Aktualności
Instrument miesiąca: kontrabasowe rekomendacje Grzegorza Frankowskiego
2024-01-10
Publikacje, które prezentują kunszt kompozytorski „wysokich lotów”, dają nadzieję na dalszy rozwój literatury kontrabasowej, przedstawiają wielką twórczość na kontrabas solo i orkiestrę oraz stanowią doskonałe pozycje pedagogiczne. Oto wybór i rekomendacje wydawnictw nutowych, które przygotował dla nas w ramach akcji „Instrument miesiąca” Grzegorz Frankowski, kontrabasista współpracujący m.in. z Kevinem Kennerem, Vadimem Brodskim, Andreasem Schollem oraz autor pierwszej w Polsce szkoły gry na kontrabasie dla dzieci już od 6 roku życia.
George Frideric Haendel, Sonata g-moll na kontrabas i fortepian
Sonata Haendla w wydanej pozycji to transkrypcja Koncertu g-moll na obój, orkiestrę smyczkową i basso continuo HWV 287. Choć skalą trudności odbiega od popularnych 6 sonat wiolonczelowych Marcellego, to warto sięgnąć po te nuty w swojej praktyce pedagogicznej. Mamy tu bowiem do czynienia z wysokich lotów kunsztem kompozytorskim, dającym uczniowi szansę zasmakowania piękna barokowej formy instrumentalnej. Sama transkrypcja jest również udaną adaptacją kompozycji na instrument o skrajnie zróżnicowanym rejestrze i brzmieniu.
Ryszard Kusek, W dawnym stylu. Utwory na kontrabas (wiolonczelę) i fortepian
Przy ogromnym deficycie klasycznych form instrumentalnych napisanych na kontrabas, utwory W dawnym stylu Ryszarda Kuska doskonale wpisują się do repertuaru szkolnego pierwszych lat edukacji na kontrabasie. Szczególnie dwie pierwsze części Sonaty „Nadzieja” stały się sztandarowym utworem większości uczniów moich klas kontrabasu. Ta muzyka daje nadzieję, na dalszy rozwój literatury kontrabasowej w formach dostępnych dla młodzieży szkolnej.
Ryszard Kusek, Etiudowe oczko. Opowieści na kontrabas solo
Etiudy stanowią największy problem przy doborze repertuaru dla uczniów podstawowych i średnich szkół muzycznych. Choć istnieje dość duża spuścizna tego typu kompozycji na przestrzeni ponad dwóch wieków edukacji kontrabasowej, to we współczesnych realiach opracowanie kilku etiud w roku szkolnym graniczy z cudem. Wynika to przede wszystkim z rozbudowanej formy etiud i ich długości. Dlatego krótkie, związane z jednym zagadnieniem technicznym etiudy Kuska stanowią doskonałą alternatywę dla uczniów i pedagogów kontrabasu. Dodatkowo ich aplikatura oraz idea wprowadzania kolejnych pozycji idealnie koreluje z wydaną prawie równolegle Szkołą na kontrabas Mini, Midi, Maxi.
Grzegorz Frankowski podczas warsztatów miniDEM. / fot. A. Żychowska, PWM
Juliusz Łuciuk, Koncert na kontrabas i orkiestrę
A teraz coś z wielkiej literatury solowo–orkiestrowej. To trzyczęściowy koncert na kontrabas z orkiestrą symfoniczną krakowskiego kompozytora Juliusza Łuciuka. Jego prapremiera odbyła się w Filharmonii Krakowskiej w 1986 roku. Solistą był prof. Marek Malinowski a orkiestrę PRiTV poprowadził dyrygent Szymon Kawalla. Do dzisiaj pamiętam wrażenie, jakie wywarł na mnie niesłychany koloryt brzmieniowy utworu. Kompozytor wykorzystał wszelkie dostępne walory brzmieniowe instrumentu, zestawiając go w wielu zróżnicowanych konfiguracjach z innymi instrumentami orkiestrowymi. Całość tworzy niemal poemat symfoniczny, w którym główną rolę odgrywa właśnie kontrabas.
Grzegorz Frankowski, Szkoła na kontrabas
Nie mogę pominąć własnych tytułów, które powstały w wyniku zapotrzebowania na określony typ publikacji. Podstawową pozycją do nauki gry na instrumencie jest Szkoła na kontrabas – Mini, Midi, Maxi. Podręcznik skierowany jest głównie do uczniów i pedagogów w podstawowym i średnim pionie nauczania, choć poszczególne ćwiczenia ostatniej, trzeciej części rekomenduję również studentom akademii muzycznych. W trzech częściach wydawnictwa znajdziecie wykładnię podstawowych pozycji na kontrabasie oraz przypisanych do nich etiud i utworów. Wspólną ich cechą jest krótki, zwarty materiał muzyczny, oparty często na znanych melodiach z różnych gatunków muzyki.
"Szkołę na kontrabas" Grzegorza Frankowskiego poleca również Ron Carter, amerykański kontrabasista i kompozytor jazzowy, fot. archiwum prywatne G. Frankowskiego
Grzegorz Frankowski, Przeboje muzyki klasycznej na kontrabas w stroju solowym i fortepian
Ostatnio wydanym zbiorem są Przeboje muzyki klasycznej w transkrypcji na kontrabas. Znajdziecie tam 10 subiektywnie wybranych utworów o znacznym zróżnicowaniu stylu, długości i skali trudności. I tak obok prostego Romansu Gomeza, znajduje się miniaturka Erica Satie Gymnopedie, a obok rodzimej arii Skołuby z opery Straszny Dwór, ilustracyjny utwór Griega W grocie króla gór. Każdy uczeń znajdzie tam jakąś melodię, którą zna i którą będzie w stanie zagrać na swoim etapie edukacji. Pozycja wydana jest w dwóch wersjach, z akompaniamentem dla stroju solowego i dla stroju orkiestrowego.
***
Rekomendowane publikacje pochodzą z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Możecie je znaleźć w naszym e-sklepie, w księgarni stacjonarnej w Krakowie i dobrych księgarniach muzycznych. W formie elektronicznej szukajcie na www.nkoda.com.
Najczęściej czytane:
W niedzielny poranek 21 grudnia, chwilę przed godziną dziewiątą, z Krakowa wyruszył Pociąg Wypełniony Muzyką, inaugurując ogólnopolską akcję Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Jubileuszowy pociąg zakończył w wielkim stylu całoroczne obchody 80-lecia oficyny.
Od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej na świecie. Jubileuszowy rok 2025 obfitował w huczne wydarzenia, premiery i projekty realizowane zarówno w kraju, jak i za granicą. Od nowych publikacji nutowych i książkowych, przez wydawnictwa płytowe i zasoby cyfrowe, po koncerty, edukację i międzynarodowe współprace – PWM z dumą podsumowuje dwanaście miesięcy intensywnej działalności.
Z początkiem nowego roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne rozpocznie kolejny etap dynamicznego rozwoju, przenosząc swoje krakowskie biuro, mieszczące się od 1952 roku przy alei Krasińskiego 11a, do tymczasowego budynku K1, potocznie nazywanego „Błękitkiem” i znajdującego się przy alei Pokoju 1 (obok Ronda Grzegórzeckiego). W związku z planowanymi pracami księgarnia stacjonarna przy alei Krasińskiego 11a zostanie 23 grudnia czasowo zamknięta. Zachęcamy do zapoznania się z ofertą świątecznej wyprzedaży, która potrwa w księgarni przy alei Krasińskiego 11a od 19 do 23 grudnia. To znakomita okazja by skorzystać z wyjątkowych – bo sięgających 70%! – rabatów!
Nieukończony Koncert fortepianowy, niewydany mazurek, zniszczone Concertino... Kompozytorskie szkice Karola Szymanowskiego to cenne źródło dla muzykologów badających jego język muzyczny i proces twórczy – ale czy jest dla nich miejsce także w życiu koncertowym? W tej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się nie pojedynczemu dziełu, lecz zbiorowi utworów – niedokończonych, nieznanych oraz zrekonstruowanych.
24 preludia i improwizacje na fortepian Piotra Orzechowskiego (aka Pianohooligan) to najnowsza publikacja nutowa Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przeznaczona dla średniozaawansowanych i zaawansowanych wykonawców. Zawarty w niej cykl utworów to zapis solowej praktyki improwizacyjnej oryginalnego i bezkompromisowego kompozytora oraz pianisty–wirtuoza.
Wielki finał Jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego! W Centrum św. Jana w Gdańsku (ul. Świętojańska 50) w przedświąteczną niedzielę, 21 grudnia o godzinie 20.00, wystąpią Adam Bałdych (skrzypce renesansowe) i Michał Górczyński (klarnet kontrabasowy) oraz Ensemble Peregrina w składzie: Agnieszka Budzińska-Bennett (śpiew i harfa), Hanna Järveläinen (śpiew), Eve Kopli (śpiew) i Karin Weston (śpiew). W programie wieczoru zabrzmią kompozycje zainspirowane najcenniejszymi rękopisami średniowiecznej muzyki polskiej w niezwykłej jazzowej reinterpretacji. Koncert stanowi uroczyste zwieńczenie wyjątkowej podróży specjalnego Pociągu Wypełnionego Muzyką.
Wsiądź do najbardziej muzycznego pociągu w Polsce! 21 grudnia 2025 ze stacji Kraków Główny odjedzie jubileuszowy Pociąg Wypełniony Muzyką. Na pokład zaprasza Polskie Wydawnictwo Muzyczne, które w tym roku świętuje 80-lecie swojej działalności.
Polska muzyka współczesna to żywe świadectwo budowania kulturalnego dziedzictwa, twórczość różnorodna, ciekawa, innowacyjna, niezwykle potrzebna w rozwoju estetycznym najmłodszych i wartościowa w poszerzaniu muzycznych horyzontów. Dlatego Polskie Wydawnictwo Muzyczne w roku 80-lecia istnienia postanowiło zainicjować nową serię nutową – „Kompozytorzy Młodym”.
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
