Aktualności
Moniuszkowska kantata romantyczna do poezji Mickiewicza – „Sonety krymskie” w wydaniu źródłowo-krytycznym
2024-02-23
Choć Stanisław Moniuszko jest powszechnie znany przede wszystkim ze swej twórczości operowej i pieśniowej, niebagatelne miejsce w jego kompozytorskim dorobku zajmuje gatunek kantaty. Jednym z jego największych osiągnięć w tym zakresie są Sonety krymskie – muzyczna interpretacja słynnego cyklu Adama Mickiewicza. Nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazało się dwujęzyczne wydanie źródłowo-krytyczne dzieła.
Twórczość Mickiewicza towarzyszyła Moniuszce przez niemal całe życie i była dla niego silną inspiracją. Sięgając po Sonety krymskie, Mistrz z Ubiela umuzycznił osiem wierszy z poetyckiego cyklu; skwapliwie wykorzystał szczególny potencjał ilustracyjny wybranych sonetów, jednocześnie dbając o zrównoważenie roli poszczególnych elementów dzieła muzycznego w kantacie. I tak dominującą, wyrazistą rytmikę w Żegludze czy Burzy równoważy liryczna Cisza morska i subtelna kolorystyka Nocy. Ruina wyróżnia się ciekawie poprowadzoną dynamiką – przeplatającą sforzata i wyciszenia – oraz umiejętnym operowaniem trybami molowym i durowym.
To właśnie ilustracyjny charakter kantaty został szczególnie podkreślony w obszernej notce opublikowanej w „Kurierze Warszawskim” po prawykonaniu dzieła 16 lutego 1868 roku: tylu już kompozytorów kusiło się o odmalowanie tonami tej orgii rozszalałych żywiołów [burzy], lecz wyznać musimy, że (nie wyjmując i Beethovena), żadnemu się to tak jak Moniuszce nie udało.
Sonety krymskie to dzieło, które z pewnością zasługuje na pamięć i stałą pozycję w repertuarze koncertowym. Zainteresowanie badaczy i melomanów powinny one wzbudzić tym bardziej, że kantata jest egzemplifikacją spojrzenia Stanisława Moniuszki na jedne z najwybitniejszych dzieł polskiej poezji dziewiętnastowiecznej. W kontekście oratoryjnego i kantatowego dorobku kompozytora Sonety stanowią jedno z największych jego osiągnięć – są dziełem utrzymanym w stylistyce dojrzalszego romantyzmu niż wcześniejsze, klasycyzujące kantaty inspirowane Witoloraudą – czytamy we wstępie nowej edycji kantaty, wydanej przez PWM.
Dwujęzyczne, polsko-angielskie wydanie opatrzone jest wyczerpującym komentarzem krytycznym oraz obszernym wstępem nakreślającym rolę gatunku kantaty w twórczości Mistrza z Ubiela, historię powstania i recepcji Sonetów krymskich, jak również analizę dzieła. W aneksie znajduje się również rekonstrukcja Pieśni młodzieńca autorstwa Aleksandra Polińskiego z 1914 roku.
Edycję źródłowo-krytyczną Sonetów… opracowała Jolanta Bujas-Poniatowska – muzykolożka, doktorantka w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie przygotowuje rozprawę poświęconą religijnej kulturze muzycznej Rzymskich Katolików na terenach polskich w latach 1795-1830. Z PWM współpracuje od 2019 roku jako autorka, redaktorka i tłumaczka.
Tom wchodzi w skład edycji Dzieł Wszystkich Stanisława Moniuszki, której celem jest wydanie źródłowo-krytyczne zachowanych kompozycji Stanisława Moniuszki w wersji ustalonej przez twórcę, oczyszczonej z błędów i przeróbek zawartych w późniejszych wydaniach. Seria jest wydawana w ramach projektu Dziedzictwo Muzyki Polskiej, realizowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Sonety krymskie Stanisława Moniuszki można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM oraz w księgarni internetowej: pwm.sklep.pl
Najczęściej czytane:
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza 22 listopada na prapremierę opery Ślub z muzyką skomponowaną przez Zygmunta Krauze. Spektakl uświetniający 120-lecie urodzin oraz 55. rocznicę śmierci Witolda Gombrowicza, tuż po premierze zostanie zaprezentowany także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Elīna Garanča 15 listopada podczas otwarcia festiwalu Eufonie wystąpi w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wydarzenie wpisuje się w festiwalowy nurt Wielkich Dzieł, który obejmuje wykonanie ważnych dla polskiej muzyki współczesnej kompozycji Krzysztofa Pendereckiego, Karola Szymanowskiego, Pawła Mykietyna oraz Pawła Szymańskiego i Joanny Wnuk-Nazarowej. Dwa ostatnie koncerty mają szczególnych charakter – jubileuszowy.
Listopadowa INTERAKCJA, piąta w tegorocznym cyklu Spółdzielni Muzycznej Contemporary Ensemble, zabrzmi dziełami twórców uznanych, mających bezsprzecznie swoje miejsce w historii muzyki. Zaproponujemy doświadczenie kameralistycznej claritas Pendereckiego, refleksyjnej brzmieniowej kruchości muzyki Andre oraz polskiej awangardy lat 50., reprezentowanej przez dzieło Góreckiego.
Czteropłytowe wydanie albumu z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza w sprzedaży już od 8 listopada. Wydawcą płyty jest wytwórnia płytowa ANAKLASIS. Premiera albumu odbędzie się 3 grudnia podczas Koncertu specjalnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach XII Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Konkurs pianistyczny „Muzyka z kraju Chopina (ChopinLand)” w Tokio dobiegł końca, a my poznaliśmy grono utalentowanych laureatów. Z japońskimi pianistami spotkaliśmy się przy polskiej muzyce już po raz trzeci. Z dużą satysfakcją obserwujemy nie tylko wzrost zainteresowania konkursem (z roku na rok wzrasta liczba uczestników), ale i repertuarem polskich kompozytorów innych niż Fryderyk Chopin.
Szósta edycja Eufonii otwiera nowy rozdział w historii tego festiwalu. Tegoroczna odsłona to wielkie dzieła, muzyka dawna i współczesna, eksperymenty, transformacje i nowoczesne interpretacje. Po raz pierwszy festiwal wykracza poza Warszawę – koncerty odbędą się w Krakowie, Lusławicach, Lublinie, Katowicach i Dębicy. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia i współorganizatorem jednego z koncertów.
W tym miesiącu aż 7 różnorodnych utworów zabrzmi po raz pierwszy w Katowicach, Krakowie, Poznaniu i Warszawie. Jest w czym wybierać, gdyż przekrój gatunkowy jest wyjątkowo szeroki – od pełnych rozmachu oper, przez koncertujące dzieła orkiestrowe, po kameralistykę o różnorodnym obliczu i obsadzie.
Ceniony amerykańsko-kanadyjski jazzman Michael Bates ze swoim zespołem Acrobat i z udziałem Lutosławski Quartet wystąpią w Polsce podczas trzech listopadowych koncertów. W programie zabrzmi materiał nagrany przez muzyków na płycie METAMORPHOSES: VARIATIONS ON LUTOSŁAWSKI wydanej nakładem ANAKLASIS w serii REVISIONS.
Artyści z sukcesem prezentowali go już w Lincoln Center oraz Barbès Jazz Club w Nowym Jorku. Jesienią 2024 roku po raz pierwszy będziemy mieli okazję posłuchać ich na żywo w Polsce: 14.11 – Kraków, 15.11 – Lublin, 17.11 – Wrocław.
