Aktualności
LISTOPAD: pożegnania
2022-11-23
Requiem – ulubiony temat muzyczny, który jak magnes przyciąga każdego, kto do muzyki klasycznej doszedł przez genialne dzieło Mozarta. I tematy pokrewne, związane z wielką tradycją opłakiwania, wspominania, duchowego kontaktu z przeszłością, z umarłymi. Żegnamy się z nimi, ale nie chcemy ich porzucać. Zakręty historii sprawiły, że w polskiej kulturze Święto Zmarłych to jedyne jeszcze święto nieskomercjalizowane, nie służące tylko nieokiełznanej konsumpcji. Przeżywane wspólnie, a zarazem prywatnie, intymnie.
Dlatego requiem oraz formy i toposy pokrewne – Stabat Mater, Wszyscy Święci, Pietà – powracają też często w polskiej muzyce. Choćby brzmiało to nie do końca stosownie w tym kontekście – są żywe. Bo przecież cała sztuka żałobna jest dla żywych. Dla godnego pożegnania. Celebracji cierpienia. Dla wypłakania. Wspomnienia. Refleksji. W tych użyciach sztuki dźwięku objawia się sens jej tworzenia. Pytani o biologiczną funkcję muzyki, naukowcy nie są zgodni. Niektórzy zakładają wręcz, że nie jest nam niezbędna, że jest pewnego rodzaju „produktem ubocznym” połączeń neuronalnych. Niemniej nasze mózgi się w niej lubują. Śmierć mózgu jest zatem śmiercią muzyki. Dla wierzących w duszę – być może momentem opuszczenia przez nią ciała. Wtedy muzyka też umiera. Nie wcześniej.
Adam Suprynowicz
Grafika: Dobry Skład
Propozycje utworów z katalogu PWM:
Zbigniew Bujarski (1933–2018), Stabat Mater (2000), 35'
Ryszard Bukowski (1916–1987), VII Symfonia „Symfonia trenów” (1986), 40'
Jan Krenz (1926–2020), Requiem (2007), 40'
Paweł Łukaszewski (1968), Litania de Sanctis Martyribus (2003/2013), 22'
Stanisław Moniuszko (1819–1872), Requiem aeternam cis-moll (ca 1860), 4'
Bronisław Kazimierz Przybylski (1941–2011), Sinfonia da Requiem (1976), 19'
Mateusz Zwierzchowski (ok. 1713–1768), Requiem (1769), 54'
Najczęściej czytane:
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
Polska muzyka najnowsza zabrzmi w przedostatnim miesiącu 2025 roku w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Katowicach. Usłyszymy kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Wojciecha Widłaka, Pawła Malinowskiego, Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Wołka, Hanny Kulenty, Pawła Hendricha oraz Zbigniewa Bargielskiego. Szczególna prapremiera szykuje się także w Poznaniu, gdzie zobaczymy i usłyszymy najnowszą operę Elżbiety Sikory. Tych premier nie można przegapić!
