PWM

Szukaj
Zaawansowane
Rzeczpospolita Polska
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
biuletyn informacji publicznej

Piotr Rytel

Piotr Rytel

1884-1970

Rytel Piotr, pseudonim Witold Szeliga, W. S., F. C., urodzony 16 V (wg nagrobka na warsz. Powązkach a nie: 20 IX, jak podają inne źródła) 1884 w Wilnie, zmarł 2 I 1970 w Warszawie, polski kompozytor, pedagog i krytyk muzyczny. 1903–08 studiował w Instytucie Muzycznym w Warszawie, uzyskując dyplomy w zakresie fortepianu w klasie A. Michałowskiego i kompozycji w klasie Z. Noskowskiego. W tej uczelni (późniejsze konserwatorium) od 1911 do wybuchu II wojny światowej był nauczycielem (od 1 XII 1932 profesor) fortepianu, harmonii i form muzycznych, w l. 1925–1926 i 1931–1939 prowadził klasę kompozycji.

Od 1928 działał w Komisji Ustrojowo-Programowej Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, 1932–1939 był członkiem rady naukowo-artystycznej w konserwatorium. 1908 rozpoczął działalność kompozytorską i publicystyczną, która trwała do 1963. Publikował w prasie liczne artykuły, felietony muzyczne i recenzje, m.in. przed 1939 w „Nowościach Muzycznych”, „Scenie i Sztuce”, poznańskiej „Kulturze”, „Gazecie Warszawskiej” (1920–35), po 1945 w „Tygodniku Warszawskim”, „Słowie Powszechnym”, „Gazecie Ludowej” (1946–49), „Kurierze Polskim”, „Ruchu Muzycznym”, „Muzyce” i „Teatrze”. Okupację przeżył w Warszawie, ucząc w tajnym konserwatorium S. Kazury.

Po powstaniu warszawskim 5 X 1944 wraz z pozostałą ludnością cywilną został wyeksmitowany z Warszawy, do której powrócił już w III 1945. Od 1 V 1945 do emerytury (1952) uczył teorii muzyki i prowadził klasę kompozycji w konserwatorium (od 1946 PWSM), tamże 1946/47 sprawował funkcję prorektora; ponadto był kierownikiem Sceny Muzyczno-Operowej (1945–1948) i dyrektorem Państwowego Instytutu Muzycznego (1946–1947); współpracował z Państwową Organizacją Imprez Artystycznych „Artos” (1951–1954), Centralnym Zarządem Instytucji Muzycznych Ministerstwa Kultury i Sztuki (1955–1956) i Polskiego Radia (jako autor audycji i recenzent programów muzycznych). Powrócił do szkolnictwa jako rektor (XII 1956–1961) i profesor zwyczajny (II 1958) w PWSM w Sopocie.

Rytel działał społecznie; m.in. 1925–1933 był współorganizatorem i członkiem zarządu Stowarzyszenia Współczesnych Kompozytorów Polskich, 1925–1935 wiceprezesem Związku Sprawozdawców Muzycznych i Teatralnych, 1948–52 prezesem Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego (inicjował założenie Społecznych Ognisk Muzycznych), a 1947–55 wiceprezesem Instytutu Fryderyka Chopina (od 1950 TiFC); członek ZKP, SPAM i ZAiKS. Został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1937); 1911 otrzymał wyróżnienie na konkursie kompozytorskim z okazji 10-lecia Filharmonii Warsz. za poemat symfoniczny "Sen Dantego", 1960 nagrodę miasta Gdańska.

Większość kompozycji Rytla pozostała w rękopisach lub kopiach i znajduje się w Bibliotece Materiałów Orkiestrowych PWM oraz od 1983 w Bibliotece Narodowej.