PWM

Szukaj
Zaawansowane
Rzeczpospolita Polska
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
biuletyn informacji publicznej

Stanisław Moniuszko

Stanisław Moniuszko

1819-1872

Stanisław Moniuszko – kompozytor, dyrygent oper, orkiestr symfonicznych i chórów oraz pedagog. Urodził się 5 maja 1819 koło Mińska, zmarł 4 czerwca 1872 w Warszawie.
Mimo niewyróżniającej się postury Stanisław Moniuszko zrobił niebywałą karierę. Dystyngowany i uprzejmy, z wielką uwagą podchodził do wykonawstwa swoich dzieł, poświęcając się dyrygowaniu zwłaszcza własnych utworów. Od dzieciństwa obcował ze sztuką – w rodzinnym dworku Moniuszków w Ubielu śpiewano powszechnie znane pieśni, odbywały się amatorskie przedstawienia teatralne. Wokół Moniuszki stale brzmiała polska muzyka ludowa. Właściwe wykształcenie muzyczne odebrał w Berlinie, gdzie zrodził się pomysł wydania pieśni do tekstów polskich poetów. Wiele lat życia spędził w Wilnie – tam miała miejsce premiera Halki, prawdopodobnie najsłynniejszej polskiej opery, opowiadającej historię tragicznej miłości góralki Haliny do szlachcica Janusza. Moniuszko rozbudował ją później do czterech aktów, a premiera tej wersji dziesięć lat później w Warszawie zapewniła twórcy stanowisko pierwszego dyrygenta Opery Polskiej w Teatrze Wielkim w Warszawie. Z dnia na dzień Moniuszko z prowincjonalnego muzyka stał się rozchwytywanym kompozytorem. Kolejnym triumfem artysty była opera Straszny dwór, w której na tle wydarzeń politycznych toczą się pełne dowcipu miłosne podchody.
Melodyjne pieśni Moniuszki, wydawane w zbiorach zwanych Śpiewnikami domowymi, znalazły aprobatę wśród Polaków. Domowe wykonywanie patriotycznych i lirycznych śpiewów podtrzymywało tożsamość narodową i narzucało rytm pracy prząśniczek. Mistrzowsko łącząc z muzyką wiersze najwybitniejszych polskich poetów – Mickiewicza czy Kraszewskiego – Moniuszko wyznaczył nowy kierunek rozwoju polskiej pieśni narodowej.
Stanisław Moniuszko zmarł nagle na atak serca. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Jego pogrzeb stał się manifestacją narodową.
Sejm RP ustanowił rok 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki.