Aktualności
Muzyka Elżbiety Sikory w Sali Kameralnej NOSPR w Katowicach
2015-02-11
W minioną niedzielę 8 lutego w Katowicach zabrzmiał utwór South Shore na elektryczną harfę blue i orkiestrę Elżbiety Sikory. W partii solowej wystąpiła znakomita harfistka Anna Sikorzak-Olek.
Nowo otwarta w 2014 roku siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach służy nie tylko gospodarzom. W fenomenalnej akustyce i wysmakowanym wnętrzu publiczność słucha również innych śląskich zespołów. Cykle koncertowe organizują Kwartet Śląski, Zespół Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia, Orkiestra Kameralna Miasta Tychy Aukso, rozmaite formacje jazzowe, a muzykę współczesną prezentuje Orkiestra Muzyki Nowej pod dyrekcją Szymona Bywalca.
I to właśnie podczas kolejnego z zainaugurowanej w listopadzie 2014 roku serii koncertów Orkiestry Muzyki Nowej wykonano utwór South Shore - Concertino na harfę blue i orkiestrę Elżbiety Sikory. Kompozycję zamówiło Polskie Towarzystwo Harfowe i CAMAC w 2008 roku. Temat wieczoru był na wskroś współczesny - „elektronika“. Szerokie zastosowanie we współczesnej twórczości elektronicznych instrumentów i zaawansowanego komputerowego oprogramowania prowokuje kompozytorów do odkrywania nowych brzmień, konstruowania narracji splecionej z dźwięków akustycznych i komputerowo przetwarzanych, eksperymentowania z przestrzenią. W utworze polskiej kompozytorki, która od początki drogi twórczej chętnie wykorzystuje medium elektroniczne, harfa zyskuje zupełnie nowe brzmieniowe oblicze. Odpowiednio wzmocnione dźwięki partii solowej (warstwę elektroniczną realizował Marcin Wierzbicki), twórczo przekształcone i zestawiane z akustyczną warstwą orkiestry sprawiają, że z efemerycznie kameralnego instrumentu harfa przekształca się w wirtuozowski instrument o szerokiej palecie barw i artykulacyjnych środków. W kolejnych ogniwach dzieła - błyskotliwej części inicjalnej, lirycznej środkowej i efektownym finale - Anna Sikorzak-Olek z pasją, zaangażowaniem, niezwykłym wyczuciem faktury i dźwiękowych kolorów prowadziła dialog z orkiestrą.
Oprócz South Shore podczas koncertu wykonano także Microconcerto IV Jarosława Mamczarskiego (prawykonanie), Emergon αβ Pawła Hendricha oraz Eppur si muove Krzysztofa Wołka. W partiach wokalnych wystąpiły: Agata Zubel i Karolina Brachman.
W twórczości Elżbiety Sikory elektronika jest narzędziem na tyle naturalnym, że wręcz idiomatycznym dla indywidualnego stylu kompozytorki. Naturalne zatem wydało się włączenie jej kompozycji South Shore do koncertu zatytułowanego po prostu Elektronika, który odbył się 8 lutego w sali kameralnej NOSPRu. Kierujący Orkiestrą Muzyki Nowej Szymon Bywalec, w trakcie comiesięcznych spotkań z muzyką współczesną, tym razem sięgnął po kompozycje Pawła Hendricha, Krzysztofa Wołka, Jarosława Mamczarskiego i właśnie Elżbiety Sikory.
South Shore. Concertino w trzech częściach na elektryczną harfę blue i orkiestrę, powstało nad tytułowym brzegiem jeziora Michigan w 2008 roku. Mimo, że podczas lutowego koncertu amplifikowana harfa była koloru zielonego zamiast obiecanego błękitu, szybko stała się najciekawszym elementem całego spektaklu. Dzięki elektrycznemu wzmocnieniu dźwięku cichy z natury instrument zdominował warstwę dźwiękową utworu, nieustannie przykuwając uwagę i zaskakując różnorodnością brzmienia, wzbogacanego o elektroniczne modyfikacje. Wykonująca partię solową Anna Sikorzak-Olek mogła swobodnie wchodzić w dialog ze sporych rozmiarów orkiestrą, stając się równorzędnym pod każdym względem partnerem prowadzenia narracji muzycznej. Porównywalny potencjał brzmieniowy elektrycznej harfy i orkiestry skutkuje tym, że typowa dla koncertu opozycja jednostki i zespołu traci tu nieco na znaczeniu. Pod względem estetycznym South Shore gładko wpisuje się w charakterystykę języka muzycznego Elżbiety Sikory. Widać, że kompozytorka czuje się w nim bardzo swobodnie, pozostawiając jednak zauważalny niedosyt braku poszukiwań. Trzyczęściowy utwór również formalnie jest kolejną odsłoną znanego schematu, nie intryguje, nie wnosi żadnej nowej idei przez co ostatecznie nie pozostawia po sobie żadnej głębszej refleksji. To dobrze złożony, przyjemny, lecz dosyć oczywisty obraz. Wzburzoną powierzchnie jeziora oglądamy w nim niestety tylko przez szybę, z bezpiecznego schronienia na brzegu.
Barbara Spodymek i Szymon Maliszewski
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
