Aktualności
Kobieta Renesansu – świętujemy urodziny Grażyny Bacewicz
2023-02-05
Wirtuozka skrzypiec, wybitna kompozytorka, pedagog, pisarka – o kim mowa? Oczywiście o Grażynie Bacewicz. Osiągnięcie przez nią sukcesów na tak wielu polach wymagało nie tylko posiadania wszechstronnych talentów, ale również niezwykle silnej osobowości. Zwłaszcza że czasy, w których przyszło jej żyć, były czasami zdominowanymi przez mężczyzn.
Głowa rodziny
Jednym z braci artystki był urodzony w Łodzi, ale uważający się za Litwina Vytautas. Grażyna Bacewicz często korespondowała z używającym nazwiska Bacevičius bratem, który mieszkał w Nowym Jorku. W jednym z listów opisała mu ciekawe wydarzenie z udziałem ich ciężko chorej matki Marii Modlińskiej. Modlińska zdawała sobie sprawę z tego, że niedługo umrze, w związku z czym postanowiła wskazać osobę, która przejmie po niej obowiązki głowy rodziny. Wybrała na nią oczywiście córkę Grażynę, jako najmocniejszą psychicznie i najlepiej zorganizowaną. Artystka przyjęła propozycję matki, zastrzegając jednak, że nie będzie niczego narzucała rodzeństwu – siostrze i dwóm braciom.
Pisarka
W jednym z opowiadań z tomu „Znak szczególny” Grażyna Bacewicz poruszyła temat wypadku, w którym uczestniczyła wraz z mężem Piotrem Andrzejem Biernackim – profesorem Akademii Medycznej w Warszawie. W prowadzony przez Biernackiego samochód uderzyła ciężarówka, wskutek czego skrzypaczka kilka miesięcy spędziła w szpitalu.
Cały wspomniany tom można w zasadzie nazwać małą autobiografią artystki, bowiem kolejne opowiadania dotykają tematu różnych wydarzeń z jej życia. Ich wspólnym mianownikiem jest humor, objawiający się zwłaszcza w puentach poszczególnych opowieści.
Wydany w 1970 roku (rok po śmierci artystki) „Znak szczególny” przez blisko 50 lat pozostawał jedynym opublikowanym utworem literackim Bacewicz. W 2018 roku nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazała się powieść „Sidła” - kryminał, którego akcja toczy się w USA i opowiada o zagadkowej śmierci młodej kobiety.
Wybitna kompozytorka
Polskie Wydawnictwo Muzyczne prowadzi także portal Polska Biblioteka Muzyczna, udostępniający materiały ikonograficzne i nutowe, będące w posiadaniu oficyny. W zbiorach PBM znajdziemy ponad 90 partytur utworów skomponowanych przez Grażynę Bacewicz. Świadczy to bez wątpienia o wielkim dorobku kompozytorki. Bacewicz tworzyła głównie w stylu neoklasycznym, a wśród napisanych przez nią utworów znajdują się m.in. cztery symfonie, siedem koncertów skrzypcowych i siedem kwartetów smyczkowych.
Patronka Akademii Muzycznej w Łodzi
Prócz wspomnianego Vytautasa , Grażyna Bacewicz miała jeszcze jednego brata – słynnego pianistę – Kiejstuta, z którym wielokrotnie koncertowała. Oboje zapisali się w historii polskiej muzyki nie tylko jako znakomici instrumentaliści i kompozytorzy, ale również jako zasłużeni pedagodzy. Kiejstut był m.in. dyrektorem Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Łodzi, dziekanem Wydziału Instrumentalnego łódzkiej Wyższej Szkoły Muzycznej i wreszcie, w latach 1957-1969, rektorem tej samej uczelni.
Grażyna Bacewicz pierwsze pedagogiczne szlify zdobyła w latach 1934-1935 oraz 1945-1946, kiedy to wykładała kontrapunkt, solfeż i harmonię, a także prowadziła klasę skrzypiec w konserwatorium łódzkim. Najważniejsze doświadczenia przyszły jednak na kilka lat przed śmiercią artystki. W 1966 Bacewicz przejęła klasę kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Nie tylko prowadziła tam zajęcia, ale również analizowała szczegółowo ich plan, rekomendując przy tym wprowadzenie licznych projektów. Za swoje zaangażowanie już w 1967 roku otrzymała tytuł profesora zwyczajnego.
Choć działalność pedagogiczna Grażyny Bacewicz trwała tylko kilka lat, nie można zapomnieć o tym, że przez całe życie pisała utwory pedagogiczne. Były one pełnowartościowymi kompozycjami, charakteryzującymi się mniejszym stopniem trudności w aspekcie techniki gry. Partytury z utworami pedagogicznymi kompozytorki, m.in. na skrzypce i fortepian, można bezpłatnie pobrać z Polskiej Biblioteki Muzycznej.
W 1999 roku Grażyna i Kiejstut Bacewiczowie zostali ustanowieni patronami Akademii Muzycznej w Łodzi.
Najczęściej czytane:
W niedzielny poranek 21 grudnia, chwilę przed godziną dziewiątą, z Krakowa wyruszył Pociąg Wypełniony Muzyką, inaugurując ogólnopolską akcję Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Jubileuszowy pociąg zakończył w wielkim stylu całoroczne obchody 80-lecia oficyny.
Od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej na świecie. Jubileuszowy rok 2025 obfitował w huczne wydarzenia, premiery i projekty realizowane zarówno w kraju, jak i za granicą. Od nowych publikacji nutowych i książkowych, przez wydawnictwa płytowe i zasoby cyfrowe, po koncerty, edukację i międzynarodowe współprace – PWM z dumą podsumowuje dwanaście miesięcy intensywnej działalności.
Z początkiem nowego roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne rozpocznie kolejny etap dynamicznego rozwoju, przenosząc swoje krakowskie biuro, mieszczące się od 1952 roku przy alei Krasińskiego 11a, do tymczasowego budynku K1, potocznie nazywanego „Błękitkiem” i znajdującego się przy alei Pokoju 1 (obok Ronda Grzegórzeckiego). W związku z planowanymi pracami księgarnia stacjonarna przy alei Krasińskiego 11a zostanie 23 grudnia czasowo zamknięta. Zachęcamy do zapoznania się z ofertą świątecznej wyprzedaży, która potrwa w księgarni przy alei Krasińskiego 11a od 19 do 23 grudnia. To znakomita okazja by skorzystać z wyjątkowych – bo sięgających 70%! – rabatów!
Nieukończony Koncert fortepianowy, niewydany mazurek, zniszczone Concertino... Kompozytorskie szkice Karola Szymanowskiego to cenne źródło dla muzykologów badających jego język muzyczny i proces twórczy – ale czy jest dla nich miejsce także w życiu koncertowym? W tej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się nie pojedynczemu dziełu, lecz zbiorowi utworów – niedokończonych, nieznanych oraz zrekonstruowanych.
24 preludia i improwizacje na fortepian Piotra Orzechowskiego (aka Pianohooligan) to najnowsza publikacja nutowa Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przeznaczona dla średniozaawansowanych i zaawansowanych wykonawców. Zawarty w niej cykl utworów to zapis solowej praktyki improwizacyjnej oryginalnego i bezkompromisowego kompozytora oraz pianisty–wirtuoza.
Wielki finał Jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego! W Centrum św. Jana w Gdańsku (ul. Świętojańska 50) w przedświąteczną niedzielę, 21 grudnia o godzinie 20.00, wystąpią Adam Bałdych (skrzypce renesansowe) i Michał Górczyński (klarnet kontrabasowy) oraz Ensemble Peregrina w składzie: Agnieszka Budzińska-Bennett (śpiew i harfa), Hanna Järveläinen (śpiew), Eve Kopli (śpiew) i Karin Weston (śpiew). W programie wieczoru zabrzmią kompozycje zainspirowane najcenniejszymi rękopisami średniowiecznej muzyki polskiej w niezwykłej jazzowej reinterpretacji. Koncert stanowi uroczyste zwieńczenie wyjątkowej podróży specjalnego Pociągu Wypełnionego Muzyką.
Wsiądź do najbardziej muzycznego pociągu w Polsce! 21 grudnia 2025 ze stacji Kraków Główny odjedzie jubileuszowy Pociąg Wypełniony Muzyką. Na pokład zaprasza Polskie Wydawnictwo Muzyczne, które w tym roku świętuje 80-lecie swojej działalności.
Polska muzyka współczesna to żywe świadectwo budowania kulturalnego dziedzictwa, twórczość różnorodna, ciekawa, innowacyjna, niezwykle potrzebna w rozwoju estetycznym najmłodszych i wartościowa w poszerzaniu muzycznych horyzontów. Dlatego Polskie Wydawnictwo Muzyczne w roku 80-lecia istnienia postanowiło zainicjować nową serię nutową – „Kompozytorzy Młodym”.
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
