Kompozytorzy

Eugeniusz Morawski

1876-1948

Eugeniusz Morawski, Dąbrowa-Morawski, urodzony 2 XI 1876 w Warszawie, zmarł 23 X 1948 tamże, polski kompozytor, pedagog i malarz. W latach 1899–1904 studiował w Instytucie Muzycznym w Warszawie u A. Sygietyńskiego (fortepian) i Z. Noskowskiego (kompozycja); w latach studiów zawiązała się zażyła przyjaźń Morawskiego z M.K. Čiurlionisem.

W 1903 roku Morawski podjął naukę w Klasie Rysunkowej J. Kauzika, a w 1904 wstąpił do nowo powstałej Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie do 1907 roku był uczniem K. Krzyżanowskiego (portret), F. Ruszczyca (pejzaż) i K. Tichego (sztuka stosowana); brał udział, wraz z Čiurlionisem, w organizowanych przez tę uczelnię plenerach w Arkadii (1904), Zwierzyńcu (1905), Istebnej (1906); obaj odbyli podróż na Kaukaz (1905). Równocześnie od 1903 Morawski działał w organizacji bojowej Frakcji Rewolucyjnej Polskiej Partii Socjalistycznej. 3 XI 1907 roku został aresztowany za udział w przygotowaniu zamachu na policję i skazany na 4 lata zesłania na Syberię, lecz dzięki staraniom ojca, kara ta została zamieniona na emigrację za granicę imperium rosyjskiego. W 1908 roku Morawski wyjechał do Paryża, gdzie studiował u A. Gédalge’a (kontrapunkt) i C. Chevillarda (instrumentacja); podjął też studia malarskie w Académie Julien, a następnie rzeźbiarskie w Académie Colorossi u E.A. Bourdelle’a.

W 1930 roku powrócił do Polski, został w III tegoż roku dyrektorem konserwatorium w Poznaniu, a w VI — dyrektorem Średniej Szkoły Muzycznej w konserwatorium w Warszawie. W latach 1932–39, po reorganizacji uczelni, był rektorem Państwowego Konserwatorium Muzycznego, tamże wykładał instrumentację. Podczas II wojny światowej uczył w tajnym konserwatorium S. Kazury. W 1944 roku zamieszkał u siostry w Rudzie Pabianickiej, gdzie uczył muzyki. W 1948 powrócił do Warszawy. Morawski był członkiem-założycielem Société des Artistes Polonais w Paryżu (1909), Towarzystwa Opery Narodowej (1932), Instytutu F. Chopina (1934); zasiadał w komisjach konkursowych, radach programowych i artystycznych. Otrzymał nagrodę muzyczną MWRiOP za balet Świtezianka (1933); został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta (1933), Medalem Niepodległości (1933), Złotym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury (1938).

Monumentalna forma i ekspresjonistyczna, kunsztowna instrumentacja, o ciemnym i gęstym kolorycie brzmienia, wyrastały w dużym stopniu z programowości inspirowanej pełną nastroju grozy i niesamowitości twórczością literacką Poego (poematy symfoniczne).

Irena Spóz, Encyklopedia muzyczna PWM, M