Aktualności
Polscy Kompozytorzy Dzieciom: Feliks Rybicki
2025-01-14
Feliks Rybicki, kompozytor i pedagog, wywarł ogromny wpływ na edukację muzyczną w Polsce, szczególnie dzięki swoim pedagogicznym utworom fortepianowym. Z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przypominamy jego twórczość, która nadal inspiruje młodych muzyków i nauczycieli.
Od początku istnienia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, serie pedagogiczne stanowiły istotną oraz liczną grupę powstających publikacji. Nagradzane na konkursach i festiwalach budowały prestiż Oficyny, ponadto wnosiły wielką wartość pedagogiczną do szkolnictwa muzycznego w Polsce, o czym świadczyć mogą wznowienia wielu tytułów. Z okazji 80 lat istnienia PWM-u, powstał cykl artykułów Polscy Kompozytorzy Dzieciom, poświęcony twórcom, którzy dużą część swojej pracy artystycznej poświęcili młodym adeptom sztuki muzycznej.
Pierwszym z kompozytorów, którego sylwetkę chcemy przybliżyć, jest Feliks Rybicki (24.01.1899-4.08.1978) – polski kompozytor, pedagog i dyrygent, znany pod pseudonimami Alban Ryks i Zbigniew Szarecki.
Debiutował na stanowisku dyrygenta w Filharmonii Warszawskiej. Współpracował również z amatorskimi i szkolnymi zespołami instrumentalnymi i chóralnymi: Towarzystwem Śpiewaczym „Lutnia”, chórem i orkiestrą w Centralnych Zakładach Wojskowych w Rembertowie, Chórem Oratoryjnym przy Filharmonii Warszawskiej oraz z teatrami warszawskimi. Równolegle pracował jako pedagog – uczył śpiewu chóralnego w gimnazjach Warszawy oraz wykładał w Szkole Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza i Kolegium Muzycznym, które współtworzył. Był również profesorem dyrygentury w PWSM w Sopocie, prowadził kurs dyrygentury dla kapelmistrzów wojskowych przy PWSM w Warszawie oraz kierował orkiestrą i chórem PLM w Warszawie. Dodatkowo w okresie okupacji uczył gry na fortepianie, występował w kawiarniach warszawskich, kierował chórem i przedstawieniami operetkowymi w Teatrze Miasta Warszawy.
Za swoją twórczość Rybicki otrzymał liczne nagrody: I nagrodę na konkursie Liry Polskiej w Warszawie za Jej obraz – kartka z albumu (przed 1929), III nagrodę na konkursie Liry Polskiej za Petite valse (przed 1929), I nagrodę na konkursie Towarzystwa Śpiewaczego „Echo-Macierz” za Opowieść o tęskniącej królewnie na chór męski (1931), Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci (1952, 1977), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1956), Nagrodę PR i ZAiKS za pieśni młodzieżowe (1956), wyróżnienie MKiS za pracę pedagogiczną (1959), nagrodę państwową III stopnia za twórczość artystyczną (1962).
Twórczość kompozytorska Rybickiego obejmuje ponad 50 opusów, a szczególne znaczenie zyskały kompozycje fortepianowe o charakterze pedagogicznym, przeznaczone dla dzieci i młodzieży. Najbardziej znanym dziełem Feliksa Rybickiego jest wydany w 1936 r. zbiór Gram wszystko, który doczekał się sześciu wznowień oraz nowej, kolorowej szaty graficznej, a także zbiory Mały modernista czy Już wszystko gram. Ważnym elementem twórczości Rybickiego są Etiudy na lewą rękę oraz Pierwsze kroki – 100 czytanek dla początkujących na 2 i 4 ręce, które są pomocne w rozwijaniu umiejętności technicznych gry na fortepianie. W swoich kompozycjach Rybicki wykorzystywał klasyczne modele formalne, tonalność dur-moll oraz elementy inspirowane polskim folklorem, co nadawało jego kompozycjom charakterystyczny i rozpoznawalny styl.
Feliks Rybicki pozostawił trwały ślad w historii edukacji muzycznej w Polsce. Jego utwory nadal są wykorzystywane w procesie nauczania gry na fortepianie, stanowiąc cenny zasób dla nauczycieli oraz uczniów poszukujących wartościowych materiałów edukacyjnych. Utwory Rybickiego o programowych tytułach, takich jak Karuzela, Skakanka czy Wróbelki, nawiązują do otaczającego nas świata i bardzo pobudzają wyobraźnię młodych instrumentalistów. Kompozycje te znane są również poza Polską. W 2022 roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne doprowadziło do nagrania serii utworów Rybickiego, które były elementem towarzyszącym Konkursowi pianistycznemu dla dzieci i młodzieży w Japonii „Muzyka z kraju Chopina”, realizowanemu w ramach Programu „Kultura inspirująca”. Nagrania dostępne są na platformie YouTube PWM.
Zbiory utworów dziecięcych i pedagogicznych:
Gram wszystko op. 22,
Mały modernista op. 23,
Już gram op. 24,
Pierwsze kroki op. 19,
100 czytanek dla początkujących na 2 i 4 ręce w obrębie 5 tonów,
Zaczynam grać op. 20, łatwe utwory dla początkujących,
Album dla młodzieży na fortepian,
Pieśni ludowe w łatwym układzie,
Etiudy na lewą rękę, z. 1-3.
Więcej utworów z Serii Pedagogicznej PWM znajdziesz tutaj.
Najczęściej czytane:
Carillon to instrument wpisany w audiosferę Gdańska od wielu wieków. Dziś przeżywa swój renesans. Dzięki corocznym premierom nowych utworów skomponowanych na dwa miejskie zestawy dzwonów oraz nagraniom rejestrującym te dzieła na płytach, carillony są na nowo odkrywane dla muzyki współczesnej. I tę właśnie twórczość, napisaną na zamówienie Miasta Gdańska oraz Muzeum Gdańska w latach 2022-2024 zarejestrowano na albumie wytwórni płytowej ANAKLASIS, który dziś trafia do sprzedaży w najlepszych sklepach muzycznych.
To rekordowy miesiąc pod względem liczby prawykonań z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ostatnim czasie! We wrześniu usłyszymy aż 16 kompozycji: nowych, po raz pierwszy granych w Polsce lub w zupełnie nowej szacie instrumentalnej. Polska muzyka najnowsza zabrzmi w Gdańsku, Warszawie, Katowicach, Wrocławiu oraz Strasburgu.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne serdecznie zaprasza na kolejną edycję seminarium „Kurs Edytorstwa Muzycznego”. Zajęcia odbywają się online, planowane są też zjazdy stacjonarne. Nabór trwa do 14 września.
Ideofonie na fortepian Marty Mołodyńskiej-Wheeler to zbiór utworów klasycznych, lecz wzbogaconych o fragmenty improwizowane – wykonawca może stworzyć własną linię melodyczną do gotowego akompaniamentu lewej ręki.
Już po raz 22. zapraszamy nauczycieli szkół muzycznych na Dzień Edukacji Muzycznej – wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz szkolny i akademicki polskiego środowiska muzycznego.
Świetne wieści dla melomanów w Krakowie: jeszcze tej jesieni na kulturalnej mapie miasta pojawi się nowa, wyjątkowa przestrzeń. To UNA – kluboksięgarnia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Jeden z najciekawszych polskich kompozytorów – nietuzinkowy i wymykający się schematom. Czerpiąc z tradycji, od ponad 60 lat konsekwentnie wyznacza swoją własną ścieżkę twórczą. Krzysztof Meyer stworzył 130 opusowanych dzieł i wciąż komponuje. Jego życie i twórczość opisane zostały w najnowszej publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego – Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny autorstwa Magdaleny Dziadek. Premierą książki PWM świętuje 82. urodziny kompozytora.
W ramach trwającego w Edynburgu pasma Focus on Poland poświęconego polskiej muzyce podczas Edinburgh International Festival, odbędzie się przedpremierowy pokaz krótkometrażowego filmu dokumentalnego „Bacewicz x Bomsori”, który przybliża dwie wybitne artystki: południowokoreańską skrzypaczkę Bomsori Kim oraz Grażynę Bacewicz, jedną z najważniejszych postaci polskiej muzyki XX wieku. Co łączy obie te postaci? Wyjątkowy obraz stworzony przez reżysera Jakuba Piątka.
Krzysztof Knittel jest autorem utworów orkiestrowych, chóralnych, kameralnych, muzyki dla baletu, teatru, filmu, wykonawcą muzyki komputerowej i elektroakustycznej na żywo, twórcą instalacji dźwiękowych. To artysta nieustannie poszukujący – niezależny, eksperymentujący, który podąża własnymi ścieżkami. Człowiek o wielu obliczach, wyraźnych opiniach i bogaty w doświadczenia. W sierpniu jest naszym Kompozytorem miesiąca i zaprasza nas do swojej pracowni, w której opowiada o procesie twórczym i swoich dziełach.
Już 1 sierpnia 2025 roku w Edynburgu rozpoczęła się 78. edycja Edinburgh International Festival – jednego z najbardziej renomowanych i najstarszych festiwali w Wielkiej Brytanii. Tegoroczny program, realizowany pod hasłem „The Truth We Seek”, po raz pierwszy w historii festiwalu wzbogaci się o Focus on Poland – wyjątkową sekcję poświęconą polskiej muzyce.
