Aktualności
Kobieta Renesansu – świętujemy urodziny Grażyny Bacewicz
2023-02-05
Wirtuozka skrzypiec, wybitna kompozytorka, pedagog, pisarka – o kim mowa? Oczywiście o Grażynie Bacewicz. Osiągnięcie przez nią sukcesów na tak wielu polach wymagało nie tylko posiadania wszechstronnych talentów, ale również niezwykle silnej osobowości. Zwłaszcza że czasy, w których przyszło jej żyć, były czasami zdominowanymi przez mężczyzn.
Głowa rodziny
Jednym z braci artystki był urodzony w Łodzi, ale uważający się za Litwina Vytautas. Grażyna Bacewicz często korespondowała z używającym nazwiska Bacevičius bratem, który mieszkał w Nowym Jorku. W jednym z listów opisała mu ciekawe wydarzenie z udziałem ich ciężko chorej matki Marii Modlińskiej. Modlińska zdawała sobie sprawę z tego, że niedługo umrze, w związku z czym postanowiła wskazać osobę, która przejmie po niej obowiązki głowy rodziny. Wybrała na nią oczywiście córkę Grażynę, jako najmocniejszą psychicznie i najlepiej zorganizowaną. Artystka przyjęła propozycję matki, zastrzegając jednak, że nie będzie niczego narzucała rodzeństwu – siostrze i dwóm braciom.
Pisarka
W jednym z opowiadań z tomu „Znak szczególny” Grażyna Bacewicz poruszyła temat wypadku, w którym uczestniczyła wraz z mężem Piotrem Andrzejem Biernackim – profesorem Akademii Medycznej w Warszawie. W prowadzony przez Biernackiego samochód uderzyła ciężarówka, wskutek czego skrzypaczka kilka miesięcy spędziła w szpitalu.
Cały wspomniany tom można w zasadzie nazwać małą autobiografią artystki, bowiem kolejne opowiadania dotykają tematu różnych wydarzeń z jej życia. Ich wspólnym mianownikiem jest humor, objawiający się zwłaszcza w puentach poszczególnych opowieści.
Wydany w 1970 roku (rok po śmierci artystki) „Znak szczególny” przez blisko 50 lat pozostawał jedynym opublikowanym utworem literackim Bacewicz. W 2018 roku nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazała się powieść „Sidła” - kryminał, którego akcja toczy się w USA i opowiada o zagadkowej śmierci młodej kobiety.
Wybitna kompozytorka
Polskie Wydawnictwo Muzyczne prowadzi także portal Polska Biblioteka Muzyczna, udostępniający materiały ikonograficzne i nutowe, będące w posiadaniu oficyny. W zbiorach PBM znajdziemy ponad 90 partytur utworów skomponowanych przez Grażynę Bacewicz. Świadczy to bez wątpienia o wielkim dorobku kompozytorki. Bacewicz tworzyła głównie w stylu neoklasycznym, a wśród napisanych przez nią utworów znajdują się m.in. cztery symfonie, siedem koncertów skrzypcowych i siedem kwartetów smyczkowych.
Patronka Akademii Muzycznej w Łodzi
Prócz wspomnianego Vytautasa , Grażyna Bacewicz miała jeszcze jednego brata – słynnego pianistę – Kiejstuta, z którym wielokrotnie koncertowała. Oboje zapisali się w historii polskiej muzyki nie tylko jako znakomici instrumentaliści i kompozytorzy, ale również jako zasłużeni pedagodzy. Kiejstut był m.in. dyrektorem Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Łodzi, dziekanem Wydziału Instrumentalnego łódzkiej Wyższej Szkoły Muzycznej i wreszcie, w latach 1957-1969, rektorem tej samej uczelni.
Grażyna Bacewicz pierwsze pedagogiczne szlify zdobyła w latach 1934-1935 oraz 1945-1946, kiedy to wykładała kontrapunkt, solfeż i harmonię, a także prowadziła klasę skrzypiec w konserwatorium łódzkim. Najważniejsze doświadczenia przyszły jednak na kilka lat przed śmiercią artystki. W 1966 Bacewicz przejęła klasę kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Nie tylko prowadziła tam zajęcia, ale również analizowała szczegółowo ich plan, rekomendując przy tym wprowadzenie licznych projektów. Za swoje zaangażowanie już w 1967 roku otrzymała tytuł profesora zwyczajnego.
Choć działalność pedagogiczna Grażyny Bacewicz trwała tylko kilka lat, nie można zapomnieć o tym, że przez całe życie pisała utwory pedagogiczne. Były one pełnowartościowymi kompozycjami, charakteryzującymi się mniejszym stopniem trudności w aspekcie techniki gry. Partytury z utworami pedagogicznymi kompozytorki, m.in. na skrzypce i fortepian, można bezpłatnie pobrać z Polskiej Biblioteki Muzycznej.
W 1999 roku Grażyna i Kiejstut Bacewiczowie zostali ustanowieni patronami Akademii Muzycznej w Łodzi.
Najczęściej czytane:
15 października podczas gali w De Vere Grand Connaught Rooms w Londynie odbyło się wręczenie prestiżowych nagród Gramophone Classical Music Awards. W kategorii Early Music statuetkę otrzymała płyta ‘The Krasiński Codex’ („Kodeks Krasińskich”) zespołów Ensemble Dragma i Ensemble Peregrina pod kierownictwem Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Trzypłytowy album jest jednym z owoców projektu „Kras 52”, zrealizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie autorskie z Magdaleną Dziadek. Gościem specjalnym wieczoru będzie Krzysztof Meyer – kompozytor i bohater książki Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny. Publikacja ta stanie się punktem wyjścia do rozmowy, którą poprowadzi Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz. To wszystko już 21 października o godz. 18:30 w Sali Kameralnej Instytutu Muzykologii UJ.
Już od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej w kraju i na świecie. Oficyna świętuje swój jubileusz przez cały 2025 rok, organizując serię koncertów pod hasłem „Muzyczne spotkania”. Najbliższa odsłona już 14 i 15 listopada w Filharmonii Narodowej. Będzie to podwójny jubileusz – 80-lecie PWM oraz 100-lecie Związku Kompozytorów Polskich. Zapraszamy do wspólnego świętowania!
Związek Kompozytorów Polskich został partnerem trzeciego etapu prowadzonego od 2017 roku programu kompleksowej digitalizacji unikatowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W ramach projektu „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego oraz Związku Kompozytorów Polskich”, dofinansowanego w obrębie Działania FERC.02.03, zbiory Polskiej Biblioteki Muzycznej wzbogaci m.in. kolekcja materiałów ZKP związana z festiwalem „Warszawska Jesień”. Dzięki współpracy wyjątkowe dziedzictwo polskiej muzyki współczesnej zyska na trwałości i dostępności.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w poniedziałek 13 października 2025 roku o godz. 13:00 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Ceremonia będzie miała charakter państwowy.
9 października br. w Bielsku-Białej rozpocznie się 28. Festiwal Kompozytorów Polskich im. H.M. Góreckiego. Bohaterem tegorocznej jest Fryderyk Chopin. Polskie Wydawnictwo Muzyczne i „Ruch Muzyczny” są Partnerami wydarzenia.
Rada Programowa Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca wytypowała nominowanych do nagrody polskiego środowiska muzycznego – Koryfeusz Muzyki Polskiej. Nagroda przyznawana jest co roku w czterech kategoriach: Osobowość roku, Wydarzenie roku, Nagroda honorowa oraz Odkrycie roku. W kategorii Wydarzenie Roku nominację otrzymały Muzyczne spotkania, organizowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne z okazji tegorocznego jubileuszu 80-lecia w Narodowym Forum Muzyki.
Ceniony kompozytor muzyki instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej, oper i dramatów. W jego twórczości istotne miejsce zajmują utwory pisane do tekstów m.in. takich pisarzy, jak Olga Tokarczuk, Radek Rak, Stanisław Lem, czy Szczepan Twardoch. W tym miesiącu po raz pierwszy zabrzmiała opera Nowaka: Kontakt. Sonoromanza, a na muzyczne półki trafił najnowszy album ANAKLASIS z rejestracją „Febry arktycznej”, skomponowanej do słów Marcina Wichy. To więc dobry moment, by zajrzeć do pracowni kompozytora i by przyjrzeć się jego pracy.
Muzyczna opowieść o dwóch polarnikach czekających na ratunek. O próbie przetrwania na grenlandzkim pustkowiu i o melancholii polarnej nocy. FEBRA ARKTYCZNA. COMEDIA HARMONICA – opera Alka Nowaka do oryginalnego libretta Marcina Wichy jest już dostępna na najnowszym albumie ANAKLASIS. W rolach głównych: AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy i śpiewacy Capelli Cracoviensis.
Chociaż pod względem prawykonań październik wydaje się spokojniejszy niż ubiegły miesiąc trzeba jednak podkreślić, że zakres gatunkowy i obsadowy nowych utworów zapowiada się bogato. Najnowsze dzieła z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w tym miesiącu usłyszymy po raz pierwszy w Warszawie, Kolonii, Tychach, Gdańsku, Zielonej Górze, Poznaniu, Elblągu oraz Pszczynie.
