Aktualności
Kim był ulubiony uczeń Haydna? Premiera nowej książki z serii „Małe Monografie”
2025-01-15
Podobno sam Józef Haydn kupował mu papier nutowy. Na temat jego pochodzenia wysnuto kontrowersyjne teorie, łącząc go z rodziną Czartoryskich. Był twórcą pierwszego polskiego koncertu fortepianowego. Mowa o Franciszku Lesslu, kompozytorze przełomu XVIII i XIX wieku, którego można uznać za najwybitniejszego przed Chopinem. Marcin Tadeusz Łukaszewski kreśli jego sylwetkę w najnowszej Małej Monografii Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, poszukując prawdy i dementując narosłe wokół kompozytora mity.
Nazwisko warte poznania
Franciszek Lessel to postać owiana tajemnicami. Zachowało się o nim niewiele informacji, a jeszcze mniej można uznać za wiarygodne. Już samo jego pochodzenie pobudza dyskusje w środowisku. Był synem nadwornego muzyka na dworze książąt Czartoryskich w Puławach, Wincentego Lessla, z którym utrzymywał bliski kontakt przez całe życie. Świadczy o tym bogata korespondencja licząca ponad 300 listów. Nie ma jednak pewności kim była matka kompozytora. Często mówi się o Izabeli Czartoryskiej lub jej córce Marii Wirtemberskiej, ale czy w plotkach kryje się ziarno prawdy?
10 lat w Wiedniu
Franciszek Lessel jako jeden z dwóch Polaków studiował kompozycję u Józefa Haydna. Twierdzono, że był ulubieńcem najstarszego z klasyków wiedeńskich i jednym z bardziej utalentowanych jego uczniów. Łączyła ich szczególna relacja, która trwała aż do śmierci Mistrza. Nauki poskutkowały doskonałym warsztatem muzycznym, dzięki czemu Lessel pozostawił po sobie wiele wartościowych utworów, w tym pierwszy koncert fortepianowy w muzyce polskiej. Jako kompozytor przełomu epok śmiało wkraczał w romantyzm, stosując w swojej muzyce nowatorskie rozwiązania. Chociaż był obiecującym wirtuozem i kompozytorem, z czasem porzucił zawód muzyka. Dlaczego? Co go skłoniło do zmiany drogi życiowej?
Życie Lessla – ze względu na czas, w którym przyszło mu działać, i ludzi, z którymi się stykał i którzy go wspierali, na czele z rodziną Czartoryskich i Josephem Haydnem, u którego pobierał lekcje muzyki – jawi się jako niezwykle barwne. Mogłoby stanowić materiał na pełen sensacji film.
Fragment książki
Człowiek renesansu
Kompozytor i pianista, dyrygent, pedagog, architekt, ogrodnik, agronom, medyk, zarządca i inspektor. Innymi słowy człowiek wielu zainteresowań i wielu umiejętności. Lessel wiódł ciekawe życie, o którym warto dowiedzieć się więcej. Marcin Tadeusz Łukaszewski z detektywistycznym zacięciem stara się jak najwierniej prześledzić losy kompozytora, zabierając czytelnika w podróż do czasów najsłynniejszej polskiej rodziny arystokratycznej i XIX-wiecznego Wiednia. Nie zapomina przy tym o muzyce – pięknej i kunsztownie skomponowanej, którą opisuje w sposób przystępny i zrozumiały.
Lessel to już dwudziesta książka z serii Małe Monografie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przybliżającej sylwetki zarówno znanych, jak i tych mniej popularnych kompozytorów. Premierową publikację można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
O autorze:
Marcin Tadeusz Łukaszewski – pianista, teoretyk muzyki i kompozytor, absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie. W 2021 roku otrzymał tytuł profesora. Pracuje w macierzystej uczelni. Autor szeregu książek, w tym Przewodnika po muzyce fortepianowej (PWM, Kraków 2014) i popularnego poradnika Jak napisać pracę dyplomową o muzyce? (UMFC, Warszawa 2015). Nagrał wiele płyt z muzyką polską, w tym – nagrodzone statuetkami Fryderyka – albumy z muzyką fortepianową Stanisława Moniuszki, Piotra Perkowskiego i pieśni Ignacego Jana Paderewskiego. Wśród jego zainteresowań naukowych i artystycznych pierwsze miejsce zajmuje muzyka polska.
Najczęściej czytane:
Wsiądź do najbardziej muzycznego pociągu w Polsce! 21 grudnia 2025 ze stacji Kraków Główny odjedzie jubileuszowy Pociąg Wypełniony Muzyką. Na pokład zaprasza Polskie Wydawnictwo Muzyczne, które w tym roku świętuje 80-lecie swojej działalności.
Polska muzyka współczesna to żywe świadectwo budowania kulturalnego dziedzictwa, twórczość różnorodna, ciekawa, innowacyjna, niezwykle potrzebna w rozwoju estetycznym najmłodszych i wartościowa w poszerzaniu muzycznych horyzontów. Dlatego Polskie Wydawnictwo Muzyczne w roku 80-lecia istnienia postanowiło zainicjować nową serię nutową – „Kompozytorzy Młodym”.
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne przedstawiło swoją działalność podczas konferencji Instytutu Polskiego w Rzymie pt. „Musica e Memoria: 1945-2025. Tra reminiscenze e nuove prospettive/Muzyka i pamięć 1945-2025. Reminiscencje i nowe perspektywy”.
Dziś, 2 grudnia, rozpoczyna się osiemnasta odsłona jednego z najbardziej prestiżowych europejskich konkursów dyrygenckich: Donatella Flick – London Symphony Orchestra Conducting Competition. W bogatym przekroju repertuarowym jako utwór obowiązkowy znalazł się także Koncert na orkiestrę smyczkową Grażyny Bacewicz.
3 miasta, blisko 40 wydarzeń, koncertów, spotkań i warsztatów edukacyjnych, ponad 800 wykonawców, dzieła 38 kompozytorów związanych z PWM, 1 statuetka „Koryfeusz Muzyki Polskiej” oraz tysiące melomanów w salach koncertowych, miejskiej sonosferze i na radiowej antenie. Polskie Wydawnictwo Muzyczne uczciło 80-lecie swojej działalności wyjątkowym cyklem „Muzyczne spotkania”. Całoroczne obchody jubileuszu Oficyny zwieńczył uroczysty koncert w Filharmonii Krakowskiej z udziałem Laureatki IV Nagrody XIX Konkursu Chopinowskiego Tianyao Lyu.
Refleksje i mistyka nad różnymi obszarami życia to wątki towarzyszące utworom, których prawykonania odbędą się w grudniu. Nowych dzieł kompozytorów współpracujących z Polskim Wydawnictwem Muzycznym będzie można posłuchać w Katowicach oraz Bydgoszczy.
Już 7 grudnia w Studiu S1 w Warszawie specjalnym koncertem swoje osiemdziesiąte urodziny będzie obchodził „Ruch Muzyczny” – najstarsze czasopismo o muzyce klasycznej w Polsce. W programie znajdą się m.in. kompozycje dawnych, legendarnych redaktorów naczelnych – Stefana Kisielewskiego i Zygmunta Mycielskiego
Dziedzictwo muzyczne w nowym formacie — prezentacja portalu Polska Biblioteka Muzyczna podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych pod hasłem "Muzykalia w zmieniającym się otoczeniu bibliotecznym – integracja, współpraca, harmonia".
