Aktualności
Kompozytor oświecony. Poznaj Jeana-Philippe’a Rameau
2025-04-09
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Kompozytor, klawesynista, wizjoner
„Niech żyje Rameau! Precz z Gluckiem” – krzyknął entuzjastycznie Claude Debussy po obejrzeniu spektaklu La Guirlande. Uznawany za największego muzyka doby francuskiego oświecenia, Rameau zdominował scenę Académie royale de musique (Opéra de Paris) na ponad 50 lat, a jego utwory klawesynowe cieszyły się wielką popularnością przez cały XVIII wiek. W repertuarze operowym zadebiutował dopiero w wieku 50 lat, natychmiast podbijając serca publiczności. Zgromadził wokół swojej twórczości wielu zwolenników, ale też przeciwników, między którymi wybuchł zajadły konflikt zapamiętany przez historię jako spór lullystów z ramistami.
Rameau był i pozostaje złożoną postacią: któryż to kompozytor, wzbudzając tak wiele polemik, był jednocześnie tak często grany i naśladowany za życia? Któryż napisał tyle artykułów i dzieł teoretycznych, dzięki którym zyskał tak wielką sławę jako teoretyk i człowiek nauki, że w efekcie przestano dostrzegać w nim muzyka?
Fragment książki
Newton harmonii
Za szczytowe osiągnięcie Rameau uznaje się jednak nie jego kompozycje, a dokonania na polu teorii muzyki. W licznych traktatach prezentował nowoczesne podejście do harmonii, przyczyniając się do kształtowania raczkującego systemu dur-moll, który później zdominował muzykę europejską. Opublikowany w 1722 roku przełomowy „Traktat o harmonii” wywołał reakcje nie tylko w środowisku muzycznym, ale także wśród pisarzy i filozofów. Rameau, w duchu oświeceniowych postulatów, poszukiwał reguł rządzących sztuką kompozycji – u podstaw muzyki odnalazł matematykę, ogłaszając pierwszeństwo harmonii względem melodii. Jego teorie stały się nieodzowną częścią kanonu nauki o muzyce i dzisiaj wydają się oczywiste.
Osobiście i na wskroś
Christophe Rousset, dyrygent, klawesynista i muzykolog o międzynarodowej renomie, stworzył rentgenowski portret Jeana-Philippe’a Rameau. Jego monografia to nie tylko życiorys w pigułce, ale także studium osobowości i twórczości francuskiego kompozytora. Miłośników opery ucieszą opisy dzieł scenicznych, stanowiące cenną bazę informacji. Autor patrzy na bohatera swojej książki z unikatowej perspektywy, bowiem – ze względu na swoją profesję a także specjalizację w muzyce dawnej i operze – doskonale wyczuwa konteksty konieczne do zmierzenia się z monografią kompozytora formatu Rameau. Książka Rousseta to przede wszystkim spojrzenie praktyka obeznanego z twórczością kompozytora, bliskie i osobiste podejście do tematu, a także nieukrywana fascynacja bohaterem.
Rameau to już dwudziesta pierwsza książka z serii Małe Monografie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przybliżającej sylwetki zarówno znanych, jak i tych mniej popularnych kompozytorów. Premierową publikację można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
O autorze:
Christophe Rousset – francuski klawesynista, dyrygent i muzykolog, którego największą pasją są opera i muzyka dawna. Jest założycielem grupy muzycznej Les Talens Lyriques, której nazwa podchodzi od podtytułu jednej z oper Jeana-Phillipe’a Rameau Święto bogini Hebe. Rousset z zespołem wykonuje na całym świecie muzykę od wczesnego baroku do początków romantyzmu, popularyzując również mniej znane utwory i niesłusznie zapomnianych kompozytorów. Jako klawesynista prowadzi od wielu lat kursy mistrzowskie oraz nagrywa płyty. Jego wydawnictwa z muzyką klawesynową są uznawane za wzorcowe. Jest autorem artykułów i wydań krytycznych, a także monografii poświęconej François Couperinowi.
Najczęściej czytane:
Jeden z najciekawszych polskich kompozytorów – nietuzinkowy i wymykający się schematom. Czerpiąc z tradycji, od ponad 60 lat konsekwentnie wyznacza swoją własną ścieżkę twórczą. Krzysztof Meyer stworzył 130 opusowanych dzieł i wciąż komponuje. Jego życie i twórczość opisane zostały w najnowszej publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego – Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny autorstwa Magdaleny Dziadek. Premierą książki PWM świętuje 82. urodziny kompozytora.
W ramach trwającego w Edynburgu pasma Focus on Poland poświęconego polskiej muzyce podczas Edinburgh International Festival, odbędzie się przedpremierowy pokaz krótkometrażowego filmu dokumentalnego „Bacewicz x Bomsori”, który przybliża dwie wybitne artystki: południowokoreańską skrzypaczkę Bomsori Kim oraz Grażynę Bacewicz, jedną z najważniejszych postaci polskiej muzyki XX wieku. Co łączy obie te postaci? Wyjątkowy obraz stworzony przez reżysera Jakuba Piątka.
Krzysztof Knittel jest autorem utworów orkiestrowych, chóralnych, kameralnych, muzyki dla baletu, teatru, filmu, wykonawcą muzyki komputerowej i elektroakustycznej na żywo, twórcą instalacji dźwiękowych. To artysta nieustannie poszukujący – niezależny, eksperymentujący, który podąża własnymi ścieżkami. Człowiek o wielu obliczach, wyraźnych opiniach i bogaty w doświadczenia. W sierpniu jest naszym Kompozytorem miesiąca i zaprasza nas do swojej pracowni, w której opowiada o procesie twórczym i swoich dziełach.
Już 1 sierpnia 2025 roku w Edynburgu rozpoczęła się 78. edycja Edinburgh International Festival – jednego z najbardziej renomowanych i najstarszych festiwali w Wielkiej Brytanii. Tegoroczny program, realizowany pod hasłem „The Truth We Seek”, po raz pierwszy w historii festiwalu wzbogaci się o Focus on Poland – wyjątkową sekcję poświęconą polskiej muzyce.
Festiwal Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie to już stały punkt letnich aktywności Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Zrodzony jako owoc pasji do słowa, festiwal rokrocznie gromadzi miłośników języka polskiego i polskiej sztuki. W tym roku Polskie Wydawnictwo Muzycznego, które po raz czwarty stało się partnerem festiwalu, planuje aż trzy wydarzenia. Z myślą o najmłodszych uczestnikach proponuje warsztaty muzyczne; starsza publiczność natomiast ujrzy w nowym świetle postać najsłynniejszego polskiego kompozytora – Fryderyka Chopina.
Ponadczasowe spotkanie z muzyką ostatniego polskiego romantyka, Tadeusza Bairda i dźwiękową historią Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia na dwupłytowym wydaniu ANAKLASIS. Trzy symfonie, czterech wybitnych dyrygentów w nagraniach najnowszych i archiwalnych, ponownie odkrytych.
To bez wątpienia jedna z najbardziej znanych i najczęściej wykonywanych kompozycji Henryka Wieniawskiego. Niezmiennie pobudza wyobraźnię melomanów – nie tylko siłą muzycznego wyrazu, lecz także okolicznościami powstania, które obrosły własną – nomen omen – legendą. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu”, z okazji 190. rocznicy urodzin Wieniawskiego, pod lupę weźmiemy Legendę op. 17, badając granice między historią a… fan fiction?
Pięcioodcinkowe słuchowisko o Karolu Szymanowskim w reżyserii Mateusza Pakuły dostępne jest w sprzedaży. Odnaleźć je można na www.pwm.sklep.pl oraz w serwisie Audioteka. Premiera słuchowiska odbyła się w czerwcu na antenie Radia Kraków, wywołując poruszenie w środowisku muzycznym.
Alicja Majewska to ikona polskiej sceny muzycznej. Od ponad pół wieku artystka zachwyca słuchaczy swoim głosem, koncertując w kraju i za granicą. Jej utwory są ponadczasowe i stały się standardami muzyki rozrywkowej. Od 8 lipca śpiewanie i granie jej piosenek w domu staje się możliwe dzięki najnowszej publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Organista i kompozytor wszechstronny, który może pochwalić się znaczącym pod względem liczby kompozycji portfolio, imponującym również pod względem różnorodności form. Dariusz Przybylski jest autorem oper, utworów symfonicznych, kameralnych oraz wokalnych. W lipcu, jako kompozytor miesiąca, zdradza nam m.in., co trzyma na swoim biurku, przy którym komponuje.
