Aktualności
Instrument Miesiąca: akordeonowe rekomendacje Macieja Frąckiewicza
2023-04-18
Maciej Frąckiewicz jest jednym z najaktywniejszym polskich współczesnych akordeonistów. To artysta mocno angażujący się w działania koncertowe i nagraniowe oraz przedsięwzięcia popularyzujące muzykę na ten instrument. Tym razem, w ramach akcji Instrument miesiąca, przygotował subiektywny wybór najciekawszych utworów polskich kompozytorów z katalogu PWM-u. Co poleca?
***
Kiedy myślę „PWM” i „akordeon” to od razu przychodzi mi na myśl twórczość Andrzej Krzanowskiego, którego niemalże cała spuścizna jest związana w tym wydawnictwem. Są to dzieła ponadczasowe i z pewnością zostaną z nami na zawsze.
Także w ciągu ostatnich lat katalog PWM zapełnił się wieloma wartościowymi dziełami przeznaczonymi na akordeon. Z mojej perspektywy wartymi uwagi są:
Andrzej Krzanowski – Kalangra. Dwadzieścia utworów na akordeon
Utwór, od którego zaczynałem swoją przygodę z muzyką współczesną, był to również początek mojej edukacji muzycznej. Być może dzięki temu cyklowi zostało mi zaszczepione zainteresowanie do nowych brzmień i nieklasycznych struktur muzycznych. Szczególnie polecam nauczycielom i ich najmłodszym podopiecznym.
Andrzej Krzanowski – cykl Reliefów akordeonowych (I, II, VI, VII)
Każdy z nich jest osobnym muzycznym kosmosem (inna faktura, inne prowadzenie narracji), można się tutaj doszukać zaadaptowania systemów modi (kojarzonych chyba najbardziej z muzyką Oliviera Messiaena). Dzięki temu te utwory, wykonane jeden po drugim, tworzą swoiste meta-dzieło.
Relief VI przeznaczony jest na niecodzienny instrument – akordeon basowy. We fragmentach rapsodycznych instrument dudni w swoisty sposób, z goła inny niż klasyczny akordeon. To jeden z nielicznych utworów przeznaczonych na ten rodzaju akordeonu w ogóle.
Relief VII na akordeon i perkusję to rozedrgana muzyczna impresja, pełna nieoczywistych brzmień, tremoli, wibracji oraz swoistej tajemniczej aury, często niemal metafizycznej.
Zygmunt Krauze – Portret Kochanki na akordeon
Wyjątkowy utwór, swego rodzaju kadencja z koncertu tego kompozytora. Zarówno język tego utworu, jak i jego forma są jedyne w swoim rodzaju, bardzo dla niego charakterystyczne. Dzieło to również świetnie sprawdziło się w dyskursie z warstwą wizualną, zawarłem je w swoim projekcie audiowizualnym pt. See you in a Dreamland. Portrait of a lover, do którego zrobiłem również warstwę wideo.
Maciej Frąckiewicz poleca nuty z katalogu PWM, fot. archiwum kompozytora
Aleksander Nowak – Satin na wiolonczelę i akordeon
Jedyny utwór na akordeon i wiolonczelę w katalogu PWM, również pierwszy, przy którym współpracowałem z wydawnictwem, nagrałem go także w duecie z Magdaleną Bojanowicz na płytę. Świetnie wykorzystuje barwy tych dwóch z pozoru dalekich od siebie instrumentów, które niemalże stapiają się brzmieniowo, tworząc swoistą tkankę dźwiękowa, często są nie do odróżnienia. Mam do niego bardzo duży sentyment. Jeden z najczęściej wykonywanych polskich utworów na ten skład wykonawczy, grają go również moi studenci.
Bronisław Kazimierz Przybylski – La Folia na akordeon
Te wariacje i fuga na temacie hiszpanko-portugalskiej melodii ludowej z XIV wieku to wyjątkowe dzieło. Jest nie tylko jednym z utworów wypełniających brak muzyki dawnych epok w literaturze akordeonowej, ale również świetnie wykorzystującym walory instrumentu koncertowego i możliwości wirtuozowskie akordeonisty. Zdecydowana rekomendacja w procesie dydaktycznym w szkołach muzycznych II stopnia.
Bronisław Kazimierz Przybylski – Concerto classico na akordeon i orkiestrę
Pierwsza część w bardzo klasycznym stylu, ale z mocno schromatyzowanymi kadencjami; bardzo piękna, niemalże minimalistyczna i jedyna w swoim rodzaju część druga oraz wymagające technicznie ostatnie ogniwo – wariacje. Utwór bardzo chętnie grywany przez akordeonistów (również przeze mnie), jak i orkiestry. Funkcjonuje w dwóch wersjach, z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej oraz smyczkowej z perkusją.
Zygmunt Krauze – Koncert na akordeon i orkiestrę oraz Aleksander Lasoń – Concerto „Harmonium” na akordeon amplifikowany i orkiestrę
Dwa koncerty sporych rozmiarów naszych obecnie jednych z najważniejszych żyjących polskich kompozytorów.
Mikołaj Górecki – Koncert na akordeon i orkiestrę smyczkową, op. 61 oraz Paweł Łukaszewski – Koncert na akordeon i orkiestrę smyczkową
Wspaniałe koncerty z towarzyszeniem orkiestry smyczkowej, miejscami przywodzące na myśl nawet muzykę filmową.
Mając w katalogu PWM aż tyle świetnych koncertów akordeonowych aż szkoda, że ten instrument tak rzadko gości na scenach filharmonicznych z towarzyszeniem orkiestr. Działajmy wspólnie, aby to się zmieniało i ta piękna literatura dotarła do jak najszerszego grona melomanów.
***
Rekomendowane publikacje pochodzą z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Możecie je znaleźć w naszym e-sklepie, w księgarni stacjonarnej w Krakowie i dobrych księgarniach muzycznych. W formie elektronicznej szukajcie na www.nkoda.com.
Najczęściej czytane:
15 października podczas gali w De Vere Grand Connaught Rooms w Londynie odbyło się wręczenie prestiżowych nagród Gramophone Classical Music Awards. W kategorii Early Music statuetkę otrzymała płyta ‘The Krasiński Codex’ („Kodeks Krasińskich”) zespołów Ensemble Dragma i Ensemble Peregrina pod kierownictwem Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Trzypłytowy album jest jednym z owoców projektu „Kras 52”, zrealizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie autorskie z Magdaleną Dziadek. Gościem specjalnym wieczoru będzie Krzysztof Meyer – kompozytor i bohater książki Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny. Publikacja ta stanie się punktem wyjścia do rozmowy, którą poprowadzi Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz. To wszystko już 21 października o godz. 18:30 w Sali Kameralnej Instytutu Muzykologii UJ.
Już od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej w kraju i na świecie. Oficyna świętuje swój jubileusz przez cały 2025 rok, organizując serię koncertów pod hasłem „Muzyczne spotkania”. Najbliższa odsłona już 14 i 15 listopada w Filharmonii Narodowej. Będzie to podwójny jubileusz – 80-lecie PWM oraz 100-lecie Związku Kompozytorów Polskich. Zapraszamy do wspólnego świętowania!
Związek Kompozytorów Polskich został partnerem trzeciego etapu prowadzonego od 2017 roku programu kompleksowej digitalizacji unikatowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W ramach projektu „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego oraz Związku Kompozytorów Polskich”, dofinansowanego w obrębie Działania FERC.02.03, zbiory Polskiej Biblioteki Muzycznej wzbogaci m.in. kolekcja materiałów ZKP związana z festiwalem „Warszawska Jesień”. Dzięki współpracy wyjątkowe dziedzictwo polskiej muzyki współczesnej zyska na trwałości i dostępności.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w poniedziałek 13 października 2025 roku o godz. 13:00 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Ceremonia będzie miała charakter państwowy.
9 października br. w Bielsku-Białej rozpocznie się 28. Festiwal Kompozytorów Polskich im. H.M. Góreckiego. Bohaterem tegorocznej jest Fryderyk Chopin. Polskie Wydawnictwo Muzyczne i „Ruch Muzyczny” są Partnerami wydarzenia.
Rada Programowa Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca wytypowała nominowanych do nagrody polskiego środowiska muzycznego – Koryfeusz Muzyki Polskiej. Nagroda przyznawana jest co roku w czterech kategoriach: Osobowość roku, Wydarzenie roku, Nagroda honorowa oraz Odkrycie roku. W kategorii Wydarzenie Roku nominację otrzymały Muzyczne spotkania, organizowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne z okazji tegorocznego jubileuszu 80-lecia w Narodowym Forum Muzyki.
Ceniony kompozytor muzyki instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej, oper i dramatów. W jego twórczości istotne miejsce zajmują utwory pisane do tekstów m.in. takich pisarzy, jak Olga Tokarczuk, Radek Rak, Stanisław Lem, czy Szczepan Twardoch. W tym miesiącu po raz pierwszy zabrzmiała opera Nowaka: Kontakt. Sonoromanza, a na muzyczne półki trafił najnowszy album ANAKLASIS z rejestracją „Febry arktycznej”, skomponowanej do słów Marcina Wichy. To więc dobry moment, by zajrzeć do pracowni kompozytora i by przyjrzeć się jego pracy.
Muzyczna opowieść o dwóch polarnikach czekających na ratunek. O próbie przetrwania na grenlandzkim pustkowiu i o melancholii polarnej nocy. FEBRA ARKTYCZNA. COMEDIA HARMONICA – opera Alka Nowaka do oryginalnego libretta Marcina Wichy jest już dostępna na najnowszym albumie ANAKLASIS. W rolach głównych: AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy i śpiewacy Capelli Cracoviensis.
Chociaż pod względem prawykonań październik wydaje się spokojniejszy niż ubiegły miesiąc trzeba jednak podkreślić, że zakres gatunkowy i obsadowy nowych utworów zapowiada się bogato. Najnowsze dzieła z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w tym miesiącu usłyszymy po raz pierwszy w Warszawie, Kolonii, Tychach, Gdańsku, Zielonej Górze, Poznaniu, Elblągu oraz Pszczynie.
