Aktualności
Między muzyką a polityką. Pierwsza biografia Zygmunta Mycielskiego
2025-10-10
Długo wyczekiwana, oparta na setkach źródeł, szczegółowa a zarazem przystępna – nadchodzi premiera pierwszej biografii Zygmunta Mycielskiego. Najnowsza książka autorstwa Beaty Bolesławskiej-Lewandowskiej, Zygmunt Mycielski. Między muzyką a polityką, to precyzyjnie nakreślony portret kompozytora, intelektualisty i świadka burzliwej historii. Ukazująca się nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego publikacja, już 15 października trafi do rąk wszystkich, którym bliska jest nie tylko muzyka, ale też literatura i historia XX wieku.
Zygmunt Mycielski – kompozytor, pisarz, krytyk muzyczny i działacz społeczny – to postać, która odcisnęła trwały ślad w historii kultury polskiej. Pochodził z rodziny arystokratycznej, znanej z mecenatu artystycznego, uprawiania nauki i sztuki, działań patriotycznych i prospołecznych. Jako autor dzienników i licznych tekstów publicystycznych, pozostawił świadectwo niezależnego myślenia w czasach ideologicznego nacisku i politycznej opresji. Jego kompozycje, choć różnorodne i wysoko oceniane przez krytykę muzyczną, nie często goszczą w programach muzycznych instytucji.
Czesław Miłosz pisał o nim:
Zygmunt Mycielski był jedną z najbardziej niezwykłych postaci mego pokolenia. Nasze środowisko artystyczne miało niewielu hrabiów, ale ten się nam udał. Potrafił łączyć cnoty uchodzące za arystokratyczne z niedbałą obojętnością na obyczajowe konwencje. Pozostały po nim kompozycje muzyczne, kilka książek o muzyce i kompozytorach oraz liczne zeszyty dzienników, które, nie wątpię o tym, okażą się jednym z ważnych dzieł w historii polskiej literatury.
Monumentalna monografia licząca ponad 900 stron to owoc wieloletniej pracy badawczej. Napisana z naukową precyzją, ale bez akademickiego dystansu, zaspokoi ciekawość nie tylko melomanów, ale także badaczy muzyki XX wieku. Autorka nie skupia się na szczegółowych analizach języka kompozytorskiego Mycielskiego, choć nie oznacza to, że twórczość kompozytorską traktuje pobieżnie – jego muzykę widzi jako „odbicie całości zainteresowań”, a twórczość nierozerwalnie wiąże z życiorysem Mycielskiego. Często oddaje głos kompozytorowi korzystając z jego licznych tekstów, zapisków, listów.
Beata Bolesławska-Lewandowska nie kryje swojej fascynacji osobowością Zygmunta Mycielskiego. Podkreśla, że jej prywatny punkt widzenia tworzy ramę dla struktury książki, tak jak każda biografia pozostaje odzwierciedleniem spojrzenia jej autora na opisywanego bohatera.
Przystępując do pracy nad biografią Zygmunta Mycielskiego, za najważniejsze zadanie uznałam oddanie pełni jego twórczej osobowości, nieograniczanie się wyłącznie do twórczości muzycznej czy pisarskiej, ale naszkicowanie wizerunku twórcy z krwi i kości, dla którego każda podejmowana działalność była przejawem wyraźnie określonego poglądu na życie, na świąt i sztukę. Dlatego książka ta nie jest typową monografią o klasycznym układzie: twórca i dzieło.
Beata Bolesławska-Lewandowska, fragment książki
Zygmunt Mycielski. Między muzyką a polityką to najnowszy tom serii „Kompozytorzy polscy XX-XXI wieku”, w której prezentowane są sylwetki twórców współczesnej muzyki polskiej. Jej znakiem rozpoznawczym jest unikatowa dla każdego egzemplarza okładka – stworzona według ustalonego klucza. Czyni to każdy tom niepowtarzalnym, tak jak unikatowe jest każde wykonanie utworu muzycznego.
Jesienią nadarzą się dwie okazje, by porozmawiać o książce i poznać jej autorkę. Już 25 października o godz. 16.00 Beata Bolesławska-Lewandowska wraz z Markiem Zagańczykiem odwiedzą Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia im. Zygmunta Mycielskiego w Strzyżowie, aby w rozmowie przybliżyć postać patrona szkoły. Z kolei 12 listopada o godz. 16.30 w siedzibie Związku Kompozytorów Polskich (Rynek Starego Miasta 27, Warszawa) autorka ponownie spotka się z Markiem Zagańczykiem, aby opowiedzieć o bohaterze publikacji, którego osobowość – jak sama przyznaje – niełatwa jest do uchwycenia dla biografa. Wydarzenie odbędzie się w ramach cyklu „Spotkania u kompozytorów”, wpisując się w obchody jubileuszu 100-lecia ZKP.
Premierową publikację już od 15 października można będzie odnaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych, m.in.: pwm.sklep.pl, oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
O autorce:
Beata Bolesławska Lewandowska — muzykolog, profesor Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Opiekunka spuścizny Zygmunta Mycielskiego. Od lat pisze o polskiej muzyce XX i XXI wieku, publikuje w kraju i za granicą. Jest autorką biografii Andrzeja Panufnika (PWM, 2001), The Life and Works of Andrzej Panufnik (1914–1991) (2015) i Henryka Mikołaja Góreckiego (PWM, 2023) oraz tomów rozmów o kompozytorach: Góreckim, Panufniku i Mycielskim (PWM). Opublikowała też książkę poświęconą symfonii w muzyce polskiej: The Symphony and Symphonic Thinking in Polish Music since 1956 (2019). Edytorka korespondencji Zygmunta Mycielskiego i Andrzeja Panufnika, tomów pism Zygmunta Mycielskiego: Znaki zapytania (PWM, 2022), Listy do Polaków (2025), a także Pawła Hertza O muzyce (2022). Współredaktorka serii wydawniczej „Muzyka polska za granicą”. W latach 2015–2025 przewodnicząca Zarządu Sekcji Muzykologów, od 2025 prezes Związku Kompozytorów Polskich.
Najczęściej czytane:
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
Polska muzyka najnowsza zabrzmi w przedostatnim miesiącu 2025 roku w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Katowicach. Usłyszymy kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Wojciecha Widłaka, Pawła Malinowskiego, Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Wołka, Hanny Kulenty, Pawła Hendricha oraz Zbigniewa Bargielskiego. Szczególna prapremiera szykuje się także w Poznaniu, gdzie zobaczymy i usłyszymy najnowszą operę Elżbiety Sikory. Tych premier nie można przegapić!
