęła propozycję matki, zastrzegając jednak, że nie będzie niczego narzucała rodzeństwu – siostrze i dwóm braciom.
Pisarka
W jednym z opowiadań z tomu „Znak szczególny” Grażyna Bacewicz poruszyła temat wypadku, w którym uczestniczyła wraz z mężem Piotrem Andrzejem Biernackim – profesorem Akademii Medycznej w Warszawie. W prowadzony przez Biernackiego samochód uderzyła ciężarówka, wskutek czego skrzypaczka kilka miesięcy spędziła w szpitalu.
Cały wspomniany tom można w zasadzie nazwać małą autobiografią artystki, bowiem kolejne opowiadania dotykają tematu różnych wydarzeń z jej życia. Ich wspólnym mianownikiem jest humor, objawiający się zwłaszcza w puentach poszczególnych opowieści.
Wydany w 1970 roku (rok po śmierci artystki) „Znak szczególny” przez blisko 50 lat pozostawał jedynym opublikowanym utworem literackim Bacewicz. W 2018 roku nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazała się powieść „Sidła” - kryminał, którego akcja toczy się w USA i opowiada o zagadkowej śmierci młodej kobiety.
Wybitna kompozytorka
Polskie Wydawnictwo Muzyczne prowadzi także portal Polska Biblioteka Muzyczna, udostępniający materiały ikonograficzne i nutowe, będące w posiadaniu oficyny. W zbiorach PBM znajdziemy ponad 90 partytur utworów skomponowanych przez Grażynę Bacewicz. Świadczy to bez wątpienia o wielkim dorobku kompozytorki. Bacewicz tworzyła głównie w stylu neoklasycznym, a wśród napisanych przez nią utworów znajdują się m.in. cztery symfonie, siedem koncertów skrzypcowych i siedem kwartetów smyczkowych.
Patronka Akademii Muzycznej w Łodzi
Prócz wspomnianego Vytautasa , Grażyna Bacewicz miała jeszcze jednego brata – słynnego pianistę – Kiejstuta, z którym wielokrotnie koncertowała. Oboje zapisali się w historii polskiej muzyki nie tylko jako znakomici instrumentaliści i kompozytorzy, ale również jako zasłużeni pedagodzy. Kiejstut był m.in. dyrektorem Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Łodzi, dziekanem Wydziału Instrumentalnego łódzkiej Wyższej Szkoły Muzycznej i wreszcie, w latach 1957-1969, rektorem tej samej uczelni.
Grażyna Bacewicz pierwsze pedagogiczne szlify zdobyła w latach 1934-1935 oraz 1945-1946, kiedy to wykładała kontrapunkt, solfeż i harmonię, a także prowadziła klasę skrzypiec w konserwatorium łódzkim. Najważniejsze doświadczenia przyszły jednak na kilka lat przed śmiercią artystki. W 1966 Bacewicz przejęła klasę kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Nie tylko prowadziła tam zajęcia, ale również analizowała szczegółowo ich plan, rekomendując przy tym wprowadzenie licznych projektów. Za swoje zaangażowanie już w 1967 roku otrzymała tytuł profesora zwyczajnego.
Choć działalność pedagogiczna Grażyny Bacewicz trwała tylko kilka lat, nie można zapomnieć o tym, że przez całe życie pisała utwory pedagogiczne. Były one pełnowartościowymi kompozycjami, charakteryzującymi się mniejszym stopniem trudności w aspekcie techniki gry. Partytury z utworami pedagogicznymi kompozytorki, m.in. na skrzypce i fortepian, można bezpłatnie pobrać z Polskiej Biblioteki Muzycznej.
W 1999 roku Grażyna i Kiejstut Bacewiczowie zostali ustanowieni patronami Akademii Muzycznej w Łodzi.
Najczęściej czytane:
To już osiemdziesiąt lat od kiedy Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej na świecie. Przypadający w 2025 roku jubileusz Oficyna uświetni serią koncertów z udziałem artystów najwyższej próby w renomowanych salach koncertowych w Polsce. Podczas licznych aktywności muzycznych i edukacyjnych towarzyszyć nam będzie najlepsza polska twórczość. Do wspólnego świętowania zapraszamy już 7 i 8 marca do Wrocławia!
W lutym po raz pierwszy wykonane zostaną najnowsze utwory Agaty Zubel i Zygmunta Krauze. Chociaż oba dzieła różnią się od siebie pod względem obsady czy sposobu konstrukcji, to w przypadku źródła inspiracji łączy je eksploracja zagadnień związanych z malarstwem.
Współczesny jazz i XV-wieczna polifonia – czy te światy da się pogodzić? Ależ tak! Dowodem na to jest płyta LAETA MUNDUS od wytwórni ANAKLASIS, która splata głosy dwóch epok w swoistą harmonię sfer. Od 29 stycznia album dostępny jest także na winylu.
Przeglądając spisy dzieł Franciszka Lessla, wśród kompozycji na fortepian i orkiestrę znajdziemy Kaprys i wariacje op. 10 oraz Potpourri op. 12. Nie wszyscy wiedzą jednak, że pod tymi tytułami tak naprawdę kryje się... jeden i ten sam utwór! Jak do tego doszło i co wspólnego mają z tym lipska prasa muzyczna, Tadeusz Kościuszko i polskie damy? W nowym cyklu „Historia pewnego utworu” co miesiąc weźmiemy pod lupę wybraną kompozycję – przypomnimy najciekawsze wątki związane z genezą jej powstania, procesem twórczym, recepcją i dalszymi dziejami.
Czy Wesoły Franiu istnieje naprawdę i czemu Kotek Tęsknotek jest smutny? O procesie nadawania tytułów utworom i współpracy przy tworzeniu publikacji nutowej dla dzieci opowiadają Patrycja Budziacka i Natalia Drozen-Czaplińska – autorki zbioru Wiolinkowe opowieści na skrzypce i fortepian wydanego w Serii Pedagogicznej PWM.
Dyrektor Artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego NDI Sopot Classic Szymon Morus oraz Polska Filharmonia Kameralna Sopot zapraszają młodych kompozytorów do wzięcia udziału w 8. Konkursie Kompozytorskim im. Krzysztofa Pendereckiego, który odbędzie się w ramach 15. edycji Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego NDI Sopot Classic. Konkurs, organizowany co dwa lata, wspiera twórczość młodych artystów, stwarzając im przestrzeń do zaprezentowania swoich utworów przed profesjonalnym jury.
Podobno sam Józef Haydn kupował mu papier nutowy. Na temat jego pochodzenia wysnuto kontrowersyjne teorie, łącząc go z rodziną Czartoryskich. Był twórcą pierwszego polskiego koncertu fortepianowego. Mowa o Franciszku Lesslu, kompozytorze przełomu XVIII i XIX wieku, którego można uznać za najwybitniejszego przed Chopinem. Marcin Tadeusz Łukaszewski kreśli jego sylwetkę w najnowszej Małej Monografii Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, poszukując prawdy i dementując narosłe wokół kompozytora mity.
225 polskich kompozytorów, 1500 utworów, kilkaset godzin muzyki! Rozpoczynamy kolejny rok z programem TUTTI.pl, dzięki któremu Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera wykonania muzyki polskiej. Beneficjenci otrzymują rabat na wypożyczenie materiałów orkiestrowych w wysokości 70% opłaty.
W ramach nowej odsłony akcji „Kompozytor/Kompozytorka Miesiąca” zajrzymy do pracowni twórców, związanych z naszym Wydawnictwem. Przyjrzymy się ich pracy — czy siadają przy fortepianie, rozkładają papier nutowy na pulpicie i zapisują ołówkiem kolejne dźwięki, czy może jednak instrument i przyrządy piśmiennicze zastąpili myszką i klawiaturą komputera? Naszą szczególną uwagę zwrócimy na ich biurka, przy których pomysły muzyczne materializują się na pięcioliniach kolejnych partytur. Akcji towarzyszą fotografie Bartka Barczyka.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne z dumą i radością prezentuje osiągnięcia mijających miesięcy. Rok 2024 to w Oficynie nie tylko nowe utwory, publikacje nutowe, książki i albumy muzyczne, ale także zasoby cyfrowe, wydarzenia koncertowe i edukacyjne oraz międzynarodowe projekty upowszechniające muzykę polską. Miniony rok to również czas intensywnych współprac w ramach licznych wydarzeń w świecie muzyki. Wydawnictwo rozwija się dynamicznie, będąc w centrum najważniejszych wydarzeń świata kultury i podejmując współpracę z partnerami najwyższej klasy.
