Jerzy Gablenz
1888-1937
Urodził się 23 stycznia 1888 r. Krakowie, w muzykalnej rodzinie. W dzieciństwie rozpoczął naukę gry na fortepianie i flecie. Po ukończeniu gimnazjum pragnął kontynuować studia muzyczne za granicą, ale jego matka nie zgodziła się, aby jej syn w tak młodym wieku opuścił dom. Został przyjęty na wydział prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
Równolegle do studiów prawniczych pogłębiał wiedzę z zakresu kompozycji, teorii i historii muzyki, pod kierunkiem Feliksa Nowowiejskiego, Władysława Żeleńskiego i Zbigniewa Jachimeckiego. Uczył się również gry na organach. Jego ojciec był właścicielem małego przedsiębiorstwa przemysłowego i z czasem zaczął zapoznawać syna ze sposobem prowadzenia interesu. Mimo że ojciec obarczał go sprawami fabryki, Jerzy znajdował czas na grę na flecie w orkiestrach symfonicznych i zespołach kameralnych, na grę na organach w katedrze i komponowanie. Po wybuchu I wojny światowej jego rodzice i siostry wyjechali do Wiednia, zostawiając Jerzego odpowiedzialnym za przedsiębiorstwo, jednak mimo licznych zajęć nie przestawał komponować.
Po wojnie zwrócono się do niego z prośbą o odtworzenie partytury „Strasznego dworu” Moniuszki. Wersja przygotowana na podstawie wyciągu fortepianowego została wystawiona 2 lipca 1919 r. w Teatrze Słowackiego w Krakowie i zyskała duże uznanie krytyków. Niewątpliwie sukces tego przedstawienia przyczynił się do skomponowania w 1920 r. własnej opery – baśni muzycznej „Zaczarowane koło” do libretta wg dramatu L. Rydla, której premiera miała miejsce w Bytomiu w 1955 r. Utwór ten rozpoczął okres intensywnego komponowania. W kolejnych latach powstały m.in. poematy symf. „Pielgrzym”, „W górach”, „Legenda o Turbaczu”, suita „Moim dzieciom – miniaturek pięć”, I Symfonia i Koncert fortepianowy Des-dur.
Od 1928 r. nastąpił długi okres ciszy twórczej. Z istniejącej korespondencji wiadomo, że w tym okresie fabryka się rozbudowywała. Dopiero po ośmiu latach, w pierwszej połowie 1936 r. powstały „Wariacje symfoniczne”, a w czerwcu 1937 r. kompozytor ukończył preludium symfoniczne „Zaczarowane jezioro” – ostatni całkowicie zinstrumentowany utwór. Zginął tragicznie 11 listopada 1937 r. w katastrofie samolotu pasażerskiego koło Piaseczna pod Warszawą. Został pochowany w Krakowie, w rodzinnym grobowcu, na cmentarzu Św. Salwatora. Nie doczekał się wykonania swojej opery, ani szerszego uznania przez polskie środowisko muzyczne.
Równolegle do studiów prawniczych pogłębiał wiedzę z zakresu kompozycji, teorii i historii muzyki, pod kierunkiem Feliksa Nowowiejskiego, Władysława Żeleńskiego i Zbigniewa Jachimeckiego. Uczył się również gry na organach. Jego ojciec był właścicielem małego przedsiębiorstwa przemysłowego i z czasem zaczął zapoznawać syna ze sposobem prowadzenia interesu. Mimo że ojciec obarczał go sprawami fabryki, Jerzy znajdował czas na grę na flecie w orkiestrach symfonicznych i zespołach kameralnych, na grę na organach w katedrze i komponowanie. Po wybuchu I wojny światowej jego rodzice i siostry wyjechali do Wiednia, zostawiając Jerzego odpowiedzialnym za przedsiębiorstwo, jednak mimo licznych zajęć nie przestawał komponować.
Po wojnie zwrócono się do niego z prośbą o odtworzenie partytury „Strasznego dworu” Moniuszki. Wersja przygotowana na podstawie wyciągu fortepianowego została wystawiona 2 lipca 1919 r. w Teatrze Słowackiego w Krakowie i zyskała duże uznanie krytyków. Niewątpliwie sukces tego przedstawienia przyczynił się do skomponowania w 1920 r. własnej opery – baśni muzycznej „Zaczarowane koło” do libretta wg dramatu L. Rydla, której premiera miała miejsce w Bytomiu w 1955 r. Utwór ten rozpoczął okres intensywnego komponowania. W kolejnych latach powstały m.in. poematy symf. „Pielgrzym”, „W górach”, „Legenda o Turbaczu”, suita „Moim dzieciom – miniaturek pięć”, I Symfonia i Koncert fortepianowy Des-dur.
Od 1928 r. nastąpił długi okres ciszy twórczej. Z istniejącej korespondencji wiadomo, że w tym okresie fabryka się rozbudowywała. Dopiero po ośmiu latach, w pierwszej połowie 1936 r. powstały „Wariacje symfoniczne”, a w czerwcu 1937 r. kompozytor ukończył preludium symfoniczne „Zaczarowane jezioro” – ostatni całkowicie zinstrumentowany utwór. Zginął tragicznie 11 listopada 1937 r. w katastrofie samolotu pasażerskiego koło Piaseczna pod Warszawą. Został pochowany w Krakowie, w rodzinnym grobowcu, na cmentarzu Św. Salwatora. Nie doczekał się wykonania swojej opery, ani szerszego uznania przez polskie środowisko muzyczne.
Copyright © 2013 PWM
x
Administratorem dobrowolnie podanych danych osobowych jest Polskie Wydawnictwo Muzyczne z siedzibą w Krakowie (31-111) przy Al. Krasińskiego 11A. Twoje dane osobowe będą przetwarzane w celu wysyłki Newslettera zawierającego informacje marketingowe administratora danych. Posiada Pani/Pan prawo dostępu do treści oraz poprawiania swoich danych osobowych. Informujemy, iż poza podmiotami uprawnionymi na podstawie przepisów prawa, zebrane dane osobowe nie będą udostępniane.
Zamknij