Aktualności
9. Festiwal Prawykonań: odsłona listopadowa
2021-11-16
Tegoroczny Festiwal Prawykonań dostarcza wrażeń przez niemal cały rok. Po kwietniowej odsłonie kolejne koncerty odbyły się w październiku, zaś listopadowymi wydarzeniami zamykamy spotkania z premierowymi wykonaniami utworów polskich twórców podczas 9. edycji festiwalu. W programie nie zabraknie prawykonań utworów z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
20 listopada podczas koncertu chóralnego zabrzmią 4 utwory kompozytorów związanych z PWM-em: Pawła Łukaszewskiego, Aleksandra Nowaka, Romualda Twardowskiego i Krzysztofa Wołka. Całość będzie spajać wykonawczo Camerata Silesia prowadzona przez Annę Szostak.
W październiku w Białymstoku prawykonane były Dwa motety eucharystyczne na chór mieszany a cappella Pawła Łukaszewskiego, zaś w listopadzie na Festiwalu Prawykonań po raz pierwszy zabrzmi Christus vincit na dwa chóry mieszane i organy. Tekst utworu opiera się na Laudes Regiae, litanijnym śpiewie z XI wieku wykonywanym podczas obrzędów koronacji cesarskich i królewskich, współcześnie używanym wyłącznie podczas procesji wejścia Mszy inaugurującej papieski pontyfikat. Partię organów wykona Michał Goławski.
W Paradiso na chór mieszany i live electronics Krzysztofa Wołka zostały wykorzystane wiersze autorstwa Grzegorza Olszańskiego wybrane z jego tomiku poezji Kroniki Filmowe. Tytuł odnosi się do nazwy podczęści zbioru zatytułowanej Peoma Paradiso, z której pochodzą wybrane teksty. Natomiast warstwa brzmieniowa kompozycji, jak wyjaśnia twórca, „jest wzbogacona o warstwę elektroniczną, w której dźwięki głosów zostają przetworzone przez komputer i wysłane do głośników, a same przetworzenia elektroniczne są tworzone w czasie rzeczywistym przez operatora komputera na zasadzie improwizacji”. Podczas prawykonania w NOSPR za warstwę elektroniczną odpowiadać będzie właśnie kompozytor.
Pomysł utworu łączącego w sobie pierwiastek sakralny i świecki zrodził się Romualdowi Twardowskiemu dawno temu podczas podróży do krajów południowej Europy. „Tu kiedyś w małej górskiej miejscowości na Sycylii byłem świadkiem jakiejś lokalnej uroczystości. W świątyni przed wystawionym Sanctissimum czuwała w modlitewnym skupieniu grupka wiernych – na zewnątrz panował gwar i atmosfera zabawy. W katalońskiej Barcelonie podziwiałem natomiast piękne tańce wykonywane przed starą katedrą zaraz po niedzielnym nabożeństwie”, wspomina kompozytor. „To zderzenie sacrum i profanum nie miało charakteru konfliktu – jedno dopełniało drugie. W moim utworze jest podobnie: mistyczną powagę części I dopełnia ruchliwa część II – echo włoskiego saltarello”. Tak powstało Sacrum-Profanum na chór mieszany a cappella.
Po premierach wokalno-instrumentalnych utworów Alka Nowaka (w ostatnich miesiącach Pokora. Dramma giocoso, 3 Pieśni do słów Baczyńskiego, lo firgai. Maska, I Symfonia – Prawda?) w Katowicach zabrzmi Hevel na kameralny chór mieszany, oparty na fragmentach z Księgi Koheleta. „W połowie lata dopiero co minionego roku, przypadkiem – nie przypadkiem, w konsekwencji pewnego spodziewanego, ale nagłego i poruszającego pożegnania trafiłem na fragment tekstu, który mnie zdumiał”, wspomina na swoim blogu początki pracy nad utworem kompozytor. „Utrzymujące się do teraz zdumienie wywołały zarówno sama treść, jak i miejsce, w którym tekst znalazłem, a spotęgowała je dodatkowo chęć wykorzystania tekstu, której się po sobie nie spodziewałem”.
Podczas drugiego listopadowego koncertu pod szyldem Festiwalu Prawykonań zabrzmi… słuchowisko. Jak by to powiedzieć... to tytuł nowego utworu Tadeusza Wieleckiego, kompozytora, który śmiało wplata do swoich utworów elementy performance’u, gry aktorskiej, a także rozmaite rozwiązania technologiczne. Zaprezentowane 22 listopada w NOSPR słuchowisko na sopran, dwoje aktorów, orkiestrę kameralną i elektronikę oparte jest na tekstach różnych autorów, m.in. Jarosława Klejnockiego, Mirona Białoszewskiego, Wiliama B. Yeatsa czy Jana Potockiego. Spektakl wyreżyseruje Pia Partum, w obsadzie rozchwytywana sopranistka Joanna Freszel, aktorzy: Jędrzej Wielecki i Matylda Damięcka, a Barbara Okoń-Makowska i Michał Bereza za konsolą. Solistom będzie towarzyszyć Orkiestra Muzyki Nowej, całość poprowadzi Szymon Bywalec.
Ostatnim koncertem 9. edycji Festiwalu Prawykonań będzie polska premiera 3x3 Agaty Zubel. Po raz pierwszy utwór zabrzmiał w 2019 roku w Paryżu w interpretacji 2e2m Ensemble pod dyrekcją Pierre’a Roulliera. Teraz przyszedł czas na polską premierę i wykonanie Klagforum Wien prowadzonego przez Titusa Engela. Kompozytorka tak komentuje utwór:
Jednostki tworzą grupy, grupy tworzą społeczności, społeczności tworzą społeczeństwa.
Trzy razy trzy, słowa – frazy – konteksty, forma przewidująca rozwój.
Każda indywidualność, grupa, społeczność domaga się dostrzeżenia, wyróżnienia w tłumie.
Nie wiadomo kto panuje nad bieżącym sensem, dążeniem do finału, rozwiązaniami dla ogółu, ważne, by być i by być widocznym.
Muzyka jest jednak materią elegancji, a elegancja to obszar wiedzy, kontekstów i estetyki.
A gdyby założyć, że ktoś nad tym zapanuje? Pozwoli w tej konwencji uparcie zmieniać, przełamywać, stawiać się w reflektorze lub znikać, antagonizować i jednoczyć – po coś, w określonym celu.
W muzyce to możliwe. Nawet jeśli na końcu odpowiedź nie jest dla Ciebie oczywista – przecież nie będziemy świecić Ci prosto w oczy.
Na koncert zapraszamy do siedziby NOSPR 26 listopada.
Przed koncertami, o godz. 18:00, zapraszamy do Strefy Ruchu na Festiwalu Prawykonań, do foyer NOSPR na II piętrze. Spotkania z kompozytorami i artystami poprowadzą redaktorzy „Ruchu Muzycznego”. Uczestnictwo w spotkaniu możliwe po okazaniu biletu na wieczorny koncert.
***
AKTUALIZACJA
Z przyczyn niezależnych od organizatorów prawykonanie Jak by to powiedzieć... słuchowiska na sopran, dwoje aktorów, orkiestrę kameralną i elektronikę Tadeusza Wieleckiego zostało odwołane. O nowym terminie prawykonania poinformujemy wkrótce.
Najczęściej czytane:
15 października podczas gali w De Vere Grand Connaught Rooms w Londynie odbyło się wręczenie prestiżowych nagród Gramophone Classical Music Awards. W kategorii Early Music statuetkę otrzymała płyta ‘The Krasiński Codex’ („Kodeks Krasińskich”) zespołów Ensemble Dragma i Ensemble Peregrina pod kierownictwem Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Trzypłytowy album jest jednym z owoców projektu „Kras 52”, zrealizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie autorskie z Magdaleną Dziadek. Gościem specjalnym wieczoru będzie Krzysztof Meyer – kompozytor i bohater książki Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny. Publikacja ta stanie się punktem wyjścia do rozmowy, którą poprowadzi Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz. To wszystko już 21 października o godz. 18:30 w Sali Kameralnej Instytutu Muzykologii UJ.
Już od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej w kraju i na świecie. Oficyna świętuje swój jubileusz przez cały 2025 rok, organizując serię koncertów pod hasłem „Muzyczne spotkania”. Najbliższa odsłona już 14 i 15 listopada w Filharmonii Narodowej. Będzie to podwójny jubileusz – 80-lecie PWM oraz 100-lecie Związku Kompozytorów Polskich. Zapraszamy do wspólnego świętowania!
Związek Kompozytorów Polskich został partnerem trzeciego etapu prowadzonego od 2017 roku programu kompleksowej digitalizacji unikatowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W ramach projektu „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego oraz Związku Kompozytorów Polskich”, dofinansowanego w obrębie Działania FERC.02.03, zbiory Polskiej Biblioteki Muzycznej wzbogaci m.in. kolekcja materiałów ZKP związana z festiwalem „Warszawska Jesień”. Dzięki współpracy wyjątkowe dziedzictwo polskiej muzyki współczesnej zyska na trwałości i dostępności.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w poniedziałek 13 października 2025 roku o godz. 13:00 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Ceremonia będzie miała charakter państwowy.
9 października br. w Bielsku-Białej rozpocznie się 28. Festiwal Kompozytorów Polskich im. H.M. Góreckiego. Bohaterem tegorocznej jest Fryderyk Chopin. Polskie Wydawnictwo Muzyczne i „Ruch Muzyczny” są Partnerami wydarzenia.
Rada Programowa Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca wytypowała nominowanych do nagrody polskiego środowiska muzycznego – Koryfeusz Muzyki Polskiej. Nagroda przyznawana jest co roku w czterech kategoriach: Osobowość roku, Wydarzenie roku, Nagroda honorowa oraz Odkrycie roku. W kategorii Wydarzenie Roku nominację otrzymały Muzyczne spotkania, organizowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne z okazji tegorocznego jubileuszu 80-lecia w Narodowym Forum Muzyki.
Ceniony kompozytor muzyki instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej, oper i dramatów. W jego twórczości istotne miejsce zajmują utwory pisane do tekstów m.in. takich pisarzy, jak Olga Tokarczuk, Radek Rak, Stanisław Lem, czy Szczepan Twardoch. W tym miesiącu po raz pierwszy zabrzmiała opera Nowaka: Kontakt. Sonoromanza, a na muzyczne półki trafił najnowszy album ANAKLASIS z rejestracją „Febry arktycznej”, skomponowanej do słów Marcina Wichy. To więc dobry moment, by zajrzeć do pracowni kompozytora i by przyjrzeć się jego pracy.
Muzyczna opowieść o dwóch polarnikach czekających na ratunek. O próbie przetrwania na grenlandzkim pustkowiu i o melancholii polarnej nocy. FEBRA ARKTYCZNA. COMEDIA HARMONICA – opera Alka Nowaka do oryginalnego libretta Marcina Wichy jest już dostępna na najnowszym albumie ANAKLASIS. W rolach głównych: AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy i śpiewacy Capelli Cracoviensis.
Chociaż pod względem prawykonań październik wydaje się spokojniejszy niż ubiegły miesiąc trzeba jednak podkreślić, że zakres gatunkowy i obsadowy nowych utworów zapowiada się bogato. Najnowsze dzieła z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w tym miesiącu usłyszymy po raz pierwszy w Warszawie, Kolonii, Tychach, Gdańsku, Zielonej Górze, Poznaniu, Elblągu oraz Pszczynie.
