Aktualności
„Te Deum Polonia” Pawła Łukaszewskiego na obchody 100-lecia odzyskania niepodległości
2018-10-25
Najnowszy wielkoobsadowy utwór Pawła Łukaszewskiego „Te Deum Polonia” powstał na szczególną okazję: został zamówiony przez Prezydenta RP dla uczczenia setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. „Te Deum Polonia” na bas solo, chór i orkiestrę zostanie prawykonane 30 października, podczas uroczystego koncertu w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Utwór zabrzmi w interpretacji Wojtka Gierlacha (B) oraz Chóru i Orkiestry TW-ON pod batutą Marcina Nałęcz-Niesiołowskiego.
Historia muzyki uczy, że każde nieomal Te Deum napisane przez twórców minionych epok miało charakter podniosły, uroczysty i majestatyczny. I prawie każdorazowo formy z tekstem Te Deum powstawały na okoliczność upamiętnienia szczególnych wydarzeń w dziejach Europy.
Paweł Łukaszewski wpisuje się w ów nurt dzieł okolicznościowych, patriotyczno-religijnych, upamiętniających ważne dla Polski wydarzenia. Przed dwudziestu laty, na osiemdziesięciolecie odzyskania niepodległości skomponował dziękczynną mszę za ojczyznę, Missa pro Patria. Na stulecie nie mogło zabrzmieć inne dzieło, jak Ciebie Boga wysławiamy, bo tylko przez uroczyste Te Deum, można wyrazić wdzięczność, chwałę i radość.
Te Deum Polonia Pawła Łukaszewskiego na bas, chór i orkiestrę odsłania treść hymnu w pięciu częściach.
Potężny początek ma wydźwięk uroczysty. W całej części muzyka zdaje się ilustrować majestat Boga i czas chwały, odsłaniając patriotyczny wydźwięk wdzięczności za odzyskaną niepodległość.
Część druga, ‘Te gloriosus Apostolorum chorus’, przynosi symboliczne rozważanie nad sensem odzyskanej niepodległości. W całości drugie ogniwo Te Deum należy do partii solowego basu. Kompozytor ukrył we fragmentach tej partii krótki, stylizowany cytat z pieśni Boże coś Polskę.
W całym przebiegu części centralnej, ‘Tu Rex gloriae, Christe’, polaryzują dwie przeciwstawne siły: pełne energii partie instrumentalne i majestatyczne wejścia chóru. Owe żywe, niespokojne partie orkiestry można symbolicznie przyrównać do ruchu wojsk na polu walki, zaś majestatyczny śpiew chóru do głosu Opatrzności czuwającej nad narodem polskim w chwili dziejowych zdarzeń.
Czwarte ogniwo, ‘Salvum fac, populum tuum Domine’, jest zaprojektowane jako fresk orkiestrowo-wokalny. Pojawiają się tu autocytaty z części wcześniejszych, co integruje formę całości. Możnaby interpretować tę część jako pytanie o przyszłość Polski.
Finał, ‘In Te, Domine, speravi’, łączy klamrą całe dzieło, bowiem tworzywo dźwiękowe integralnie nawiązuje tu do początku kompozycji. Monumentalnie i symbolicznie rozbrzmiewają umuzycznione przez Łukaszewskiego słowa „Niech miłosierdzie Twoje, Panie, okaże się nad nami, jako my w Tobie ufność pokładamy. W Tobie, o Panie, złożyłem nadzieję, nie będę zawstydzon na wieki. Amen”.
Retoryczno-symboliczna analiza dzieła jest jedynie propozycją interpretacji. Muzyka, która sama z siebie nie musi wyrażać żadnych określonych treści, ma w utworze Pawła Łukaszewskiego charakter wybitnie ilustracyjny. Słuchacz podąża za kolejnymi motywami i myślami muzycznymi, które mogą go skierować w stronę pozamuzycznych, symbolicznych odniesień. W taką podróż po swojej muzyce zaprasza nas kompozytor.
Marcin Łukaszewski (fragmenty opisu utworu)
© PWM / fot. Bartek Barczyk
Najczęściej czytane:
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne przedstawiło swoją działalność podczas konferencji Instytutu Polskiego w Rzymie pt. „Musica e Memoria: 1945-2025. Tra reminiscenze e nuove prospettive/Muzyka i pamięć 1945-2025. Reminiscencje i nowe perspektywy”.
Dziś, 2 grudnia, rozpoczyna się osiemnasta odsłona jednego z najbardziej prestiżowych europejskich konkursów dyrygenckich: Donatella Flick – London Symphony Orchestra Conducting Competition. W bogatym przekroju repertuarowym jako utwór obowiązkowy znalazł się także Koncert na orkiestrę smyczkową Grażyny Bacewicz.
3 miasta, blisko 40 wydarzeń, koncertów, spotkań i warsztatów edukacyjnych, ponad 800 wykonawców, dzieła 38 kompozytorów związanych z PWM, 1 statuetka „Koryfeusz Muzyki Polskiej” oraz tysiące melomanów w salach koncertowych, miejskiej sonosferze i na radiowej antenie. Polskie Wydawnictwo Muzyczne uczciło 80-lecie swojej działalności wyjątkowym cyklem „Muzyczne spotkania”. Całoroczne obchody jubileuszu Oficyny zwieńczył uroczysty koncert w Filharmonii Krakowskiej z udziałem Laureatki IV Nagrody XIX Konkursu Chopinowskiego Tianyao Lyu.
Refleksje i mistyka nad różnymi obszarami życia to wątki towarzyszące utworom, których prawykonania odbędą się w grudniu. Nowych dzieł kompozytorów współpracujących z Polskim Wydawnictwem Muzycznym będzie można posłuchać w Katowicach oraz Bydgoszczy.
Już 7 grudnia w Studiu S1 w Warszawie specjalnym koncertem swoje osiemdziesiąte urodziny będzie obchodził „Ruch Muzyczny” – najstarsze czasopismo o muzyce klasycznej w Polsce. W programie znajdą się m.in. kompozycje dawnych, legendarnych redaktorów naczelnych – Stefana Kisielewskiego i Zygmunta Mycielskiego
Dziedzictwo muzyczne w nowym formacie — prezentacja portalu Polska Biblioteka Muzyczna podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych pod hasłem "Muzykalia w zmieniającym się otoczeniu bibliotecznym – integracja, współpraca, harmonia".
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
