Aktualności
W rytmie przemian. O polskiej muzyce XX wieku
2024-10-03
Od czasów Karola Szymanowskiego, jednogłośnie uznawanego za najważniejszego twórcę początku XX wieku, muzyka polska rozwijała się gwałtownie, doświadczając licznych transformacji. W rocznicę urodzin kompozytora na półki księgarń trafia publikacja Muzyka polska po Szymanowskim, stanowiąca ukłon brytyjskiego muzykologa w stronę kultury muzycznej Polski minionego stulecia.
Muzyka polska po Szymanowskim to opowieść o tym, z jakimi trudnościami mierzyli się kompozytorzy polscy ubiegłego wieku. Adrian Thomas, brytyjski muzykolog, kompozytor i dyrygent, który w latach 60. zafascynował się kompozycjami Lutosławskiego i Góreckiego, przybliża czytelnikom nie tylko bogactwo muzyki kraju nad Wisłą, ale też realia w jakich powstawała. Odnosi się do najistotniejszych punktów zwrotnych historii, jednocześnie ukazując szeroki wachlarz indywidualności opisywanych kompozytorów.
Co odegrało decydującą rolę w kształtowaniu muzyki polskiej minionego wieku?
Thomas nierozerwalnie wiąże twórczość kompozytorską z wydarzeniami, które miały w tym czasie miejsce w Polsce i poza jej granicami. Ukazuje źródła powstawania utworów, sukcesy ich prawykonań oraz późniejsze losy. Ale przede wszystkim zagłębia się w samą istotę dzieł, analizując dogłębnie techniki kompozytorskie, inspiracje oraz dobór instrumentów i głosów.
Autor podzielił książkę na pięć części, w których po kolei podejmuje tematy kluczowe dla historii muzyki polskiej. Wychodząc od analizy muzyki na tle społeczno-kulturowych wstrząsów w międzywojennej Polsce, rozpatruje rolę jaką odegrała Warszawska Jesień i omawia zdobywające popularność techniki kompozytorskie. Rozważa również kwestie tożsamości narodowej polskich kompozytorów i ich postmodernistyczne spojrzenie w przyszłość, wreszcie charakteryzuje instytucje pielęgnujące polską kulturę muzyczną, nowe technologie oraz możliwości kompozytorów w dzisiejszym świecie.
Książka wydana została pierwotnie w 2005 roku pod tytułem Polish Music since Szymanowski. Pisana z myślą o czytelnikach spoza Polski, przez lata służyła za wprowadzenie w tematykę, stanowiąc historyczny, kontekstowy i analityczny przegląd obejmujący ponad sześćdziesiąt lat. W najnowszej edycji wydanej nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, specjalnie dla polskich czytelników, autor wzbogacił oryginalną angielską wersję o nowe dodatkowe treści.
Publikacja pióra Brytyjczyka, to propozycja unikalnej perspektywy „z zewnątrz”. Ale czy muzykolog wychowany w zachodniej tradycji jest w stanie prawidłowo odczytać zjawiska zachodzące w twórczości polskich kompozytorów? Czy potrafi odpowiednio wczuć się w otaczającą twórców rzeczywistość, rozpoznać charakterystyczne dla polskiego środowiska cechy i opisać rodzące się w nim zjawiska? Na te pytania pomoże odpowiedzieć tylko wnikliwa lektura książki, którą już teraz można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl empik.com, alenuty.pl, liber.pl, oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
O autorze:
Profesor Adrian Thomas to brytyjski muzykolog, kompozytor i dyrygent. Studiował na uniwersytecie w Nottingham (gdzie w 1969 roku dyrygował brytyjskim prawykonaniem Trois poèmes Lutosławskiego), na uniwersytecie w Cardiff oraz na Akademii Muzycznej w Krakowie. Od 1973 roku wykładał na Queen’s University w Belfaście, gdzie w latach 1985–1996 piastował stanowisko Hamilton Harty Professor of Music. W latach 1983–1984 pełnił funkcję Visiting Scholar na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego. W latach 1990–1993 pracował jako szef działu muzycznego w BBC Radio 3 w Londynie. Zorganizował tam m.in. festiwal „Polska!”, prezentujący naszą kulturę i muzykę. Był profesorem na uniwersytecie w Cardiff w latach 1996–2010, gdzie na swoim ostatnim koncercie muzyki polskiej dyrygował muzyką Krauzego, Kulenty, Mykietyna, Schaeffera, T. Sikorskiego, Szalonka i Zielińskiej. Jako naukowiec specjalizuje się w historii polskiej muzyki współcze¬snej i jest autorem ponad 50 haseł do encyklopedii Grove’a (2001). Za swoją działalność otrzymał m.in. Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1989) oraz odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (1996), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013) i został wybrany na członka honorowego Związku Kompozytorów Polskich (2023). Jest autorem wielu prac dotyczących Polski, m.in.: Bacewicz. Chamber and Orchestral Music (Los Angeles 1985), The hidden composer Witold Lutoslawski and Polish Radio (wystawa na zlecenie BBC podczas festiwalu „Breaking Chains”, Londyn 1997), Górecki (Oxford 1997, Kraków
Najczęściej czytane:
Świetne wieści dla melomanów w Krakowie: jeszcze tej jesieni na kulturalnej mapie miasta pojawi się nowa, wyjątkowa przestrzeń. To UNA – kluboksięgarnia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Jeden z najciekawszych polskich kompozytorów – nietuzinkowy i wymykający się schematom. Czerpiąc z tradycji, od ponad 60 lat konsekwentnie wyznacza swoją własną ścieżkę twórczą. Krzysztof Meyer stworzył 130 opusowanych dzieł i wciąż komponuje. Jego życie i twórczość opisane zostały w najnowszej publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego – Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny autorstwa Magdaleny Dziadek. Premierą książki PWM świętuje 82. urodziny kompozytora.
W ramach trwającego w Edynburgu pasma Focus on Poland poświęconego polskiej muzyce podczas Edinburgh International Festival, odbędzie się przedpremierowy pokaz krótkometrażowego filmu dokumentalnego „Bacewicz x Bomsori”, który przybliża dwie wybitne artystki: południowokoreańską skrzypaczkę Bomsori Kim oraz Grażynę Bacewicz, jedną z najważniejszych postaci polskiej muzyki XX wieku. Co łączy obie te postaci? Wyjątkowy obraz stworzony przez reżysera Jakuba Piątka.
Krzysztof Knittel jest autorem utworów orkiestrowych, chóralnych, kameralnych, muzyki dla baletu, teatru, filmu, wykonawcą muzyki komputerowej i elektroakustycznej na żywo, twórcą instalacji dźwiękowych. To artysta nieustannie poszukujący – niezależny, eksperymentujący, który podąża własnymi ścieżkami. Człowiek o wielu obliczach, wyraźnych opiniach i bogaty w doświadczenia. W sierpniu jest naszym Kompozytorem miesiąca i zaprasza nas do swojej pracowni, w której opowiada o procesie twórczym i swoich dziełach.
Już 1 sierpnia 2025 roku w Edynburgu rozpoczęła się 78. edycja Edinburgh International Festival – jednego z najbardziej renomowanych i najstarszych festiwali w Wielkiej Brytanii. Tegoroczny program, realizowany pod hasłem „The Truth We Seek”, po raz pierwszy w historii festiwalu wzbogaci się o Focus on Poland – wyjątkową sekcję poświęconą polskiej muzyce.
Festiwal Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie to już stały punkt letnich aktywności Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Zrodzony jako owoc pasji do słowa, festiwal rokrocznie gromadzi miłośników języka polskiego i polskiej sztuki. W tym roku Polskie Wydawnictwo Muzycznego, które po raz czwarty stało się partnerem festiwalu, planuje aż trzy wydarzenia. Z myślą o najmłodszych uczestnikach proponuje warsztaty muzyczne; starsza publiczność natomiast ujrzy w nowym świetle postać najsłynniejszego polskiego kompozytora – Fryderyka Chopina.
Ponadczasowe spotkanie z muzyką ostatniego polskiego romantyka, Tadeusza Bairda i dźwiękową historią Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia na dwupłytowym wydaniu ANAKLASIS. Trzy symfonie, czterech wybitnych dyrygentów w nagraniach najnowszych i archiwalnych, ponownie odkrytych.
To bez wątpienia jedna z najbardziej znanych i najczęściej wykonywanych kompozycji Henryka Wieniawskiego. Niezmiennie pobudza wyobraźnię melomanów – nie tylko siłą muzycznego wyrazu, lecz także okolicznościami powstania, które obrosły własną – nomen omen – legendą. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu”, z okazji 190. rocznicy urodzin Wieniawskiego, pod lupę weźmiemy Legendę op. 17, badając granice między historią a… fan fiction?
Pięcioodcinkowe słuchowisko o Karolu Szymanowskim w reżyserii Mateusza Pakuły dostępne jest w sprzedaży. Odnaleźć je można na www.pwm.sklep.pl oraz w serwisie Audioteka. Premiera słuchowiska odbyła się w czerwcu na antenie Radia Kraków, wywołując poruszenie w środowisku muzycznym.
Alicja Majewska to ikona polskiej sceny muzycznej. Od ponad pół wieku artystka zachwyca słuchaczy swoim głosem, koncertując w kraju i za granicą. Jej utwory są ponadczasowe i stały się standardami muzyki rozrywkowej. Od 8 lipca śpiewanie i granie jej piosenek w domu staje się możliwe dzięki najnowszej publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
