Aktualności
„Cleopatra’s Songs” – nowy utwór Agaty Zubel
2018-04-20
„Jeśli mielibyśmy spalić wszystkie sztuki Szekspira prócz jednej, ocaliłbym Antoniusza i Kleopatrę” powiedział Wystan Hugh Auden, brytyjski poeta i pisarz. To wybitne pod względem poetyckim i teatralnym dzieło nie mogło znaleźć lepszej interpretatorki niż Agata Zubel – kompozytorka i śpiewaczka, która swoją drogę artystyczną niemal całkowicie związała ze słowem. Zubel, przywołując oryginalne fragmenty dzieła Szekspira, nie opowiada historii starożytnej królowej, ale w swojej muzyce wyraża jej miłość, gniew, strach, żal, odwagę, dumę. Ukazuje prawdę o kobiecie-bogini uwikłanej w sprzeczne namiętności.
Sugestywną aurę brzmieniową utworu tworzy zastosowane instrumentarium: flet, klarnet, róg, harfa, fortepian, kwartet smyczkowy i kilkanaście instrumentów perkusyjnych, wśród których znalazły się również te o rodowodzie egipskim, jak sistrum, krotale, talerze czy nisko brzmiący bęben. Dodatkowe efekty kolorystyczne uzyskane zostają poprzez szerokie wykorzystanie niestandardowych technik wykonawczych, preparacji instrumentów oraz harmonikę mikrotonową.
Siedem części utworu tworzy spójną dramaturgicznie całość, muzyka jest w „Cleopatra’s Songs” integralnie związana z tekstem, który wyznacza ich przebieg czasowy i determinuje napięcie. Pierwsza pieśń wyraża rozpacz Kleopatry z powodu ślubu Antoniusza z Oktawią. Złowieszczą wiadomość zapowiada już początkowy trytonowo-septymowy motyw w fortepianie, harfie i klarnetach prowadzony w dużych odległościach interwałowych. Partii wokalnej składającej się z wykrzyknień i pytań, a także szeptu i mowy towarzyszy także frullato klarnetów oparte na mikrotonowej ascendentalnej figurze oraz szybkie przebiegi instrumentów smyczkowych. W drugiej pieśni dominuje półszept – tu bohaterka wyraża swoją gorycz po stracie ukochanego, tekst jest też przekazywany przez flecistę, szepczącego do instrumentu. Eskalacja uczucia następuje w trzeciej pieśni, w której słuchaczom odsłania się gniew i ból Kleopatry po śmierci Antoniusza. Głównym motywem tej pieśni jest opracowana melizmatycznie apostrofa do słońca. Następuje zagęszczenie faktury, dominuje dynamika fortissimo, pojawiają się powtarzane schematy rytmiczne i sforzata, a także różnorodne efekty sonorystyczne w całym zespole instrumentalnym oraz fragmenty improwizowane. Moment wyciszenia i pozornego ukojenia przynosi pieśń czwarta, stanowiąca muzyczną ilustrację marzenia sennego bohaterki. Następuje nagła zmiana dynamiczna, kantylenowej, spokojnej frazie głosu towarzyszą długie dźwięki niskich rejestrów klarnetów basowych i rogu, a także stłumione brzmienia smyczków. Pieśń tę zamyka odcinek instrumentalny – punktualistyczny motyw fortepianu i harfy, prowadzony w wysokich rejestrach. Piąta część stanowi muzyczny komentarz do sceny śmierci Kleopatry – w partii wokalnej dominuje nerwowy półszept, niektóre głoski jak echo myśli bohaterki powracają w mówionych partiach muzyków, pojawia się też Sprechgesang i sublimacja głosu w fakturze instrumentalnej, a także długie, wymowne pauzy generalne. Czysto instrumentalna i częściowo improwizowana część szósta stanowi podsumowanie życia bohaterki – przeplatają się tu motywy z poprzednich części, dominują efekty sonorystyczne, gwałtowne repetycje, następuje apogeum dynamiczne, po którym attacca przechodzimy do pieśni siódmej stanowiącej epilog. Interwały seksty i tercji w partii wokalnej przywodzą na myśl pogodzenie się z losem, bo, jak mówią ostatnie wersy utworu: „uścisk śmierci jest jak kochanka słodkie ukąszenie, które choć boli, jest oczekiwane”.
Prawykonanie „Cleopatra’s Songs” Agaty Zubel odbędzie się w Witten (Niemcy) 27 kwietnia w ramach Festiwalu Wittener Tage für neue Kammermusik. Utwór zabrzmi w interpretacji Agaty Zubel (S) oraz Klangforum Wien pod batutą Emilio Pomárico.
Koncert można będzie śledzić na platformie WDR3.
© PWM
Najczęściej czytane:
15 października podczas gali w De Vere Grand Connaught Rooms w Londynie odbyło się wręczenie prestiżowych nagród Gramophone Classical Music Awards. W kategorii Early Music statuetkę otrzymała płyta ‘The Krasiński Codex’ („Kodeks Krasińskich”) zespołów Ensemble Dragma i Ensemble Peregrina pod kierownictwem Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Trzypłytowy album jest jednym z owoców projektu „Kras 52”, zrealizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie autorskie z Magdaleną Dziadek. Gościem specjalnym wieczoru będzie Krzysztof Meyer – kompozytor i bohater książki Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny. Publikacja ta stanie się punktem wyjścia do rozmowy, którą poprowadzi Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz. To wszystko już 21 października o godz. 18:30 w Sali Kameralnej Instytutu Muzykologii UJ.
Już od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej w kraju i na świecie. Oficyna świętuje swój jubileusz przez cały 2025 rok, organizując serię koncertów pod hasłem „Muzyczne spotkania”. Najbliższa odsłona już 14 i 15 listopada w Filharmonii Narodowej. Będzie to podwójny jubileusz – 80-lecie PWM oraz 100-lecie Związku Kompozytorów Polskich. Zapraszamy do wspólnego świętowania!
Związek Kompozytorów Polskich został partnerem trzeciego etapu prowadzonego od 2017 roku programu kompleksowej digitalizacji unikatowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W ramach projektu „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego oraz Związku Kompozytorów Polskich”, dofinansowanego w obrębie Działania FERC.02.03, zbiory Polskiej Biblioteki Muzycznej wzbogaci m.in. kolekcja materiałów ZKP związana z festiwalem „Warszawska Jesień”. Dzięki współpracy wyjątkowe dziedzictwo polskiej muzyki współczesnej zyska na trwałości i dostępności.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w poniedziałek 13 października 2025 roku o godz. 13:00 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Ceremonia będzie miała charakter państwowy.
9 października br. w Bielsku-Białej rozpocznie się 28. Festiwal Kompozytorów Polskich im. H.M. Góreckiego. Bohaterem tegorocznej jest Fryderyk Chopin. Polskie Wydawnictwo Muzyczne i „Ruch Muzyczny” są Partnerami wydarzenia.
Rada Programowa Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca wytypowała nominowanych do nagrody polskiego środowiska muzycznego – Koryfeusz Muzyki Polskiej. Nagroda przyznawana jest co roku w czterech kategoriach: Osobowość roku, Wydarzenie roku, Nagroda honorowa oraz Odkrycie roku. W kategorii Wydarzenie Roku nominację otrzymały Muzyczne spotkania, organizowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne z okazji tegorocznego jubileuszu 80-lecia w Narodowym Forum Muzyki.
Ceniony kompozytor muzyki instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej, oper i dramatów. W jego twórczości istotne miejsce zajmują utwory pisane do tekstów m.in. takich pisarzy, jak Olga Tokarczuk, Radek Rak, Stanisław Lem, czy Szczepan Twardoch. W tym miesiącu po raz pierwszy zabrzmiała opera Nowaka: Kontakt. Sonoromanza, a na muzyczne półki trafił najnowszy album ANAKLASIS z rejestracją „Febry arktycznej”, skomponowanej do słów Marcina Wichy. To więc dobry moment, by zajrzeć do pracowni kompozytora i by przyjrzeć się jego pracy.
Muzyczna opowieść o dwóch polarnikach czekających na ratunek. O próbie przetrwania na grenlandzkim pustkowiu i o melancholii polarnej nocy. FEBRA ARKTYCZNA. COMEDIA HARMONICA – opera Alka Nowaka do oryginalnego libretta Marcina Wichy jest już dostępna na najnowszym albumie ANAKLASIS. W rolach głównych: AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy i śpiewacy Capelli Cracoviensis.
Chociaż pod względem prawykonań październik wydaje się spokojniejszy niż ubiegły miesiąc trzeba jednak podkreślić, że zakres gatunkowy i obsadowy nowych utworów zapowiada się bogato. Najnowsze dzieła z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w tym miesiącu usłyszymy po raz pierwszy w Warszawie, Kolonii, Tychach, Gdańsku, Zielonej Górze, Poznaniu, Elblągu oraz Pszczynie.
