Obok zainteresowania małym realizmem spod znaku Gałczyńskiego
kompozytor dał także upust swojemu zamiłowaniu do tajemnicy i egzotyki.
Okazją stał się wspomniany już, wygrany przez Kisielewskiego (razem
z Piotrem Perkowskim za pieśń W imionniku) konkurs na pieśń do
słów Mickiewicza, ogłoszony w 1955 roku przez Związek Kompozytorów
Polskich z okazji obchodzonego wówczas w stulecie śmierci wieszcza
Roku Mickiewiczowskiego. Kisielewski sięgnął do Sonetów krymskich,
wybierając siódmy utwór cyklu: Bakczysaraj w nocy. Co urzekło
kompozytora w tym właśnie wierszu, ułożonym, jak wszystkie inne z tego
cyklu, w kunsztowną formę sonetu? Może pewien obiektywizm opisu,
pozbawiony bardziej osobistych uczuć, czy wzlotów duszy, za to nasycony
obrazami egzotycznej przyrody i obyczaju owego Ogrodów pałacu?
Pisany 13-zgłoskowcem, składający się z dwóch czterowierszy o rymach
abba oraz dwóch tercetów o rymach naprzemiennych (aba bab),
a więc zachowujący klasyczny układ sonetu, stał się ów wiersz przedmiotem
oryginalnego opracowania muzycznego. Motywem przewodnim
całego utworu jest melodyczny zwrot o formie łuku, sugerujący jakąś
wschodnią skalę. Jego jądrem jest sekunda zwiększona okolona dwiema
sekundami małymi. Zwrot ów pojawia się w różnych wariantach zarówno
w akompaniamencie fortepianowym, jak i w partii wokalnej, nadając
całości rzeczywiście egzotyczny koloryt. Poza tym kompozytor nie unika
ostinatowych pochodów małych sekund, czy nasyconych harmonicznie
akordów; jednak wszystkie te zabiegi neutralizowane są owym melodycznym
ornamentem. Właśnie na nim, modyfikowanym przy kolejnym
wersie, rozpostarta jest melodia pierwszej zwrotki, częściowo ujętej melizmatycznie,
co jest nowością w pieśniarskiej twórczości kompozytora.
[M. Gąsiorowska, Kisielewski, PWM 2011]
- Autor słów: Adam Mickiewicz
- Liczba stron: 8
- Oprawa: miękka
- Postaci: głos solowy (śpiew) z akompaniamentem
- Format: A4 stojący (210x297 mm)