Aktualności
SIERPIEŃ: balet
2022-08-24
Balet rządzi się własnymi prawami. Są one nie mniej dokładnie opisane niż reguły muzyki klasycznej. Balet jednak też się zmienia i chociaż nadal pielęgnowane są choreografie wielkich mistrzów przeszłości, równie często spektakle bywają unowocześniane.
Wybrane przez nas dzieła powstawały na przestrzeni 150 lat i odzwierciedlają rozmaite mody, gusta, kierunki, niosą w sobie estetyczny ładunek epoki. A przecież muzyka baletowa bywa na tyle uniwersalna, że można sobie doskonale wyobrazić jej współczesne ujęcia, tak jak to dzieje się z partyturami Czajkowskiego czy Strawińskiego.
Mniej dystyngowanym bratem baletu, bardziej bezpośrednim w kontakcie z odbiorcą, jest taniec artystyczny ze wszystkimi swoimi odmianami. Czasami przejmuje on scenę, ożywia dawne partytury. Angażuje tancerzy o rozmaitych doświadczeniach, w różnym wieku. W przypadku dzieł wokalno-instrumentalnych chętnie wciąga w akcję sceniczną śpiewaków. Kontakt z tańcem to dla muzyki kuracja odmładzająca. Potrafi on bowiem współczesnymi środkami wydobyć ukryte sensy dźwięku muzycznego i jego gorącą ekspresję.
Ale przecież i w wykonaniu koncertowym muzyka baletowa świetnie się sprawdza – w całości albo w formie suit czy w krótszych fragmentach. Trzeba tylko odważnego dyrygenta. Drzemie w niej niezwykły potencjał, na którego odkrycie właśnie nadszedł czas.
Adam Suprynowicz

Grafika: Dobry Skład
Propozycje utworów z katalogu PWM:
Grażyna Bacewicz (1909–1969), Pożądanie, balet w 2 aktach (1968), 84'
Tomasz Kiesewetter (1911–1992), Stańczyk (Królewski błazen), balet w 4 scenach (1954), 95'
Juliusz Łuciuk (1927–2020), Niobe, balet-pantomima w 1 akcie, 3 obrazach (1926), 14'
Stanisław Moniuszko (1819–1872) / Adam Müncheimer (1830–1904), Figle szatana, balet w 4 obrazach (1879), 42'
Zygmunt Mycielski (1907–1987), Zabawa w Lipinach, balet w 1 akcie (1953), 60'
Antoni Szałowski (1907–1973), Zaczarowana oberża, balet w 1 akcie (1945), 30'
Zbigniew Wiszniewski (1922–1999), Ad hominem, balet w 1 akcie (1963), 27'
Najczęściej czytane:
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
Polska muzyka najnowsza zabrzmi w przedostatnim miesiącu 2025 roku w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Katowicach. Usłyszymy kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Wojciecha Widłaka, Pawła Malinowskiego, Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Wołka, Hanny Kulenty, Pawła Hendricha oraz Zbigniewa Bargielskiego. Szczególna prapremiera szykuje się także w Poznaniu, gdzie zobaczymy i usłyszymy najnowszą operę Elżbiety Sikory. Tych premier nie można przegapić!