Aktualności
Instrument miesiąca: perkusyjne rekomendacje Leszka Lorenta
2024-07-22
Indywidualny rys, jaki nadali swym dziełom wybrani kompozytorzy, świadczy o ich niezwykłym kunszcie muzycznym, wiedzy na temat różnorodnych sposobów wykorzystania perkusji i swego rodzaju wizjonerstwie, torującym drogę dla perkusji w XXI wieku.
Które utwory wyznaczyły kierunek perkusyjnego sonoryzmu i poszerzyły tradycyjny aparat wykonawczy? Jak zmieniał się sposób postrzegania przez kompozytorów tej najstarszej grupy instrumentów? Która kompozycja zaklina złe moce? Na pytania odpowiada Leszek Lorent – perkusista, który specjalizuje się w realizacji utworów multiperkusyjnych oraz teatru instrumentalnego. Przygotował on dla nas wybór jego zdaniem najciekawszych utworów perkusyjnych, znajdujących się w katalogu PWM.
Kazimierz Serocki, Continuum
Continuum to niezwykłe dzieło Kazimierza Serockiego, pisane w latach 1965-66, dedykowane legendarnemu zespołowi Les Percussions de Strasbourg. Jest to sekstet perkusyjny, którego zestawy rozmieszczone są dookoła publiczności (istotny aspekt topofoniczny, akcentujący przestrzenną migrację struktur rytmicznych i kolorystycznych). Forma dzieła jest precyzyjnie zdefiniowana, podobnie jak jego podłoże sonorystyczne eksponujące często brzmienia realizowane przy użyciu niekonwencjonalnych sposobów artykulacji (klastery wykonywane na instrumentach sztabkowych przy użyciu specjalnych pałek, indukowanie brzmień z obręczy membranofonów, gra paznokciami na idiofonach metalowych). Rezultatem tychże działań jest kreacja barwnych „plam dźwiękowych” zbliżających muzykę akustyczną do brzmień elektronicznych. Fluktuacje przestrzeni akustycznej utrzymane w mocno zróżnicowanych wartościach dynamicznych sprawiają, że muzyka perkusyjna Serockiego jest w nieustannym ruchu.
Kazimierz Serocki, Fantasmagoria
Fantasmagoria została skomponowana w 1971 roku, kilka lat po perkusyjnych doświadczeniach z opisanym wcześniej Continuum. Przeznaczona jest na dużych rozmiarów zestaw perkusyjny i fortepian, traktowany w dużej mierze w perkusyjny sposób (indukcja dźwięku przez uderzanie strun i elementów konstrukcyjnych instrumentu pałkami, palcami, dłońmi...). Dzieło jest sonorystycznym traktatem o naturze perkusyjnego brzmienia. Kompozytor oprócz tradycyjnego instrumentarium perkusyjnego wykorzystał w nim przedmioty niebędące instrumentami – butelki, których brzmienie w sposób doskonały interferuje z dźwiękami idiofonów metalowych – krotali, talerzy, trójkątów, cow-bells. Ambitne i nowatorskie wykorzystanie perkusji i fortepianu dało kompozytorowi możliwość muzycznego oddania nastroju sennych majaków, wizji, złudzeń, zdefiniowanych tytułem utworu. Fantasmagorię miałem zaszczyt wykonywać kilkukrotnie, m.in. podczas koncertów wieńczących kursy muzyki nowej, improwizacji i jazzu w estońskiej akademii muzycznej, koncertów Studium Muzyki Nowej UMFC, koncertów Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego.
fot. Diana Gemborys
Zbigniew Penherski, Incantationi
Incantationi to dzieło, którego głównym zamysłem energotwórczym jest stopniowe zagęszczanie, a następnie rozrzedzanie faktury, zakończone nieoczekiwanym rzuceniem piłeczki ping pongowej (element teatralny i akustyczny dzieła). Forma łukowa pozwala tutaj na znakomite rozplanowanie emocji, przydając dziełu aspekt rytualny, czy wręcz magiczny. Sam kompozytor mówił o Incantationi, że nie jest ono repliką dawnych praktyk magicznych, choć można tę kompozycję potraktować jako dalekie echo zaklinania złych mocy. Dzieło miałem zaszczyt wykonywać w estońskiej akademii muzycznej, wraz z perkusistami z Estonii, Litwy, Łotwy i Szwajcarii.
Agata Zubel, Percussion Store na perkusję i orkiestrę symfoniczną
Percussion Store to perkusyjna opowieść wyrażona językiem orkiestry oraz czterech zestawów multiperkusyjnych o dość nietypowym składzie instrumentalnym. Kompozytorce zależało, by
w dziele współgrały ze sobą brzmienia tradycyjnych generatorów oraz dźwięki przedmiotów codziennego użytku, którym nadała funkcję instrumentów. Grupy perkusyjne wykorzystują ponad 100 generatorów brzmień! Utwór jest rozbudowaną opowieścią o kolorach dźwięku; jest jednocześnie dowodem na to, że perkusja w sposób dosłowny nas otacza, że mamy z nią do czynienia każdego dnia, nie zawsze zdając sobie z tego sprawę... Dzieło jest apoteozą rytmu i barw; jawi się jako rodzaj kolażu barwowego, w którym granica między instrumentami i „nie instrumentami” ulega całkowitemu zatarciu.
Zbigniew Bargielski, Koncert na perkusję i orkiestrę
Koncert na perkusję i orkiestrę został prawykonany 25.09.1975 roku w Warszawie podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Jest to pierwszy polski koncert na tak zdefiniowany aparat wykonawczy. Dzieło jest wyrazem poszukiwań rytmiczno-kolorystycznych w świecie perkusyjnych brzmień. Ostry kontur struktur rytmicznych stanowi nawiązanie do witalistycznej muzyki Igora Strawińskiego, którego twórczością Bargielski był zafascynowany. Rytm i kolor są tutaj niczym elementy kalejdoskopowej, misternie skonstruowanej układanki ujętej w formę segmentową. Jak zauważa prof. Violetta Przech – badaczka twórczości kompozytora: Koncert na perkusję i orkiestrę oprócz ujęcia w dość złożoną postać „formy klockowej”, spełnia również postulaty wypracowanego przez kompozytora systemu centrowego, polegającego w tym utworze, podobnie jak w innych, na wyróżnianiu niektórych bezwzględnych wysokości dźwięków i interwałów.
***
Rekomendowane publikacje pochodzą z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Możecie je znaleźć w naszym e-sklepie, w księgarni stacjonarnej w Krakowie i dobrych księgarniach muzycznych. W formie elektronicznej szukajcie na www.nkoda.com.
Leszka Lorenta jako wykonawcę partii instrumentów perkusyjnych usłyszycie na albumie ORESTEJA – Agata Zubel i Maja Kleczewska, wydanym przez ANAKLASIS w serii OPERA.
Najczęściej czytane:
Nowe, młode pokolenie polskich kompozytorów przyswaja i dzieli się różnorodnymi wpływami oraz muzycznymi inspiracjami, jednocześnie przenosząc je w nowe wymiary. Ze złożonością muzyki Karola Szymanowskiego zmierzył się Paweł Malinowski, który na zamówienie Spółdzielni Muzycznej contemporary ensemble przygotował własną instrumentację Masek op. 34 Karola Szymanowskiego. Krakowski zespół zaprezentuje dzieło podczas Musica Festival w Strasburgu 23 września o godz. 20:30 w Palais de Fêtes.
Z dumą ogłaszamy zainicjowanie ścisłej współpracy między Polskim Wydawnictwem Muzycznym a Lidią Zielińską, artystką o ogromnym dorobku muzycznym i edukacyjnym, specjalizującą się w sztukach eksperymentalnych, ekologii dźwiękowej i tradycyjnej muzyki japońskiej.
Piąta w tym roku premiera fonograficzna ANAKLASIS prezentuje niepozbawione humoru słuchowisko, w którym rozbrzmiewają głosy Joanny Freszel, Matyldy Damięckiej i kompozytora – Tadeusza Wieleckiego. Gra Orkiestra Muzyki Nowej pod dyrekcją Szymona Bywalca. Jak by to powiedzieć – ostatnie jak do tej pory tak duże dzieło Tadeusza Wieleckiego, od 19 września dostępne jest na najnowszej płycie wydanej w serii OPERA.
Już jutro Warszawa ponownie stanie się stolicą muzyki najnowszej. 19 września rusza 68. Edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, której hasłem przewodnim jest „Prześwit”. Polskie Wydawnictwo Muzyczne – Partner Strategiczny Festiwalu – zaprasza na dwa spotkania autorskie, wokół premierowych publikacji poświęconych postaciom związanym z festiwalem.
Jak podzielić się ze słuchaczem własnym doświadczeniem? Jak oddać to, co niełatwo wyrazić słowem, gestem czy dźwiękiem? Jak za pomocą dźwięków przekazać własne „ja”? Tadeusz Wielecki – kompozytor i kontrabasista – nieustannie poszukuje odpowiedzi na te pytania. Jego refleksje zwerbalizowane w dialogu z Adamem Suprynowiczem, zapisane zostały w najnowszej książce Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Jak by to powiedzieć... Premierowa publikacja to głos artysty, dla którego nie ma prostych odpowiedzi.
Od początku istnienia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, serie pedagogiczne stanowią istotną i liczną grupę powstających publikacji. Z okazji 80 lat istnienia PWM-u, powstał cykl artykułów Polscy Kompozytorzy Dzieciom zadedykowany twórcom, którzy część pracy artystycznej poświęcili adeptom sztuki muzycznej.
Głęboko zakorzeniony w tradycji, nie uciekał od nowinek muzycznych. Kompozytor, pedagog, twórca życia kulturalnego, a prywatnie – miłośnik motoryzacji. Tadeusz Baird to bohater napisanej przez Rafała Augustyna najnowszej książki z serii „Małe Monografie” Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Publikacja już dziś trafia na księgarniane półki.
Aż 4 drużyny z Polskiego Wydawnictwa Muzycznego wzięły udział w tegorocznej edycji Poland Business Run. To największa charytatywna sztafeta biznesowa w Polsce!
Paweł Łukaszewski prowadzi szeroko zakrojoną działalność artystyczną: jest wszechstronnym kompozytorem, dyrygentem, wykładowcą akademickim i animatorem życia muzycznego. Jego dzieła wykonują renomowane zespoły w Europie, Stanach Zjednoczonych, czy Kanadzie. We wrześniu, w ramach akcji Kompozytor miesiąca, zaglądamy do jego pracowni, by przyjrzeć się pracy i miejscu, w którym zazwyczaj komponuje.
Carillon to instrument wpisany w audiosferę Gdańska od wielu wieków. Dziś przeżywa swój renesans. Dzięki corocznym premierom nowych utworów skomponowanych na dwa miejskie zestawy dzwonów oraz nagraniom rejestrującym te dzieła na płytach, carillony są na nowo odkrywane dla muzyki współczesnej. I tę właśnie twórczość, napisaną na zamówienie Miasta Gdańska oraz Muzeum Gdańska w latach 2022-2024 zarejestrowano na albumie wytwórni płytowej ANAKLASIS, który dziś trafia do sprzedaży w najlepszych sklepach muzycznych.
