PWM

Szukaj
Zaawansowane
Rzeczpospolita Polska
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
biuletyn informacji publicznej

Józef Kozłowski

Józef Kozłowski

1757-1831

Józef Kozłowski, Osip Antonowicz, urodzony w 1757, zmarł 11 marca (27 lutego) 1831 roku w Petersburgu, kompozytor działający w Rosji. Pochodził z polskiej rodziny ziemiańskiej; wg W. Babrowicza urodził się w bliżej niezlokalizowanym chutorze w okolicach Slawogorodu w obwodzie Mohylewskim na Białorusi i jako 7-letni chłopiec pod opieka swego wuja W. Trutowskiego, muzyka i zbieracza pieśni ludowych, przyjechał do Warszawy, gdzie otrzymał podstawowe wykształcenie muzyczne.

Początkowo był śpiewakiem a następnie solistą w chórze chłopięcym przy katedrze św. Jana w Warszawie, tamże pełnił również funkcje organisty. Ok. 1773 został nauczycielem muzyki Michała Kleofasa Ogińskiego i jego rodzeństwa na dworze w Guzowie i Trokach. Około 1777 był krótko członkiem kapeli wojewody J. Stępowskiego w Łabuniu (pow. zasławski). W latach 1786-1796 służył w wojsku rosyjskim w randze oficera i brał udział w wojnie z Turcją (1787-1791). Zwrócił na siebie uwagę księcia Grzegorza Potiomkina, który w 1790 roku zaprosił Kozłowskiego na swój dwór. Od 1791 przebywał w Petersburgu, gdzie zyskał sławę jako organizator części muzycznych uroczystości urządzonych 1791 przez Potiomkina na cześć zdobycia tureckiej twierdzy Izmaił (nad Dunajem). Po śmierci protektora w październiku 1791r. Kozłowski zamieszkał w domu Lwa Naryszkina, byłego faworyta Katarzyny II. Zapoznawał się wówczas z rosyjskim folklorem oraz komponował okolicznościową muzykę, stając się cenionym w Rosji twórcą.

Od 1799 był inspektorem muzycznym, zaś 1803-1819 dyrektorem muzycznym w dyrekcji carskich teatrów. Po ataku paraliżu w 1819 roku Kozłowski przeszedł na emeryturę jako radca dworu. W latach 1822-1823 przebywał w Polsce, od 1824 zamieszkał ponownie w Petersburgu. Kozłowski był znaczącą postacią w rosyjskiej kulturze muzycznej. Władając dobrym warsztatem kompozytorskim, związany blisko z dworem carskim, pisał muzykę, która wykonywano na balach oraz podczas uroczystości koronacyjnych i świąt państwowych. Jego ogromna spuścizna obejmuje kilkaset kompozycji. Kozłowski przeszczepił na grunt rosyjski i spopularyzował tam formę poloneza w szeroko rozbudowanych kompozycjach orkiestrowo-chóralnych.

Andrzej Spóz, Encyklopedia muzyczna PWM, KLŁ