Aktualności
"Biały Wieloryb" Marka Weissa. W poszukiwaniu ideału
2023-10-05
14 października na półki księgarń trafi książka wspomnieniowa znanego reżysera i powieściopisarza Marka Weissa pt. Biały Wieloryb. To opowieść o zakochiwaniu się w operze. O miłości do muzyki, której nie można się oprzeć. O uczuciu, dzięki któremu powstało ponad sto dwadzieścia spektakli. Dla Marka Weissa tworzenie opery to, podobnie jak poszukiwanie Białego Wieloryba z powieści Hermana Melville’a, nieustanna walka między rozsądkiem a uczuciami, pogoń za wymykającym się ideałem (a może monstrum?). Gdzie jednak szukać piękna, jeśli nie w operze?
Obejrzany przez czternastoletniego Marka Weissa Don Carlos okazał się dla przyszłego reżysera początkiem jego bliskiej relacji z operą. Oczarowany niezwykłym głosem Bernarda Ładysza, zaczął poszukiwać kolejnych takich spotkań z pięknem. Choć na kolejne tak silne doznanie musiał poczekać znowu czternaście lat (bo inne spotkania z operą przynosiły raczej rozczarowania), to ten obszar sztuki stał się jego naturalnym habitatem. W swojej niezwykle szczerej, wspomnieniowej książce Marek Weiss opowiada, jak został reżyserem operowym, jak robiło się spektakle w PRL, kiedy socrealistyczne władze próbowały tłamsić teatralne rajskie ptaki albo wikłać je w polityczne rozgrywki, o osobach, które miał „szczęście i nieszczęście” spotkać na swojej zawodowej drodze, o zachwytach i rozczarowaniach, a także o zawiadywaniu jedną z najważniejszych polskich scen muzycznych.
Uzależnienie od reżyserowania jest silniejsze od alkoholizmu, bo nie można sobie wszyć żadnego antidotum. Jeżeli jeszcze uda mi się stworzyć spektakl operowy, będę z pewnością na jego premierze człowiekiem szczęśliwym, ale zaspokoję tylko nałóg uprawiania zawodu, gdzie muzyka, najpiękniejszy wytwór ludzki, idzie w parze z niezdarną próbą kreowania obrazów pod jej dyktando. Nie będzie to już miało nic wspólnego z marzeniem, że znajdę jakieś idealne połączenie tych dwóch światów. Już nie dogonię Białego Wieloryba, Wiem, czym jest naprawdę, kiedy się go dopadnie. „Każdy zabija, to co kocha” - to ostrzeżenie z Oskara Wilde'a przekazuję dalej tym, co w miłości są zbyt natarczywi i nieostrożni. Pozostawcie raczej przedmiot waszego uwielbienia umykający wciąż przed wami ku odległym horyzontom! Nie starajcie się go posiąść i zawłaszczyć! Staje się wtedy czymś innym niż wam się wydawało w zachwycie i zapierającym dech pościgu.
Marek Weiss – reżyser i powieściopisarz. Urodził się w 1949 roku na Śląsku. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim i reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Jego reżyserskim debiutem była Końcówka Samuela Becketta, którego uważa za największego dwudziestowiecznego dramatopisarza, choć jako swój profesjonalny debiut wskazuje Troilusa i Kressydę Williama Szekspira (Teatr Narodowy w Warszawie, 1978). Od 1978 do 1981 roku był dyrektorem Teatru Muzycznego w Słupsku, od 1981 do 1982 etatowym reżyserem Teatru Narodowego w Warszawie, natomiast w latach 1982–1988 i 1992–1995 głównym reżyserem warszawskiego Teatru Wielkiego. Od 1995 do 2001 roku pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego w Poznaniu, a od 2004 do 2005 – zastępcy dyrektora artystycznego Opery Narodowej. Od 2008 roku przez osiem lat piastował stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Opery Bałtyckiej w Gdańsku. Na teatralnych deskach wystawiał między innymi opery Georges’a Bizeta (Carmen), Joanny Bruzdowicz (Bramy raju, Kolonia karna), Albana Berga (Wozzek), Piotra Czajkowskiego (Dama Pik, Eugeniusz Oniegin), Stanisława Moniuszki (Halka, Straszny dwór), Wolfganga Amadeusa Mozarta (Don Giovanni, Cosě fan tutte, Czarodziejski flet, Łaskawość Tytusa, Wesele Figara), Modesta Musorgskiego (Borys Godunow), Rainera Kunada (Mistrz i Małgorzata), Krzysztofa Pendereckiego (Czarna Maska, Diabły z Loudun, Raj utracony), Giacoma Pucciniego (Madame Butterfly, Tosca, Turandot), Zbigniewa Rudzińskiego (Antygona, Manekiny), Elżbiety Sikory (Madame Curie), Richarda Straussa (Ariadna na Naxos, Salome), Karola Szymanowskiego (Król Roger), Giuseppe Verdiego (Aida, Mackbeth, Nabucco, Otello, Rigoletto, Traviata, Trubadur), szerokim echem odbiła się jego realizacja Manru Ignacego Jana Paderewskiego z 2018 roku (TW-ON, Teatr Wielki w Poznaniu). Oprócz teatrów, w których pracował jako główny reżyser, spektakle wystawiał między innymi w Warszawskiej Operze Kameralnej, Operze Podlaskiej, łódzkim Teatrze Wielkim, bytomskiej Operze Śląskiej, Operze Wrocławskiej, w teatrach europejskich, azjatyckich i amerykańskich, wielokrotnie prezentował swoje spektakle na festiwalach zagranicznych (na przykład w Atenach, Carcassonne, Jerozolimie, Pafos, Vichy, Xanten). Wydał pięć powieści, z uznaniem przyjętych przez krytykę: Boskie życie, Cena ciała, Brat bies, Antygona w piekle, Amor królem, a dwie kolejne czekają na wydanie.
Premierową książkę Marka Weissa już 14.10.2023r. będzie można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.com.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl, nuty.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
Najczęściej czytane:
Dziedzictwo muzyczne w nowym formacie — prezentacja portalu Polska Biblioteka Muzyczna podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych pod hasłem "Muzykalia w zmieniającym się otoczeniu bibliotecznym – integracja, współpraca, harmonia".
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
