Aktualności
„Sąd ostateczny” Krzysztofa Knittla – premiera 8 listopada
2017-11-03
Już tylko kilka dni dzieli nas od premiery opery do Krzysztofa Knittla „Sąd ostateczny”. 8 listopada zapraszamy do Opery Bałtyckiej! Chór, orkiestrę i balet Opery Bałtyckiej w Gdańsku poprowadzi Szymon Morus. W rolach solowych wystąpią Robert Gierlach, Piotr Lempa, Jan Jakub Monowid, Anna Mikołajczyk oraz Magdalena Chmielecka.
Jeszcze przed premierą zdradzamy kilka informacji o dziele:
Dopóki istnieć będzie wyobrażenie Dnia Ostatecznego, dzień ten odwlecze się w nieskończoność – mówi w I akcie do malarza, Hansa Memlinga, Tommaso Portiniari, zamawiając u niego tryptyk „Sąd ostateczny”. Opera Krzysztofa Knittla, wbrew przywodzącemu na myśl apokaliptyczne wizje tytułowi, nie przedstawia jednak końca świata, lecz burzliwe losy związanego z Gdańskiem malowidła. Akt I prezentuje legendarne powstanie dzieła – nawrócenie jego autora i tajemnicze zamówienie, w którym maczały palce siły nieczyste. Akt II to natomiast tułaczka malowidła po całej Europie na przestrzeni kilku wieków, przez Brugię, Gdańsk, Paryż, Moskwę, aż do powrotu do… pracowni Memlinga.
W operze użyta została ogromna obsada wokalno-instrumentalna, w tym chór mieszany i dziecięcy, a obok instrumentów orkiestrowych także keyboard, gitara elektryczna oraz warstwa elektroniczna. Uwagę zwraca rozbudowana sekcja perkusyjna, w której znalazło się niemal całe znane perkusyjne instrumentarium oraz dodatkowe elementy, np. gałęzie, papier. Perkusja nabiera szczególnego znaczenia w kluczowej dla całego dramatu scenie zamówienia obrazu. Zagęszcza się wówczas faktura, pojawiają się powtarzane schematy rytmiczne i element improwizacji, podkreślając niepokój i napięcie towarzyszące przemowie Portinariego – wcielenia czystego zła.
W długim korowodzie bohaterów tej historii występuje zaledwie jedna postać kobieca – uwieczniona na odwrocie bocznego skrzydła ołtarza Katarzyna Tanagli, żona donatora, Angela Taniego. W warstwie wokalnej dominują zatem męskie głosy, choć o dużym zróżnicowaniu barw – od basu do kontratenoru. Wyjątek stanowi śpiewający mezzosopranem Archanioł Michał, któremu niezwykłości dodaje motyw przewodni tej postaci – powtarzana w smyczkach figura melodyczna. Wszystkie partie oparte zostały na melorecytacji w niewielkim ambitusie. Kompozytor zastosował też sceny całkowicie mówione – tak, jakby możliwości śpiewu chciał pozbawić największych zbrodniarzy XX wieku – w 13. scenie SS-manów wywożących malowidło do Turyngii, a w kolejnej Stalina i jego urzędników. W partii natchnionego, proroczego chóru powraca natomiast kilkukrotnie melodia, przypominająca śpiewy żydowskie.
Cały dramat stanowi galerię oddalonych w czasie i przestrzeni obrazów, co podkreśla zmieniająca się w każdej odsłonie oprawa muzyczna, w której po fragmentach pełnych niespokojnych glissand, klasterów, dźwięków ilustracyjnych i konkretnych, następują momenty bardziej statyczne lub repetytywne. Bogactwo barw i muzycznych środków wyrazu wykorzystanych w „Sądzie Ostatecznym” dorównuje wyrazistością malarskiemu pierwowzorowi.
Szczegółowe informacje i bilety – Opera Bałtycka w Gdańsku.
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
