Aktualności
"Biały Wieloryb" Marka Weissa. W poszukiwaniu ideału
2023-10-05
14 października na półki księgarń trafi książka wspomnieniowa znanego reżysera i powieściopisarza Marka Weissa pt. Biały Wieloryb. To opowieść o zakochiwaniu się w operze. O miłości do muzyki, której nie można się oprzeć. O uczuciu, dzięki któremu powstało ponad sto dwadzieścia spektakli. Dla Marka Weissa tworzenie opery to, podobnie jak poszukiwanie Białego Wieloryba z powieści Hermana Melville’a, nieustanna walka między rozsądkiem a uczuciami, pogoń za wymykającym się ideałem (a może monstrum?). Gdzie jednak szukać piękna, jeśli nie w operze?
Obejrzany przez czternastoletniego Marka Weissa Don Carlos okazał się dla przyszłego reżysera początkiem jego bliskiej relacji z operą. Oczarowany niezwykłym głosem Bernarda Ładysza, zaczął poszukiwać kolejnych takich spotkań z pięknem. Choć na kolejne tak silne doznanie musiał poczekać znowu czternaście lat (bo inne spotkania z operą przynosiły raczej rozczarowania), to ten obszar sztuki stał się jego naturalnym habitatem. W swojej niezwykle szczerej, wspomnieniowej książce Marek Weiss opowiada, jak został reżyserem operowym, jak robiło się spektakle w PRL, kiedy socrealistyczne władze próbowały tłamsić teatralne rajskie ptaki albo wikłać je w polityczne rozgrywki, o osobach, które miał „szczęście i nieszczęście” spotkać na swojej zawodowej drodze, o zachwytach i rozczarowaniach, a także o zawiadywaniu jedną z najważniejszych polskich scen muzycznych.
Uzależnienie od reżyserowania jest silniejsze od alkoholizmu, bo nie można sobie wszyć żadnego antidotum. Jeżeli jeszcze uda mi się stworzyć spektakl operowy, będę z pewnością na jego premierze człowiekiem szczęśliwym, ale zaspokoję tylko nałóg uprawiania zawodu, gdzie muzyka, najpiękniejszy wytwór ludzki, idzie w parze z niezdarną próbą kreowania obrazów pod jej dyktando. Nie będzie to już miało nic wspólnego z marzeniem, że znajdę jakieś idealne połączenie tych dwóch światów. Już nie dogonię Białego Wieloryba, Wiem, czym jest naprawdę, kiedy się go dopadnie. „Każdy zabija, to co kocha” - to ostrzeżenie z Oskara Wilde'a przekazuję dalej tym, co w miłości są zbyt natarczywi i nieostrożni. Pozostawcie raczej przedmiot waszego uwielbienia umykający wciąż przed wami ku odległym horyzontom! Nie starajcie się go posiąść i zawłaszczyć! Staje się wtedy czymś innym niż wam się wydawało w zachwycie i zapierającym dech pościgu.
Marek Weiss – reżyser i powieściopisarz. Urodził się w 1949 roku na Śląsku. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim i reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Jego reżyserskim debiutem była Końcówka Samuela Becketta, którego uważa za największego dwudziestowiecznego dramatopisarza, choć jako swój profesjonalny debiut wskazuje Troilusa i Kressydę Williama Szekspira (Teatr Narodowy w Warszawie, 1978). Od 1978 do 1981 roku był dyrektorem Teatru Muzycznego w Słupsku, od 1981 do 1982 etatowym reżyserem Teatru Narodowego w Warszawie, natomiast w latach 1982–1988 i 1992–1995 głównym reżyserem warszawskiego Teatru Wielkiego. Od 1995 do 2001 roku pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego w Poznaniu, a od 2004 do 2005 – zastępcy dyrektora artystycznego Opery Narodowej. Od 2008 roku przez osiem lat piastował stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Opery Bałtyckiej w Gdańsku. Na teatralnych deskach wystawiał między innymi opery Georges’a Bizeta (Carmen), Joanny Bruzdowicz (Bramy raju, Kolonia karna), Albana Berga (Wozzek), Piotra Czajkowskiego (Dama Pik, Eugeniusz Oniegin), Stanisława Moniuszki (Halka, Straszny dwór), Wolfganga Amadeusa Mozarta (Don Giovanni, Cosě fan tutte, Czarodziejski flet, Łaskawość Tytusa, Wesele Figara), Modesta Musorgskiego (Borys Godunow), Rainera Kunada (Mistrz i Małgorzata), Krzysztofa Pendereckiego (Czarna Maska, Diabły z Loudun, Raj utracony), Giacoma Pucciniego (Madame Butterfly, Tosca, Turandot), Zbigniewa Rudzińskiego (Antygona, Manekiny), Elżbiety Sikory (Madame Curie), Richarda Straussa (Ariadna na Naxos, Salome), Karola Szymanowskiego (Król Roger), Giuseppe Verdiego (Aida, Mackbeth, Nabucco, Otello, Rigoletto, Traviata, Trubadur), szerokim echem odbiła się jego realizacja Manru Ignacego Jana Paderewskiego z 2018 roku (TW-ON, Teatr Wielki w Poznaniu). Oprócz teatrów, w których pracował jako główny reżyser, spektakle wystawiał między innymi w Warszawskiej Operze Kameralnej, Operze Podlaskiej, łódzkim Teatrze Wielkim, bytomskiej Operze Śląskiej, Operze Wrocławskiej, w teatrach europejskich, azjatyckich i amerykańskich, wielokrotnie prezentował swoje spektakle na festiwalach zagranicznych (na przykład w Atenach, Carcassonne, Jerozolimie, Pafos, Vichy, Xanten). Wydał pięć powieści, z uznaniem przyjętych przez krytykę: Boskie życie, Cena ciała, Brat bies, Antygona w piekle, Amor królem, a dwie kolejne czekają na wydanie.
Premierową książkę Marka Weissa już 14.10.2023r. będzie można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.com.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl, nuty.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
Najczęściej czytane:
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza 22 listopada na prapremierę opery Ślub z muzyką skomponowaną przez Zygmunta Krauze. Spektakl uświetniający 120-lecie urodzin oraz 55. rocznicę śmierci Witolda Gombrowicza, tuż po premierze zostanie zaprezentowany także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Elīna Garanča 15 listopada podczas otwarcia festiwalu Eufonie wystąpi w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wydarzenie wpisuje się w festiwalowy nurt Wielkich Dzieł, który obejmuje wykonanie ważnych dla polskiej muzyki współczesnej kompozycji Krzysztofa Pendereckiego, Karola Szymanowskiego, Pawła Mykietyna oraz Pawła Szymańskiego i Joanny Wnuk-Nazarowej. Dwa ostatnie koncerty mają szczególnych charakter – jubileuszowy.
Listopadowa INTERAKCJA, piąta w tegorocznym cyklu Spółdzielni Muzycznej Contemporary Ensemble, zabrzmi dziełami twórców uznanych, mających bezsprzecznie swoje miejsce w historii muzyki. Zaproponujemy doświadczenie kameralistycznej claritas Pendereckiego, refleksyjnej brzmieniowej kruchości muzyki Andre oraz polskiej awangardy lat 50., reprezentowanej przez dzieło Góreckiego.
Czteropłytowe wydanie albumu z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza w sprzedaży już od 8 listopada. Wydawcą płyty jest wytwórnia płytowa ANAKLASIS. Premiera albumu odbędzie się 3 grudnia podczas Koncertu specjalnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach XII Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Konkurs pianistyczny „Muzyka z kraju Chopina (ChopinLand)” w Tokio dobiegł końca, a my poznaliśmy grono utalentowanych laureatów. Z japońskimi pianistami spotkaliśmy się przy polskiej muzyce już po raz trzeci. Z dużą satysfakcją obserwujemy nie tylko wzrost zainteresowania konkursem (z roku na rok wzrasta liczba uczestników), ale i repertuarem polskich kompozytorów innych niż Fryderyk Chopin.
Szósta edycja Eufonii otwiera nowy rozdział w historii tego festiwalu. Tegoroczna odsłona to wielkie dzieła, muzyka dawna i współczesna, eksperymenty, transformacje i nowoczesne interpretacje. Po raz pierwszy festiwal wykracza poza Warszawę – koncerty odbędą się w Krakowie, Lusławicach, Lublinie, Katowicach i Dębicy. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia i współorganizatorem jednego z koncertów.
W tym miesiącu aż 7 różnorodnych utworów zabrzmi po raz pierwszy w Katowicach, Krakowie, Poznaniu i Warszawie. Jest w czym wybierać, gdyż przekrój gatunkowy jest wyjątkowo szeroki – od pełnych rozmachu oper, przez koncertujące dzieła orkiestrowe, po kameralistykę o różnorodnym obliczu i obsadzie.
Ceniony amerykańsko-kanadyjski jazzman Michael Bates ze swoim zespołem Acrobat i z udziałem Lutosławski Quartet wystąpią w Polsce podczas trzech listopadowych koncertów. W programie zabrzmi materiał nagrany przez muzyków na płycie METAMORPHOSES: VARIATIONS ON LUTOSŁAWSKI wydanej nakładem ANAKLASIS w serii REVISIONS.
Artyści z sukcesem prezentowali go już w Lincoln Center oraz Barbès Jazz Club w Nowym Jorku. Jesienią 2024 roku po raz pierwszy będziemy mieli okazję posłuchać ich na żywo w Polsce: 14.11 – Kraków, 15.11 – Lublin, 17.11 – Wrocław.
