Aktualności
Instrument miesiąca: klawesynowe rekomendacje Aleksandry Gajeckiej-Antosiewicz
2024-04-08
Klawesyn w naturze swej ma blask i czystość, jakich próżno by szukać w innych instrumentach – mawiał François Couperin. Jego intrygujący, wyrazisty i rozwibrowany dźwięk wciąż inspiruje kompozytorów i daje instrumentowi nowe życie w muzyce XX i XXI wieku. Oto 5 publikacji wydanych przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne, po które warto sięgnąć według Aleksandry Gajeckiej-Antosiewicz – klawesynistki i pianistki, specjalizującej się w interpretacji muzyki nowej.
Henryk Mikołaj Górecki, Koncert na klawesyn (fortepian) i orkiestrę smyczkową op. 40
Jeden z najsłynniejszych koncertów klawesynowych XX wieku skomponowany dla Elżbiety Chojnackiej, która wykonała go po raz pierwszy w 1980 roku. Nie rozstaję się z tym koncertem od wielu lat, każdorazowo jest jak zastrzyk energii, płynącej z zespolenia partii klawesynu z orkiestrą, pochłaniającego uwagę ostinato melodycznego, wymagającego niesłychanej koncentracji i matematycznej precyzji. Finałowa druga część, często bisowana, pełna jest góralskiej zadziorności i temperamentu. To obowiązkowa pozycja w repertuarze każdego klawesynisty.
Zygmunt Krauze, Commencement na klawesyn
Commencement, czyli początek i od początku do końca molto appasionato, marcatissimo, forte fortissimo. Krzyk na klawesynie wyrażony pojedynczą linią melodyczną, a właściwie powtarzanym motywem. Paradoks? Wyzwanie? Warto spróbować.
Aleksandra Gajecka-Antosiewicz, fot. Maja Antosiewicz
Zygmunt Krauze, Okruchy pamięci na klawesyn
Utwór poruszający, dedykowany mi przez kompozytora i pierwszy raz wykonany przeze mnie w 2018 w cyklu koncertowym pt. „W hołdzie Elżbiecie Chojnackiej”. Jest jak wejście w świat muzycznego teatru, w którym równorzędną rolę odgrywają dźwięk, gest i słowo. Przywoływane w pamięci wspomnienia, emocje, wreszcie niespodziewanie wplecione tango – ulubiony taniec mojej Mistrzyni Elżbiety Chojnackiej. Utwór dla klawesynistów,
którzy nie boją się porzucić klasycznych konwencji wykonawczych i chcą doświadczyć tego,
co w muzyce nowe.
Rafał Augustyn, W bieli i czerni na klawesyn
W bieli i czerni klawiszy klawesynu jest rodzajem fantazji z elementami improwizacji,
z porzucaniem i przywracaniem kreski taktowej, zmieniającymi się tonacjami i metrum. Oczarowują impresjonistyczne współbrzmienia i odcinki ilustracyjne (wyraźnie imitowany dźwięk dzwonów). Polecam osobom zaawansowanym w grze na klawesynie, obdarzonym wyobraźnią muzyczną, chcącym doskonalić umiejętności współkreakcji dzieła muzycznego.
François Couperin, Album per pianoforte
Album dla badaczy zmian, które dokonały się w wykonawstwie muzyki dawnej w Polsce
na przestrzeni ostatnich pięćdziesięciu lat. Fortepianowe opracowanie Zbigniewa Drzewieckiego z 1977 roku bazuje na koncepcjach interpretacyjnych francuskiego pianisty i klawesynisty Louis Diémer, zaangażowanego w nurt odrodzenia muzyki klawesynowej w XIX wieku oraz Johannesa Brahmsa i muzykologa Friedricha Chrysandera, którzy doprowadzili do pierwszego kompletnego wydania „Pieces de clavecin” F. Couperina w 1888 roku. W zbiorze znajdują się słynne miniatury ilustracyjne, jak Les Sentiments, La Marche des Gris-vêtus, Les Bacchanales, Le Réveille-matin, Les Moissonneurs, Les Baricades Mistérieuses, Le Tic-Toc Choc, ou les Maillotins.
***
Rekomendowane publikacje pochodzą z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Możecie je znaleźć w naszym e-sklepie, w księgarni stacjonarnej w Krakowie i dobrych księgarniach muzycznych. W formie elektronicznej szukajcie na www.nkoda.com.
Najczęściej czytane:
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
Polska muzyka najnowsza zabrzmi w przedostatnim miesiącu 2025 roku w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Katowicach. Usłyszymy kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Wojciecha Widłaka, Pawła Malinowskiego, Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Wołka, Hanny Kulenty, Pawła Hendricha oraz Zbigniewa Bargielskiego. Szczególna prapremiera szykuje się także w Poznaniu, gdzie zobaczymy i usłyszymy najnowszą operę Elżbiety Sikory. Tych premier nie można przegapić!
