2025-04-30

Piąty miesiąc roku zwiastuje nadejście wiosennego sezonu festiwalowego. W Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu zabrzmią kompozycje Joanny Wnuk-Nazarowej, Pawła Malinowskiego, Wojciecha Widłaka, Macieja Zielińskiego, Pawła Hendricha i Agaty Zubel. Najnowszej muzyce polskiej będziemy przysłuchiwać się podczas koncertów specjalnych, na festiwalowych estradach, a także na zakończenie sezonu artystycznego.

Koncerty specjalne Filharmonii Krakowskiej

Gloria – najnowsze dzieło Joanny Wnuk-Nazarowej, napisane na potężny aparat wykonawczy, zabrzmi po raz pierwszy 9 maja o godz. 19:30 podczas koncertu specjalnego Filharmonii Krakowskiej – instytucji doskonale znanej kompozytorce, bowiem w 1991 roku Joanna Wnuk-Nazarowa objęła stanowisko jej dyrektorki naczelnej, zapisując się w historii tej filharmonii m.in. dziełem jej odbudowy po katastrofalnym w skutkach pożarze.

Tego wieczoru wystąpią: Orkiestra i Chór Filharmonii Krakowskiej oraz dwa chóry dziecięce – Chór Chłopięcy i Dziewczęcy FK przygotowany przez Lidię Matynian, a także Ukraiński Chór Dziecięcy działający w tej instytucji od 2022 roku pod kierownictwem Oleny Yatskulynets. Koncert poprzedzi spotkanie z udziałem kompozytorki oraz dyrektora-redaktora naczelnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego dr. Daniela Cichego, które poprowadzi Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz. Początek rozmowy o godz. 18:00 w Sali Złotej na I piętrze Filharmonii Krakowskiej.

Koncert ten, niemal w identycznym repertuarowo kształcie, zostanie powtórzony 11 maja 2025 roku o godz. 19:00 w Filharmonii Narodowej. Artyści Filharmonii Krakowskiej pod batutą Alexandra Humali wykonają Glorię Joanny Wnuk-Nazarowej i II Koncert fortepianowy Fryderyka Chopina z udziałem solisty Ivo Pogorelicha, a wieczór zaś rozpocznie Przebudzenie Jakuba Krzysztofa Pendereckiego. Bilety i program koncertów dostępne są na stronie Filharmonii Krakowskiej i Filharmonii Narodowej.

Krakowski Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów

W tym miesiącu z najnowszą muzyką spotkamy się również podczas 37. Krakowskiego Międzynarodowego Festiwalu Kompozytorów, który odbędzie się w dniach 10-18 maja. W programie koncertu inaugurującego (10 maja, godz. 18:00, Filharmonia Krakowska) w wykonaniu Orkiestry Muzyki Nowej pod batutą Szymona Bywalca zabrzmi po raz pierwszy floating:disappearance na orkiestrę kameralną – utwór skomponowany przez Pawła Malinowskiego.

Janusz Wróblewski w „Polityce”, pisząc o tegorocznym Berlinare, zauważył że dziś dla wielu twórców reakcją na rzeczywistość jest ucieczka w to, co baśniowe. Pracując nad utworem, wyobrażałem sobie, jak zanurzam się w głąb wielkiego basenu i słucham przedziwnych dźwięków stamtąd dobiegających. Powracały do mnie też słowa Zuzanny Ginczanki: „Oprócz samej siebie nie znam innej dali” – krakowski kompozytor wskazuje na źródła swej inspiracji, dodając – Mam nadzieję, że razem znajdziemy w tych brzmieniach uspokojenie, a może dla niektórych z nas będzie to moment chwilowej ucieczki od codzienności.

Podczas koncertu zatytułowanego „Krajobraz umysłu” (11 maja, godz. 19:00, Aula „Florianka” Akademii Muzycznej) będziemy mieli okazję usłyszeć Ostinato (Quartetto d’archi no 2), które Wojciech Widłak skomponował w pierwszych miesiącach 2025 roku dla Kwartetu Śląskiego. Ideę przewodnią utworu konstytuują ostinata rytmiczne, które stanowią podstawę muzycznej narracji przebiegającej przez różne współbrzmienia, rejestry i barwy instrumentalne. Ponadto zabrzmią także utwory Krzysztofa Pendereckiego, Zbigniewa Bujarskiego, Marcela Chyrzyńskiego, a także Alka Nowaka, który w tym roku jest gościem specjalnym festiwalu i w związku z tym wygłosi 12 maja wykład na temat własnej twórczości oraz poprowadzi kurs mistrzowski dla studentów kompozycji Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie.

Organizatorem festiwalu jest Krakowski Oddział Związku Kompozytorów Polskich, a wstęp na wszystkie koncerty jest bezpłatny. Z programem można zapoznać się na stronie festiwalu.

Warszawskie Spotkania Muzyczne

Z kolei w Warszawie poznamy najnowszy utwór Macieja Zielińskiego. Prawykonanie The Whooper na kwartet saksofonowy, fortepian, kontrabas i zestaw perkusyjny odbędzie się 13 maja podczas 39. Warszawskich Spotkań Muzycznych, które potrwają od 11 do 17 maja.

Tytuł utworu Macieja Zielińskiego nawiązuje zarówno do nazwy zespołu, jak i do „whooper swan” – łabędzia krzykliwego, znanego z donośnych, charakterystycznych odgłosów. Kompozycja jest kontynuacją postmodernistycznych poszukiwań kompozytora. Tym razem twórca konfrontuje elementy muzyki jazzowej i funkowej z idiomami muzyki współczesnej, tworząc zaskakujące zestawienia oraz nowe konteksty. Utwór eksploruje podejścia inspirowane technikami montażowymi, didżejskimi i samplerowymi – jednak bez wykorzystania urządzeń elektroakustycznych.

Wzgórza i doliny niesamowitości na Festiwalu Musica Electronica

Premiery czekają nas również we Wrocławiu. Pierwsza z nich odbędzie się podczas festiwalu Musica Electronica Nova, który zaprezentuje najnowsze dzieła twórców związanych z Wrocławskim Oddziałem Związku Kompozytorów Polskich. Jak zapowiadają organizatorzy: tegoroczne prawykonania oscylować będą wokół refleksji nad potencjałem sztucznej inteligencji. Tu wkroczymy w zawiłe i intrygujące zagadnienia m.in. z zakresu robotyki.

Koncepcja doliny niesamowitości (ang. uncanny valley) opisuje naszą emocjonalną reakcję na roboty i inne sztuczne byty bardzo podobne do człowieka. Teoria ta zainspirowała Pawła Hendricha, który w swoim najnowszym dziele, skomponowanym na trąbkę, wiolonczelę, akordeon i elektronikę przeniósł fenomen kształtowania się ludzkiej sympatii do sztucznej inteligencji, na grunt muzyki komputerowej, komponując materiał muzyczny wywołujący niepewność co do pochodzenia – akustycznego („naturalnego”) lub syntetycznego („sztucznego”). Zmienność ta okazuje się zarazem fundamentem napięcia w utworze i nawiązaniem do tytułowych nierówności. Wzgórza i doliny niesamowitości po raz pierwszy wykona Modern Trio Ostravaw składzie Ewa Barciok (wiolonczela), Kamil Barciok (trąbka) i Marcela Kysová Halmová (akordeon) i Paweł Hendrich (elektronika). Prawykonanie 18 maja o godz. 20:00 w Sali Czarnej, Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu.

Koniec sezonu artystycznego wraz z NFM Filharmonią Wrocławską

Miesiąc eksploracji muzycznych inspiracji w najnowszej, polskiej muzyce zakończymy we Wrocławiu, gdzie na zakończenie sezonu artystycznego NFM Filharmonia Wrocławska pod batutą maestra Christopha Eschenbacha wykona Uwerturę nieakademicką Agaty Zubel. Prezentacja nowej kompozycji, urodzonej we Wrocławiu artystki odbędzie się 30 maja o godz. 19:00 w Sali Głównej Orlen Narodowego Forum Muzyki. Więcej informacji na stronie Organizatora.