PWM

Szukaj
Zaawansowane
Rzeczpospolita Polska
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
biuletyn informacji publicznej

Aktualności

Kompozytor oświecony. Poznaj Jeana-Philippe’a Rameau

2025-04-09

Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś. 

 

Kompozytor, klawesynista, wizjoner


„Niech żyje Rameau! Precz z Gluckiem” – krzyknął entuzjastycznie Claude Debussy po obejrzeniu spektaklu La Guirlande. Uznawany za największego muzyka doby francuskiego oświecenia, Rameau zdominował scenę Académie royale de musique (Opéra de Paris) na ponad 50 lat, a jego utwory klawesynowe cieszyły się wielką popularnością przez cały XVIII wiek. W repertuarze operowym zadebiutował dopiero w wieku 50 lat, natychmiast podbijając serca publiczności. Zgromadził wokół swojej twórczości wielu zwolenników, ale też przeciwników, między którymi wybuchł zajadły konflikt zapamiętany przez historię jako spór lullystów z ramistami.

 



Rameau był i pozostaje złożoną postacią: któryż to kompozytor, wzbudzając tak wiele polemik, był jednocześnie tak często grany i naśladowany za życia? Któryż napisał tyle artykułów i dzieł teoretycznych, dzięki którym zyskał tak wielką sławę jako teoretyk i człowiek nauki, że w efekcie przestano dostrzegać w nim muzyka?

Fragment książki


Newton harmonii

 

Za szczytowe osiągnięcie Rameau uznaje się jednak nie jego kompozycje, a dokonania na polu teorii muzyki. W licznych traktatach prezentował nowoczesne podejście do harmonii, przyczyniając się do kształtowania raczkującego systemu dur-moll, który później zdominował muzykę europejską. Opublikowany w 1722 roku przełomowy „Traktat o harmonii” wywołał reakcje nie tylko w środowisku muzycznym, ale także wśród pisarzy i filozofów. Rameau, w duchu oświeceniowych postulatów, poszukiwał reguł rządzących sztuką kompozycji – u podstaw muzyki odnalazł matematykę, ogłaszając pierwszeństwo harmonii względem melodii. Jego teorie stały się nieodzowną częścią kanonu nauki o muzyce i dzisiaj wydają się oczywiste.

 

 

Osobiście i na wskroś


Christophe Rousset, dyrygent, klawesynista i muzykolog o międzynarodowej renomie, stworzył rentgenowski portret Jeana-Philippe’a Rameau. Jego monografia to nie tylko życiorys w pigułce, ale także studium osobowości i twórczości francuskiego kompozytora. Miłośników opery ucieszą opisy dzieł scenicznych, stanowiące cenną bazę informacji. Autor patrzy na bohatera swojej książki z unikatowej perspektywy, bowiem – ze względu na swoją profesję a także specjalizację w muzyce dawnej i operze – doskonale wyczuwa konteksty konieczne do zmierzenia się z monografią kompozytora formatu Rameau. Książka Rousseta to przede wszystkim spojrzenie praktyka obeznanego z twórczością kompozytora, bliskie i osobiste podejście do tematu, a także nieukrywana fascynacja bohaterem.

Rameau to już dwudziesta pierwsza książka z serii Małe Monografie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przybliżającej sylwetki zarówno znanych, jak i tych mniej popularnych kompozytorów. Premierową publikację można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.

 


O autorze:
Christophe Rousset – francuski klawesynista, dyrygent i muzykolog, którego największą pasją są opera i muzyka dawna. Jest założycielem grupy muzycznej Les Talens Lyriques, której nazwa podchodzi od podtytułu jednej z oper Jeana-Phillipe’a Rameau Święto bogini Hebe. Rousset z zespołem wykonuje na całym świecie muzykę od wczesnego baroku do początków romantyzmu, popularyzując również mniej znane utwory i niesłusznie zapomnianych kompozytorów. Jako klawesynista prowadzi od wielu lat kursy mistrzowskie oraz nagrywa płyty. Jego wydawnictwa z muzyką klawesynową są uznawane za wzorcowe. Jest autorem artykułów i wydań krytycznych, a także monografii poświęconej François Couperinowi.

Najczęściej czytane:

Ostatnie pożegnanie Teresy Chylińskiej

Uroczystości pogrzebowe odbędą się w poniedziałek 13 października 2025 roku o godz. 13:00 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Ceremonia będzie miała charakter państwowy.

Różne oblicza Chopina. 28. Festiwal Kompozytorów Polskich im. H. M. Góreckiego

9 października br. w Bielsku-Białej rozpocznie się 28. Festiwal Kompozytorów Polskich im. H.M. Góreckiego. Bohaterem tegorocznej jest Fryderyk Chopin. Polskie Wydawnictwo Muzyczne i „Ruch Muzyczny” są Partnerami wydarzenia.

Muzyczne spotkania Polskiego Wydawnictwa Muzycznego nominowane do nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej 2025!

 

Rada Programowa Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca wytypowała nominowanych do nagrody polskiego środowiska muzycznego – Koryfeusz Muzyki Polskiej. Nagroda przyznawana jest co roku w czterech kategoriach: Osobowość roku, Wydarzenie roku, Nagroda honorowa oraz Odkrycie roku. W kategorii Wydarzenie Roku nominację otrzymały Muzyczne spotkania, organizowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne z okazji tegorocznego jubileuszu 80-lecia w Narodowym Forum Muzyki. 

Kompozytor miesiąca: Alek Nowak i jego #biurkokompozytora

Ceniony kompozytor muzyki instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej, oper i dramatów. W jego twórczości istotne miejsce zajmują utwory pisane do tekstów m.in. takich pisarzy, jak Olga Tokarczuk, Radek Rak, Stanisław Lem, czy Szczepan Twardoch. W tym miesiącu po raz pierwszy zabrzmiała opera Nowaka: Kontakt. Sonoromanza, a na muzyczne półki trafił najnowszy album ANAKLASIS z rejestracją „Febry arktycznej”, skomponowanej do słów Marcina Wichy. To więc dobry moment, by zajrzeć do pracowni kompozytora i by przyjrzeć się jego pracy.

Wyostrz słuch na współczesną operę i historię, która wydarzyła się naprawdę!

Muzyczna opowieść o dwóch polarnikach czekających na ratunek. O próbie przetrwania na grenlandzkim pustkowiu i o melancholii polarnej nocy. FEBRA ARKTYCZNA. COMEDIA HARMONICA – opera Alka Nowaka do oryginalnego libretta Marcina Wichy jest już dostępna na najnowszym albumie ANAKLASIS. W rolach głównych: AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy i śpiewacy Capelli Cracoviensis.

Jesień obfita w premiery polskiej muzyki najnowszej

Chociaż pod względem prawykonań październik wydaje się spokojniejszy niż ubiegły miesiąc trzeba jednak podkreślić, że zakres gatunkowy i obsadowy nowych utworów zapowiada się bogato. Najnowsze dzieła z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w tym miesiącu usłyszymy po raz pierwszy w Warszawie, Kolonii, Tychach, Gdańsku, Zielonej Górze, Poznaniu, Elblągu oraz Pszczynie.

„Urodziny rekina” już w sprzedaży

Miłośnicy twórczości Krystyny Gowik mają powód do radości – autorka kultowej piosenki Maszeruje wiosna, znanej i lubianej przez dzieci oraz nauczycieli w całej Polsce, prezentuje swoją najnowszą publikację muzyczną pt. Urodziny rekina. Ten pełen humoru, energii i dziecięcej wyobraźni zbiór piosenek, wydany nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, jest już w sprzedaży. Zapraszamy na urodziny!

DEM 2025 w Poznaniu – zapisy trwają

Już 17 października zapraszamy serdecznie wszystkich nauczycieli do Poznańskiej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Mieczysława Karłowicza na 22. Dzień Edukacji Muzycznej. Poznaj program, zapisz się i bądź z nami!

Żegnamy Teresę Chylińską (1931‒2025)

Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Teresy Chylińskiej, wybitnej postaci polskiej muzykologii. Związana przez ponad 70 lat z Polskim Wydawnictwem Muzycznym, odeszła 30 września 2025 roku, w wieku 94 lat. Swoje zawodowe życie poświęciła badaniu życia i twórczości Karola Szymanowskiego.

Jak zmienić dźwięki w muzykę? „Biblia pianistów” powraca po 55 latach

Ceniona w środowisku publikacja Henryka Neuhausa po wielu latach doczekała się nowego wydania. „Sztuka pianistyczna. Notatki pedagoga” to jedna z najsłynniejszych książek metodycznych napisana przez legendarnego pianistę, pedagoga i mentora wirtuozów XX wieku. W 55 rocznicę pierwszego polskiego wydania publikacja powraca do księgarń w unowocześnionej edycji. Premierę książki Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaplanowało na ustanowiony przez UNESCO Międzynarodowy Dzień Muzyki, który przypada 1 października.