Opuszczasz polską wersję strony.
Na stronie anglojęzycznej nie będziesz mieć możliwości kontynuacji zakupów.
Czy chcesz przejść na wersję anglojęzyczną?
TAK NIE
Konstanty Regamey
1907-1982
Konstanty Regamey, urodzony 28 I (15 I) 1907 Kijów, zmarł 27 XII 1982 Lozanna, szwajcarski kompozytor, pianista, krytyk i pisarz muzyczny oraz filolog orientalista, syn Konstantego Kazimierza Regameya. Mając 5 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie pod kierunkiem matki, następnie uczył się prywatnie u R. Gliera; z lat dziecięcych pochodzą jego pierwsze zachowane utwory fortepianowe (Mazurki, Barkarola i Souvenir de jeunesse). Od 1920 roku mieszkał w Warszawie, gdzie uczęszczał do gimnazjum, uczył się gry na fortepianie u J. Turczyńskiego i teorii muzyki u F. Szopskiego. Skomponował wówczas "2 Preludia" oraz pieśni do tekstów rosyjskich symbolistów.
W 1931 roku ukończył na Uniwersytecie Warszawskim filologię klasyczną i orientalną. 15 XI 1932 zadebiutował jako krytyk muzyczny artykułem o IV Symfonii koncertującej Szymanowskiego, następnie publikował artykuły w „Zet” i „Prosto z mostu”. W tymże roku podjął studia w zakresie filologii orientalnej i lingwistyki w Ecole des Hautes Etudes i w Collège de France w Paryżu. W 1935 roku uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim stopień doktora z zakresu filologii hinduskiej i gramatyki porównawczej języków indoeuropejskich. W 1937 przedstawił rozprawę habilitacyjną i jako docent prywatny podjął wykłady. Przebywał w kręgach inteligencji i ziemiaństwa o orientacji artystycznej, spotykał się wielokrotnie z K. Szymanowskim, J. Iwaszkiewiczem, B. Micińskim, K.I. Gałczyńskim, J. Braunem, J. Stempowskim. W 1937 roku poślubił Annę Janinę Kucharską, studentkę filologii romańskiej z Krakowa. Do wybuchu II wojny światowej prowadził ożywioną działalność krytyczną.
W latach 1937–1939 był redaktorem dwumiesięcznika „Muzyka Współczesna”, a od 1938 do 1939 redaktorem naczelnym miesięcznika „Muzyka Polska”; w 1939 roku uczestniczył w przygotowaniu festiwalu MTMW w Warszawie i w Krakowie. Podczas okupacji pracował jako pianista w kawiarniach. Ze względu na obywatelstwo szwajcarskie miał łatwiejszą sytuację, gdyż nie podlegał bezpośrednim kontrolom Gestapo. Nawiązał zatem współpracę z Armią Krajową, w 1942 pełnił funkcję kuriera (o pseudonimie Czesław Drogowski); w jego mieszkaniu znajdowały schronienie osoby ukrywające się, a kompozytorzy oddawali swoje rękopisy na przechowanie (np. R. Palester i inni). Regamey debiutował jako kompozytor na koncertach konspiracyjnych. W 1942 roku zaprezentował "Pieśni perskie" zinstrumentowane za sugestią K. Sikorskiego, który udzielił mu kilku lekcji kompozycji; 6 VI 1944 wykonany został "Kwintet"; wrażenia z tego koncertu zostały przekazane wiele lat później we wspomnieniu W. Lutosławskiego.
Po klęsce powstania warszawskiego Regamey z matką znalazł się w obozie koncentracyjnym w Sztutowie pod Gdańskiem, a następnie w obozie pod Hamburgiem, skąd jako obywatel szwajcarski został zwolniony i w XI 1944 przybył do Lozanny. W IV 1945 roku Regamey został zatrudniony na uniwersytecie w Lozannie, także na uniwersytecie we Fryburgu od 1946 roku jako profesor nadzwyczajny lingwistyki ogólnej; w Lozannie najpierw był lektorem języka rosyjskiego i języków orientalnych, od 1949 wykładał o językach i cywilizacji słowiańskiej i orientalnej, od 1957 profesor zwyczajny. W III 1947 roku przyjechał do Krakowa, był obecny na prawykonaniu wersji orkiestrowej "Pieśni perskich". Nie porzucając twórczości kompozytorskiej ("Kwartet smyczkowy", "Wariacje i temat") Regamey poświęcił się pracy badawczej w dziedzinie filologii orientalnej i sanskrytu, w latach 1949–1950 wygłaszał wykłady w Indiach i Egipcie, był delegatem na XXII Międzynarodowy Kongres Orientalistów w Istambule. Od 1954 do 1962 był wraz z P. Meylanem redaktorem pisma „Feuilles Musicales”; należał do Société Linguistique w Paryżu.
W 1955 roku na festiwalu w Donaueschingen odbyło się prawykonanie "Pięciu etiud", które dzięki oryginalności brzmienia i wirtuozerii wokalnej należą do jego najbardziej cenionych utworów. W 1956 był jednym z inicjatorów programu zbliżenia kultur Wschodu i Zachodu (UNESCO); przebywał w Nowym Delhi, gdzie spotkał się z Dalaj Lamą. W 1959 podjął pracę nad operą "Don Robott", której nie ukończył. W roku 1962 Regamey odbył tournée koncertowe ze skrzypaczką Anne-Marie Gründer po Związku Radzieckim. Po powrocie skomponował "Pięć poematów" Jeana Tardieu na chór a cappella, uznanych przez krytykę za utwór bliski estetyce W. Lutosławskiego, których prawykonanie na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” w 1964 roku przyniosło mu spektakularny sukces.
W latach 1963–1968 był prezesem Association des Musiciens Suisses oraz sekcji szwajcarskiego MTMW, a w 1964 roku utworzył szwajcarską Radę Muzyczną i został jej przewodniczącym. Pozostawał w bliskich kontaktach z P. Sacherem, który wielokrotnie dyrygował prawykonaniami jego utworów. W 1968 ponownie odwiedził Polskę, jako gość festiwalu Warszawska Jesień. W 1973 skomponował na zamówienie opery w Hamburgu drugą operę "Mio, mein Mio". Od 1969 do 1973 roku był członkiem prezydium MTMW. W 1970 napisał kantatę "Alfa", a w 1976 koncert podwójny "Lila" dedykowany P. Sacherowi. W roku 1977 zakończył pracę na uniwersytecie we Fryburgu i w Lozannie i przeszedł na emeryturę; w tymże roku przebywał w Baranowie, gdzie polskie środowisko muzyczne obchodziło 70. rocznicę jego urodzin.
W IX 1978 objęty prawie całkowitym paraliżem znalazł się w klinice w Lozannie. W kontynuowaniu pracy nad kantatą "Visions" pomagał mu kompozytor J. Balissat, któremu Regamey dyktował ten utwór. Na wózku inwalidzkim Regamey uczestniczył w uroczystym prawykonaniu "Visions" w katedrze w Lozannie, odnosząc swój ostatni wielki sukces artystyczny. 19 V 1983 na uniwersytecie w Lozannie odsłonięte zostało popiersie kompozytora. 22 XI 1991 w Lozannie umarła jego żona, archiwa kompozytora przekazane zostały do Bibliothèque Cantonale et Universitaire. W roku 1987 w Warszawie odbyło się sympozjum ZKP poświęcone jego twórczości; staraniem Zarządu Oddziału Krakowskiego ZKP i z udziałem Pro Helvetii wiosną 1993 roku odbyły się w Polsce koncerty uświetniające 10. rocznicę śmierci Regamey, a wiosną 1995 roku w Kijowie, we Lwowie i Drohobyczu. W 1994 Barbara Halska założyła Ensemble Regamey, który w ramach 6. Międzynarodowych Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich wykonał "Kwintet". W 2002 roku dla uczczenia 20. rocznicy śmierci odbyło się w Krakowie pierwsze polskie wykonanie "Symfonii inkantacji".
W 1931 roku ukończył na Uniwersytecie Warszawskim filologię klasyczną i orientalną. 15 XI 1932 zadebiutował jako krytyk muzyczny artykułem o IV Symfonii koncertującej Szymanowskiego, następnie publikował artykuły w „Zet” i „Prosto z mostu”. W tymże roku podjął studia w zakresie filologii orientalnej i lingwistyki w Ecole des Hautes Etudes i w Collège de France w Paryżu. W 1935 roku uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim stopień doktora z zakresu filologii hinduskiej i gramatyki porównawczej języków indoeuropejskich. W 1937 przedstawił rozprawę habilitacyjną i jako docent prywatny podjął wykłady. Przebywał w kręgach inteligencji i ziemiaństwa o orientacji artystycznej, spotykał się wielokrotnie z K. Szymanowskim, J. Iwaszkiewiczem, B. Micińskim, K.I. Gałczyńskim, J. Braunem, J. Stempowskim. W 1937 roku poślubił Annę Janinę Kucharską, studentkę filologii romańskiej z Krakowa. Do wybuchu II wojny światowej prowadził ożywioną działalność krytyczną.
W latach 1937–1939 był redaktorem dwumiesięcznika „Muzyka Współczesna”, a od 1938 do 1939 redaktorem naczelnym miesięcznika „Muzyka Polska”; w 1939 roku uczestniczył w przygotowaniu festiwalu MTMW w Warszawie i w Krakowie. Podczas okupacji pracował jako pianista w kawiarniach. Ze względu na obywatelstwo szwajcarskie miał łatwiejszą sytuację, gdyż nie podlegał bezpośrednim kontrolom Gestapo. Nawiązał zatem współpracę z Armią Krajową, w 1942 pełnił funkcję kuriera (o pseudonimie Czesław Drogowski); w jego mieszkaniu znajdowały schronienie osoby ukrywające się, a kompozytorzy oddawali swoje rękopisy na przechowanie (np. R. Palester i inni). Regamey debiutował jako kompozytor na koncertach konspiracyjnych. W 1942 roku zaprezentował "Pieśni perskie" zinstrumentowane za sugestią K. Sikorskiego, który udzielił mu kilku lekcji kompozycji; 6 VI 1944 wykonany został "Kwintet"; wrażenia z tego koncertu zostały przekazane wiele lat później we wspomnieniu W. Lutosławskiego.
Po klęsce powstania warszawskiego Regamey z matką znalazł się w obozie koncentracyjnym w Sztutowie pod Gdańskiem, a następnie w obozie pod Hamburgiem, skąd jako obywatel szwajcarski został zwolniony i w XI 1944 przybył do Lozanny. W IV 1945 roku Regamey został zatrudniony na uniwersytecie w Lozannie, także na uniwersytecie we Fryburgu od 1946 roku jako profesor nadzwyczajny lingwistyki ogólnej; w Lozannie najpierw był lektorem języka rosyjskiego i języków orientalnych, od 1949 wykładał o językach i cywilizacji słowiańskiej i orientalnej, od 1957 profesor zwyczajny. W III 1947 roku przyjechał do Krakowa, był obecny na prawykonaniu wersji orkiestrowej "Pieśni perskich". Nie porzucając twórczości kompozytorskiej ("Kwartet smyczkowy", "Wariacje i temat") Regamey poświęcił się pracy badawczej w dziedzinie filologii orientalnej i sanskrytu, w latach 1949–1950 wygłaszał wykłady w Indiach i Egipcie, był delegatem na XXII Międzynarodowy Kongres Orientalistów w Istambule. Od 1954 do 1962 był wraz z P. Meylanem redaktorem pisma „Feuilles Musicales”; należał do Société Linguistique w Paryżu.
W 1955 roku na festiwalu w Donaueschingen odbyło się prawykonanie "Pięciu etiud", które dzięki oryginalności brzmienia i wirtuozerii wokalnej należą do jego najbardziej cenionych utworów. W 1956 był jednym z inicjatorów programu zbliżenia kultur Wschodu i Zachodu (UNESCO); przebywał w Nowym Delhi, gdzie spotkał się z Dalaj Lamą. W 1959 podjął pracę nad operą "Don Robott", której nie ukończył. W roku 1962 Regamey odbył tournée koncertowe ze skrzypaczką Anne-Marie Gründer po Związku Radzieckim. Po powrocie skomponował "Pięć poematów" Jeana Tardieu na chór a cappella, uznanych przez krytykę za utwór bliski estetyce W. Lutosławskiego, których prawykonanie na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” w 1964 roku przyniosło mu spektakularny sukces.
W latach 1963–1968 był prezesem Association des Musiciens Suisses oraz sekcji szwajcarskiego MTMW, a w 1964 roku utworzył szwajcarską Radę Muzyczną i został jej przewodniczącym. Pozostawał w bliskich kontaktach z P. Sacherem, który wielokrotnie dyrygował prawykonaniami jego utworów. W 1968 ponownie odwiedził Polskę, jako gość festiwalu Warszawska Jesień. W 1973 skomponował na zamówienie opery w Hamburgu drugą operę "Mio, mein Mio". Od 1969 do 1973 roku był członkiem prezydium MTMW. W 1970 napisał kantatę "Alfa", a w 1976 koncert podwójny "Lila" dedykowany P. Sacherowi. W roku 1977 zakończył pracę na uniwersytecie we Fryburgu i w Lozannie i przeszedł na emeryturę; w tymże roku przebywał w Baranowie, gdzie polskie środowisko muzyczne obchodziło 70. rocznicę jego urodzin.
W IX 1978 objęty prawie całkowitym paraliżem znalazł się w klinice w Lozannie. W kontynuowaniu pracy nad kantatą "Visions" pomagał mu kompozytor J. Balissat, któremu Regamey dyktował ten utwór. Na wózku inwalidzkim Regamey uczestniczył w uroczystym prawykonaniu "Visions" w katedrze w Lozannie, odnosząc swój ostatni wielki sukces artystyczny. 19 V 1983 na uniwersytecie w Lozannie odsłonięte zostało popiersie kompozytora. 22 XI 1991 w Lozannie umarła jego żona, archiwa kompozytora przekazane zostały do Bibliothèque Cantonale et Universitaire. W roku 1987 w Warszawie odbyło się sympozjum ZKP poświęcone jego twórczości; staraniem Zarządu Oddziału Krakowskiego ZKP i z udziałem Pro Helvetii wiosną 1993 roku odbyły się w Polsce koncerty uświetniające 10. rocznicę śmierci Regamey, a wiosną 1995 roku w Kijowie, we Lwowie i Drohobyczu. W 1994 Barbara Halska założyła Ensemble Regamey, który w ramach 6. Międzynarodowych Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich wykonał "Kwintet". W 2002 roku dla uczczenia 20. rocznicy śmierci odbyło się w Krakowie pierwsze polskie wykonanie "Symfonii inkantacji".
Copyright © 2013 PWM
x
Administratorem dobrowolnie podanych danych osobowych jest Polskie Wydawnictwo Muzyczne z siedzibą w Krakowie (31-111) przy Al. Krasińskiego 11A. Twoje dane osobowe będą przetwarzane w celu wysyłki Newslettera zawierającego informacje marketingowe administratora danych. Posiada Pani/Pan prawo dostępu do treści oraz poprawiania swoich danych osobowych. Informujemy, iż poza podmiotami uprawnionymi na podstawie przepisów prawa, zebrane dane osobowe nie będą udostępniane.
Zamknij