Aktualności
Polscy Kompozytorzy Dzieciom: Janina Garścia
2025-03-11
Z okazji 80 lat istnienia PWM-u powstaje cykl artykułów Polscy Kompozytorzy Dzieciom zadedykowany twórcom, którzy dużą część swojej pracy artystycznej poświęcili młodym adeptom sztuki muzycznej. Oficyna nawiązywała współprace z cenionymi kompozytorami, będącymi również znakomitymi pedagogami i instrumentalistami. Dzięki temu powstały utwory nie tylko licznie nagradzane na konkursach czy festiwalach, budujące tym prestiż PWM-u, ale przede wszystkim o wysokiej wartości edukacyjnej.
Trzecią kompozytorką, której sylwetkę przedstawiamy, jest jedna z najbardziej cenionych autorek muzyki dziecięcej w Polsce – Janina Garścia (12.03.1920-1.03.2004).
Była uczennicą Szkoły Muzycznej im. W. Żeleńskiego w Krakowie w klasie fortepianu u O. Stolfowej. Szkołę kończyła w 1945 roku, a następnie w latach 1945-1950 objęła w niej stanowisko nauczyciela. Równocześnie studiowała w PWSM w Krakowie kompozycję u S. Wiechowicza i dyrygenturę u A. Malawskiego. Od 1951 nauczała gry na fortepianie w PSM I stopnia im. S. Wiechowicza w Krakowie.
Napisała około 700 utworów dla dzieci i młodzieży, w tym większość na fortepian. Kompozycje Garści wzbogaciły szkolną literaturę dziecięcą i wniosły trwałą wartość repertuarową, głównie dzięki doskonałemu dostosowaniu do potrzeb szkolnych, a także interesującej kolorystyce brzmieniowej, wykraczającej poza granice tonalności dur-moll. Za swoją bogatą twórczość dla dzieci zdobyła wiele nagród i wyróżnień tj. w 1975 roku nagrodę Prezesa Rady Ministrów, w 1972 roku otrzymała Złotą Odznakę m. Krakowa, a w 1979 roku została uhonorowana Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
W 1983 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Najwięcej publikacji przeznaczyła na instrument, na którym sama się kształciła – fortepian, a przeważającą liczbę swoich utworów poświęciła nauczaniu początkowemu. Obrazki muzyczne dla najmłodszych, Muzyczne ABC przy fortepianie, Dwie sonatiny i wariacje, Zimowe igraszki na fortepian i wiele innych, doczekały się licznych wznowień, do dziś będąc jednymi z najpopularniejszych publikacji w szkolnictwie muzycznym w Polsce. Komponowała również na inne instrumenty oraz dziecięce zespoły instrumentów, m.in. Zrytmizowany świat na fortepian i dziecięce instrumenty perkusyjne, Drobiazgi na skrzypce i fortepian, Zabawne opowiadania na flety proste, Utwory kameralne op. 85 na harfę pedałową i celtycką ze skrzypcami lub fletem. Tworzyła także muzykę wokalną dla dzieci.
O popularności, ponadczasowości i wyjątkowości muzyki Garści świadczy fakt, że niektóre jej utwory zostały opracowane przez aranżerów m.in. na akordeon czy zespół harmonijek ustnych, a niektóre kompozycje, zwłaszcza na fortepian, weszły w skład zbiorów muzyki dziecięcej wydanych w Austrii, Czechosłowacji, Japonii, NRD i ZSRR. Dodatkowo w 2024 roku, 69 lat po opublikowaniu pierwszego wydania na fortepian, Obrazki muzyczne dla najmłodszych zostały opracowane na gitarę przez Justynę Dawidowicz.
Więcej utworów z Serii Pedagogicznej PWM znajdziesz tutaj.
Najczęściej czytane:
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
Polska muzyka najnowsza zabrzmi w przedostatnim miesiącu 2025 roku w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Katowicach. Usłyszymy kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Wojciecha Widłaka, Pawła Malinowskiego, Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Wołka, Hanny Kulenty, Pawła Hendricha oraz Zbigniewa Bargielskiego. Szczególna prapremiera szykuje się także w Poznaniu, gdzie zobaczymy i usłyszymy najnowszą operę Elżbiety Sikory. Tych premier nie można przegapić!
