Aktualności
Czarny charakter czy ofiara czarnego pr-u? Wszystko o Eugeniuszu Morawskim
2024-02-21
Śmiertelny wróg Szymanowskiego, mierny kompozytor oraz zły człowiek, którego należy potępić i wymazać z powszechnej świadomości. Kim był Eugeniusz Morawski i dlaczego tak mało o nim wiemy? W najnowszej Małej Monografii Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Oskar Łapeta obnaża prawdę o kompozytorze, niszcząc utrwalony przez oponentów wizerunek.
O Morawskim się nie mówi. Choć śmiało można go nazwać jedną z najciekawszych postaci polskiego świata muzycznego pierwszej połowy XX wieku, nie istnieje on w powszechnej świadomości. A jeśli jego nazwisko pojawia się w literaturze, to w negatywnym kontekście. To nie przypadek – entuzjaści Szymanowskiego dołożyli wszelkich starań, aby historia zapamiętała „rywala” mistrza w najgorszy z możliwych sposobów. Najnowsze badania rzuciły jednak na Morawskiego zupełnie nowe światło.
Kim naprawdę był Morawski?
Oskar Łapeta rysuje zgoła odmienny portret kompozytora. Okazuje się, że był on nie tylko świetnym pedagogiem o radykalnie nowoczesnych poglądach na edukację, energicznym organizatorem życia muzycznego, ale również miłośnikiem malarstwa – w teorii i praktyce. Znany ze swojego ciętego języka i krytycznego podejścia, prowadził awanturnicze życie, na podstawie którego mógłby powstać scenariusz filmu.
Jakim kompozytorem był Morawski? Lwia część jego dzieł przepadła. Nie miał w zwyczaju drukować swoich utworów, a rękopisy zaginęły podczas powstania warszawskiego. Jednak to, co po nim pozostało, dowodzi niezwykłego zmysłu twórczego i oryginalności. Jego najsłynniejsze poematy symfoniczne – Nevermore i Ulalume, powstałe jako owoc fascynacji twórczością Edgara Allana Poe – z pewnością podbiją serca miłośników literatury grozy i fantastyki.
Odkrywajmy Morawskiego!
Czy Morawski był idealnym człowiekiem? Z całą pewnością nie! Jednak popadając w konflikt z Szymanowskim nie mógł się spodziewać, że w konsekwencji straci dobre imię, a jego losy zostaną przekłamane i następnie zapomniane. Pozwólmy więc Małej Monografii wydobyć jego postać i kompozycje na światło dzienne, a historię popchnąć na właściwe tory.
O autorze:
Oskar Łapeta – psycholog, muzykolog i publicysta. Interesuje się muzyką XIX i pierwszej połowy XX wieku. W listopadzie 2019 roku obronił w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego dysertację poświęconą biografii i recepcji twórczości Eugeniusza Morawskiego. Jest autorem licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych, które ukazały się w „Muzyce”, „Res Facta Nova”, „Przeglądzie Muzykologicznym”, „Beethoven Magazine”, „Kwartalniku Młodych Muzykologów UJ” oraz w „Ruchu Muzycznym”. Pisze omówienia koncertów dla Narodowego Forum Muzyki. Przeprowadził wywiady ze Stanisławem Skrowaczewskim, Paulem McCreeshem, Bomsori Kim czy Yaroslavem Shemetem. Od lipca 2016 roku prowadzi blog muzyczny Klasyczna Płytoteka (www.klasycznaplytoteka.pl), na którym publikuje relacje z koncertów, recenzje płyt i przewodniki po nagraniach utworów. W 2023 roku zrealizował stypendium artystyczne m.st. Warszawy, w ramach którego przygotował antologię krytyki muzycznej Początek epoki. Filharmonia Warszawska w latach 1901–1911.
Premierową książkę Oskara Łapety można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.com.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl, oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
Więcej na: FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTER
Najczęściej czytane:
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
Polska muzyka najnowsza zabrzmi w przedostatnim miesiącu 2025 roku w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Katowicach. Usłyszymy kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Wojciecha Widłaka, Pawła Malinowskiego, Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Wołka, Hanny Kulenty, Pawła Hendricha oraz Zbigniewa Bargielskiego. Szczególna prapremiera szykuje się także w Poznaniu, gdzie zobaczymy i usłyszymy najnowszą operę Elżbiety Sikory. Tych premier nie można przegapić!
