Aktualności
Instrument miesiąca: gitarowe rekomendacje Marka Nosala
2024-10-18
XIX Międzynarodowy Festiwal Śląska Jesień Gitarowa, który rozpocznie się w Tychach 20 października, będzie wielkim świętem muzyki na najwyższym poziomie artystycznym i o wyjątkowym rozmachu. To wyjątkowa okazja, by odkryć nieznane oblicza gitary, ukazane w nowych utworach współczesnych kompozytorów, a także w nietypowych konfiguracjach instrumentalnych.
Zestawienie utworów przeznaczonych na ten instrument, które łączą naszą Oficynę ze Śląską Jesienią Gitarową przygotował dla nas Marek Nosal – gitarzysta i pedagog, od 2015 roku dyrektor artystyczny tego Festiwalu oraz Konkursu im. Jana Edmunda Jurkowskiego w Tychach. Wśród rekomendacji znajdziecie zarówno utwory, które już w przyszłym tygodniu zabrzmią na Śląsku, jak i propozycje pedagogiczne, po które warto sięgnąć.
Aleksander Nowak, Koncert na gitarę w stroju osobliwym i orkiestrę kameralną
W związku z premierą Koncertu epizodycznego na gitarę, perkusję i orkiestrę smyczkową Aleksandra Nowaka, która będzie miała miejsce podczas tegorocznego festiwalu Śląska Jesień Gitarowa z udziałem Łukasza Kuropaczewskiego i AUKSO Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy pod dyrekcją Marka Mosia, warto przypomnieć pierwszą tego typu kompozycję autorstwa tegoż kompozytora, mianowicie Koncert na gitarę w stroju osobliwym i orkiestrę kameralną z roku 2012. Utwór powstał również na zamówienie tyskiego festiwalu i został tam prawykonany przez orkiestrę AUKSO pod batutą swego szefa, natomiast w partii solowej miałem zaszczyt i przyjemność wystąpić osobiście. Utwór spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem, nagranie live pierwszego wykonania opublikowane zostało na festiwalowym albumie CD „Śląska Jesień Gitarowa 2012”.
Tytułowa osobliwość to użycie w stroju gitary ćwierćtonów, co wiąże się z zamysłem kompozytora, aby myśli tematyczne zbudować z przeciwstawnych sobie, harmonicznie odległych materii dźwiękowych – jednej bardziej tradycyjnej, konsonansowej, drugiej dysonującej, wykorzystującej właśnie ćwierćtony. W kompozycji nie brak też odniesień do różnych muzycznych gatunków, w tym jazzu. Wszystko to czyni Koncert utworem kolorowym, intrygującym, zdecydowanie wartym poznania.
Joanna Wnuk-Nazarowa, Morze Śródziemne, żegnaj. Próba rekonstrukcji na 2 gitary i orkiestrę kameralną
Poznanie tej kompozycji było dla mnie niespodziewanym odkryciem w polskim repertuarze gitarowym czegoś nieznanego, a bardzo interesującego. Gdy dwa lata temu zostaliśmy z gitarzystą Jakubem Morozińskim zaproszeni do wykonania tego utworu w Filharmonii Śląskiej, czuliśmy ekscytację charakterystyczną dla spotkania z utworem nowym (utwór powstał w 1986 roku, ale nie był dotąd nagrany) i wymagającym szczególnej kreatywności, musieliśmy np. ustalić techniczne sposoby wykonania pewnych efektów brzmieniowych, a także specyficzne metody ich ćwiczenia w duecie. Praca nad utworem przyniosła nam wiele satysfakcji, został on również bardzo dobrze odebrany podczas koncertu. Kompozycja jest efektowna i atrakcyjna dla słuchaczy, m.in. dzięki elementom wirtuozowskim oraz odniesieniom do muzyki włoskiej, hiszpańskiej i greckiej. Można się o tym przekonać dzięki płycie CD JOANNA WNUK-NAZAROWA - IL TEMPO PASSA, na której znajduje się nagranie dokonane w grudniu zeszłego roku przeze mnie wspólnie z Jakubem Morozińskim, Śląską Orkiestrą Kameralną pod dyrekcją Yaroslava Shemeta.
.jpg)
fot. Aleksandra Lenard
Mikołaj Piotr Górecki, Arioso e furioso op. 39. Koncert na gitarę, orkiestrę smyczkową i perkusję
To także kompozycja, której powstanie i prawykonanie miałem okazję obserwować, gdyż została ona napisana na zamówienie festiwalu Śląska Jesień Gitarowa w roku 2014 i tam zaprezentowana po raz pierwszy z udziałem gitarzysty Łukasza Kuropaczewskiego i AUKSO Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy pod niezrównaną dyrekcją maestro Marka Mosia. Utwór miał później wiele wykonań i nagrań, co samo w sobie może świadczyć o jego atrakcyjności dla wykonawców i publiczności. Osobiście również uważam, że jest to bardzo udana pozycja w repertuarze na gitarę i smyczki, i mam też nadzieję, że Mikołaj Górecki obdaruje nasze gitarowe środowisko jeszcze niejedną kompozycją.
Isaac Albéniz, Asturias op. 47
Jeden z największych przebojów gitarowych i jeden z tych utworów, dla których wielu młodym gitarzystom – i ja kiedyś należałem do tej grupy – po prostu chce się ćwiczyć na instrumencie. Wydanie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego to opracowanie prof. Aliny Gruszki, osoby o nieocenionych zasługach dla polskiego środowiska gitarowego, a dla mnie osobiście wyjątkowej postaci – mojej Pani Profesor, pod której okiem kształciłem się przez osiem lat. Także z tych względów to dla mnie edycja szczególna godna wyróżnienia i polecenia.
Francisco Tárrega, Preludia i mazurki, zeszyt 1 i 2
Nie ma bardziej wdzięcznego repertuaru dla poznania bogactwa gitarowych niuansów barwowych i artykulacyjnych niż muzyka Francisco Tárregi, chyba że Fernando Sora. Tárrega doskonale znał możliwości gitary i z wielkim smakiem potrafił je wykorzystać w kompozycjach o szlachetnej prostocie i urokliwym blasku. To repertuar, który wykonywać można przez całe życie - od lat szkolnych po najbardziej dojrzałe - zawsze odkrywając coś nowego.
Stanisław Mroński, Łatwe utwory, zeszyt 1 i 2
W ostatnich dekadach polskie środowisko gitarowe zyskało wielu nowych twórców piszących na gitarę utwory przeznaczone dla uczniów szkół muzycznych obu stopni. To zjawisko wszystkim nam przynosi wiele radości i satysfakcji. Myślę jednak, że ciesząc się nowym, co rok znacznie wzbogacanym gitarowym repertuarem dydaktycznym, nie powinniśmy zapominać o wartościowych pozycjach tego typu, które pozostawiły nam poprzednie pokolenia kompozytorów. Takim twórcą, którego z pewnością należy ocalić od zapomnienia, jest Stanisław Mroński.
Dwa zeszyty Łatwych utworów przynoszą 33 miniatury, charakteryzujące się prostotą, wdziękiem i komunikatywnością, a także bardzo dobrym warsztatem kompozytorskim. Jednocześnie pozwalają one w przystępnej formie poznać tak istotne muzyczne zjawiska jak np. polifonia czy imitacja, a także stawiają przed młodym wykonawcą różnorodne, ale zawsze klarowne i konkretne, zadania wykonawcze. Jednym słowem Łatwe utwory Mrońskiego łączą przyjemne z pożytecznym.
***
Od 20-27 października gitara zabrzmi w różnorodnych zestawieniach: solo, w duecie, kwartecie, w połączeniu ze śpiewem i innymi instrumentami, a także jako instrument solowy z orkiestrą.Artyści światowej klasy, wirtuozi gitary klasycznej, brazylijskiej, jazzowej i flamenco, ukażą gitarę jako instrument uniwersalny, wykorzystywany w różnych stylach, w muzyce historycznej i współczesnej, poważnej i rozrywkowej. Natomiast dla wszystkich chcących wniknąć w tajniki gry na gitarze,Organizatorzy Śląskiej Jesieni Gitarowej przygotowali rozległą ofertę edukacyjna w postaci lekcji mistrzowskich, wykładów i wystaw. Z programem festiwalu można zapoznać się na stronie www.guitar.tychy.pl. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia.
***
Rekomendowane publikacje pochodzą z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Możecie je znaleźć w naszym e-sklepie, w księgarni stacjonarnej w Krakowie i dobrych księgarniach muzycznych. W formie elektronicznej szukajcie na www.nkoda.com.
Marka Nosala usłyszycie na albumie IL TEMPO PASSA – JOANNA WNUK-NAZAROWA, wydanym przez ANAKLASIS w serii PORTRAITS.
Najczęściej czytane:
Występuje na najsłynniejszych estradach muzycznych: nowojorskich Carnegie Hall i Lincoln Center, Concertgebouw w Amsterdamie, na BBC Proms w londyńskiej Royal Albert Hall czy wiedeńskich Musikverein i Konzerthaus. W lutym 2021 roku podpisała ekskluzywny kontrakt z prestiżowym wydawnictwem fonograficznym Deutsche Grammophon. Od tego roku Bomsori Kim nosi zaszczytny tytuł ambasadorki twórczości Grażyny Bacewicz, na całym świecie bowiem wykonuje i promuje muzykę tej najważniejszej polskiej kompozytorki.
Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy zaprasza do udziału w Konkursie Kompozytorskim na utwór symfoniczny inspirowany gobelinem Jerzego Krechowicza Piesomen Antropon (Uczyńmy Człowieka) Ceta.Konkurs adresowany jest do profesjonalnych kompozytorów urodzonych przed 10 kwietnia 1999 r. Termin zgłoszenia partytur upływa z dniem 1 kwietnia 2025 roku.
70 lat temu ukazał się literacki portret Fryderyka Chopina pióra Jarosława Iwaszkiewicza, który na stałe wpisał się do kanonu literatury poświęconej kompozytorowi. Teraz, dzięki staraniom Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, powraca na półki w specjalnej, odświeżonej, jubileuszowej edycji. Premiera nowego wydania już 26 lutego.
W lutym zaglądamy do pracowni Sławomira Kupczaka – kompozytora związanego z Polskim Wydawnictwem Muzycznym od ponad dwunastu lat. Tworzy muzykę solową, kameralną, symfoniczną, elektroakustyczną, teatralną oraz filmową. Jak sam przyznaje, komponowanie jest procesem złożonym i skomplikowanym, ale jednocześnie jest też przygodą, niosącą ze sobą sporą radość. Na jego biurku znajdziemy całkiem sporo urządzeń i przyrządów służących tworzeniu kolejnych utworów.
Muzyczne spotkania odbywające się w ramach tegorocznego jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego będą okazją do poznania najpiękniejszych dzieł muzyki kameralnej i chóralnej oraz zacieśnienia więzi między słuchaczami a kompozytorami i wykonawcami. Nie zabraknie również utworów solowych skomponowanych na dzwony carillonu. Do wspólnego świętowania podczas jubileuszowych koncertów zapraszamy w dniach 7–8 marca do Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu.
W ramach obchodów jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego zapraszamy do różnych przestrzeni NFM na spotkania edukacyjne. W ciągu dwóch dni świętowania odbędzie się szereg wydarzeń, które pozwolą uczestnikom na głębsze poznanie historii polskiej muzyki oraz jej twórców.
To już osiemdziesiąt lat od kiedy Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej na świecie. Przypadający w 2025 roku jubileusz Oficyna uświetni serią koncertów z udziałem artystów najwyższej próby w renomowanych salach koncertowych w Polsce. Podczas licznych aktywności muzycznych i edukacyjnych towarzyszyć nam będzie najlepsza polska twórczość. Do wspólnego świętowania zapraszamy już 7 i 8 marca do Wrocławia!
W lutym po raz pierwszy wykonane zostaną najnowsze utwory Agaty Zubel i Zygmunta Krauze. Chociaż oba dzieła różnią się od siebie pod względem obsady czy sposobu konstrukcji, to w przypadku źródła inspiracji łączy je eksploracja zagadnień związanych z malarstwem.
Współczesny jazz i XV-wieczna polifonia – czy te światy da się pogodzić? Ależ tak! Dowodem na to jest płyta LAETA MUNDUS od wytwórni ANAKLASIS, która splata głosy dwóch epok w swoistą harmonię sfer. Od 29 stycznia album dostępny jest także na winylu.
Przeglądając spisy dzieł Franciszka Lessla, wśród kompozycji na fortepian i orkiestrę znajdziemy Kaprys i wariacje op. 10 oraz Potpourri op. 12. Nie wszyscy wiedzą jednak, że pod tymi tytułami tak naprawdę kryje się... jeden i ten sam utwór! Jak do tego doszło i co wspólnego mają z tym lipska prasa muzyczna, Tadeusz Kościuszko i polskie damy? W nowym cyklu „Historia pewnego utworu” co miesiąc weźmiemy pod lupę wybraną kompozycję – przypomnimy najciekawsze wątki związane z genezą jej powstania, procesem twórczym, recepcją i dalszymi dziejami.
