Aktualności
Instrument Miesiąca: akordeonowe rekomendacje Macieja Frąckiewicza
2023-04-18
Maciej Frąckiewicz jest jednym z najaktywniejszym polskich współczesnych akordeonistów. To artysta mocno angażujący się w działania koncertowe i nagraniowe oraz przedsięwzięcia popularyzujące muzykę na ten instrument. Tym razem, w ramach akcji Instrument miesiąca, przygotował subiektywny wybór najciekawszych utworów polskich kompozytorów z katalogu PWM-u. Co poleca?
***
Kiedy myślę „PWM” i „akordeon” to od razu przychodzi mi na myśl twórczość Andrzej Krzanowskiego, którego niemalże cała spuścizna jest związana w tym wydawnictwem. Są to dzieła ponadczasowe i z pewnością zostaną z nami na zawsze.
Także w ciągu ostatnich lat katalog PWM zapełnił się wieloma wartościowymi dziełami przeznaczonymi na akordeon. Z mojej perspektywy wartymi uwagi są:
Andrzej Krzanowski – Kalangra. Dwadzieścia utworów na akordeon
Utwór, od którego zaczynałem swoją przygodę z muzyką współczesną, był to również początek mojej edukacji muzycznej. Być może dzięki temu cyklowi zostało mi zaszczepione zainteresowanie do nowych brzmień i nieklasycznych struktur muzycznych. Szczególnie polecam nauczycielom i ich najmłodszym podopiecznym.
Andrzej Krzanowski – cykl Reliefów akordeonowych (I, II, VI, VII)
Każdy z nich jest osobnym muzycznym kosmosem (inna faktura, inne prowadzenie narracji), można się tutaj doszukać zaadaptowania systemów modi (kojarzonych chyba najbardziej z muzyką Oliviera Messiaena). Dzięki temu te utwory, wykonane jeden po drugim, tworzą swoiste meta-dzieło.
Relief VI przeznaczony jest na niecodzienny instrument – akordeon basowy. We fragmentach rapsodycznych instrument dudni w swoisty sposób, z goła inny niż klasyczny akordeon. To jeden z nielicznych utworów przeznaczonych na ten rodzaju akordeonu w ogóle.
Relief VII na akordeon i perkusję to rozedrgana muzyczna impresja, pełna nieoczywistych brzmień, tremoli, wibracji oraz swoistej tajemniczej aury, często niemal metafizycznej.
Zygmunt Krauze – Portret Kochanki na akordeon
Wyjątkowy utwór, swego rodzaju kadencja z koncertu tego kompozytora. Zarówno język tego utworu, jak i jego forma są jedyne w swoim rodzaju, bardzo dla niego charakterystyczne. Dzieło to również świetnie sprawdziło się w dyskursie z warstwą wizualną, zawarłem je w swoim projekcie audiowizualnym pt. See you in a Dreamland. Portrait of a lover, do którego zrobiłem również warstwę wideo.
Maciej Frąckiewicz poleca nuty z katalogu PWM, fot. archiwum kompozytora
Aleksander Nowak – Satin na wiolonczelę i akordeon
Jedyny utwór na akordeon i wiolonczelę w katalogu PWM, również pierwszy, przy którym współpracowałem z wydawnictwem, nagrałem go także w duecie z Magdaleną Bojanowicz na płytę. Świetnie wykorzystuje barwy tych dwóch z pozoru dalekich od siebie instrumentów, które niemalże stapiają się brzmieniowo, tworząc swoistą tkankę dźwiękowa, często są nie do odróżnienia. Mam do niego bardzo duży sentyment. Jeden z najczęściej wykonywanych polskich utworów na ten skład wykonawczy, grają go również moi studenci.
Bronisław Kazimierz Przybylski – La Folia na akordeon
Te wariacje i fuga na temacie hiszpanko-portugalskiej melodii ludowej z XIV wieku to wyjątkowe dzieło. Jest nie tylko jednym z utworów wypełniających brak muzyki dawnych epok w literaturze akordeonowej, ale również świetnie wykorzystującym walory instrumentu koncertowego i możliwości wirtuozowskie akordeonisty. Zdecydowana rekomendacja w procesie dydaktycznym w szkołach muzycznych II stopnia.
Bronisław Kazimierz Przybylski – Concerto classico na akordeon i orkiestrę
Pierwsza część w bardzo klasycznym stylu, ale z mocno schromatyzowanymi kadencjami; bardzo piękna, niemalże minimalistyczna i jedyna w swoim rodzaju część druga oraz wymagające technicznie ostatnie ogniwo – wariacje. Utwór bardzo chętnie grywany przez akordeonistów (również przeze mnie), jak i orkiestry. Funkcjonuje w dwóch wersjach, z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej oraz smyczkowej z perkusją.
Zygmunt Krauze – Koncert na akordeon i orkiestrę oraz Aleksander Lasoń – Concerto „Harmonium” na akordeon amplifikowany i orkiestrę
Dwa koncerty sporych rozmiarów naszych obecnie jednych z najważniejszych żyjących polskich kompozytorów.
Mikołaj Górecki – Koncert na akordeon i orkiestrę smyczkową, op. 61 oraz Paweł Łukaszewski – Koncert na akordeon i orkiestrę smyczkową
Wspaniałe koncerty z towarzyszeniem orkiestry smyczkowej, miejscami przywodzące na myśl nawet muzykę filmową.
Mając w katalogu PWM aż tyle świetnych koncertów akordeonowych aż szkoda, że ten instrument tak rzadko gości na scenach filharmonicznych z towarzyszeniem orkiestr. Działajmy wspólnie, aby to się zmieniało i ta piękna literatura dotarła do jak najszerszego grona melomanów.
***
Rekomendowane publikacje pochodzą z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Możecie je znaleźć w naszym e-sklepie, w księgarni stacjonarnej w Krakowie i dobrych księgarniach muzycznych. W formie elektronicznej szukajcie na www.nkoda.com.
Najczęściej czytane:
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza 22 listopada na prapremierę opery Ślub z muzyką skomponowaną przez Zygmunta Krauze. Spektakl uświetniający 120-lecie urodzin oraz 55. rocznicę śmierci Witolda Gombrowicza, tuż po premierze zostanie zaprezentowany także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Elīna Garanča 15 listopada podczas otwarcia festiwalu Eufonie wystąpi w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wydarzenie wpisuje się w festiwalowy nurt Wielkich Dzieł, który obejmuje wykonanie ważnych dla polskiej muzyki współczesnej kompozycji Krzysztofa Pendereckiego, Karola Szymanowskiego, Pawła Mykietyna oraz Pawła Szymańskiego i Joanny Wnuk-Nazarowej. Dwa ostatnie koncerty mają szczególnych charakter – jubileuszowy.
Listopadowa INTERAKCJA, piąta w tegorocznym cyklu Spółdzielni Muzycznej Contemporary Ensemble, zabrzmi dziełami twórców uznanych, mających bezsprzecznie swoje miejsce w historii muzyki. Zaproponujemy doświadczenie kameralistycznej claritas Pendereckiego, refleksyjnej brzmieniowej kruchości muzyki Andre oraz polskiej awangardy lat 50., reprezentowanej przez dzieło Góreckiego.
Czteropłytowe wydanie albumu z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza w sprzedaży już od 8 listopada. Wydawcą płyty jest wytwórnia płytowa ANAKLASIS. Premiera albumu odbędzie się 3 grudnia podczas Koncertu specjalnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach XII Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Konkurs pianistyczny „Muzyka z kraju Chopina (ChopinLand)” w Tokio dobiegł końca, a my poznaliśmy grono utalentowanych laureatów. Z japońskimi pianistami spotkaliśmy się przy polskiej muzyce już po raz trzeci. Z dużą satysfakcją obserwujemy nie tylko wzrost zainteresowania konkursem (z roku na rok wzrasta liczba uczestników), ale i repertuarem polskich kompozytorów innych niż Fryderyk Chopin.
Szósta edycja Eufonii otwiera nowy rozdział w historii tego festiwalu. Tegoroczna odsłona to wielkie dzieła, muzyka dawna i współczesna, eksperymenty, transformacje i nowoczesne interpretacje. Po raz pierwszy festiwal wykracza poza Warszawę – koncerty odbędą się w Krakowie, Lusławicach, Lublinie, Katowicach i Dębicy. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia i współorganizatorem jednego z koncertów.
W tym miesiącu aż 7 różnorodnych utworów zabrzmi po raz pierwszy w Katowicach, Krakowie, Poznaniu i Warszawie. Jest w czym wybierać, gdyż przekrój gatunkowy jest wyjątkowo szeroki – od pełnych rozmachu oper, przez koncertujące dzieła orkiestrowe, po kameralistykę o różnorodnym obliczu i obsadzie.
Ceniony amerykańsko-kanadyjski jazzman Michael Bates ze swoim zespołem Acrobat i z udziałem Lutosławski Quartet wystąpią w Polsce podczas trzech listopadowych koncertów. W programie zabrzmi materiał nagrany przez muzyków na płycie METAMORPHOSES: VARIATIONS ON LUTOSŁAWSKI wydanej nakładem ANAKLASIS w serii REVISIONS.
Artyści z sukcesem prezentowali go już w Lincoln Center oraz Barbès Jazz Club w Nowym Jorku. Jesienią 2024 roku po raz pierwszy będziemy mieli okazję posłuchać ich na żywo w Polsce: 14.11 – Kraków, 15.11 – Lublin, 17.11 – Wrocław.
