Aktualności
Prawda czy kreacja? Karol Szymanowski o sobie samym. Zaczytaj się w tajemniczej monografii kompozytora!
2023-09-13
Gdybyśmy mogli popatrzeć na życie kompozytora jego własnym okiem… Co byśmy spostrzegli? Jak on sam opowiedziałby swoją historię? Czy zgodziłby się z biografami? A może miałby zupełnie inną wizję? Teresa Chylińska w najnowszej publikacji „Jak Karol Szymanowski pisał książkę o sobie” podjęła się zadania odpowiedzi na te i wiele innych pytań.
Karol Szymanowski piórem władać lubił i umiał. Świadomość swojej roli w polskiej kulturze muzycznej kazała mu nieraz chwytać za pióro i wymierzać sprawiedliwość światu. Zapisywał papier partyturowy i czystą kartkę z równym zacięciem, ale też równie doskonale. Oprócz licznych kompozycji pozostawił po sobie setki pism – studia, artykuły, eseje, przemówienia i wykłady, fragmenty powieści, a nawet wiersze. A do tego niezwykle obszerną korespondencję. Zaczął nawet spisywać swoje wspomnienia, ale… od roku 1919. Dlaczego pominął cały okres dzieciństwa i młodości? Czy nie uważał ich za istotne? A może była to jedynie pewna konwencja pisarska? Chociaż przegrał walkę z czasem, nie ukończywszy nawet wstępu pamiętnika, pozostawił nam kilka wskazówek, dzięki którym możemy domyślać się jak Szymanowski pisał książkę o sobie:
Sucha, mechaniczna kronika faktów składających się na czyjeś życie w zasadzie pozbawiona jest wszelkiego interesu — chyba w rzadkich wypadkach, gdy los ten składa się z nieprawdopodobnych, fantastycznych przygód — natomiast życie każdego człowieka jest ciekawe, skoro się ujawni jego kierowniczą ideę, wewnętrzną konstrukcję, napięcie. Muszę wybrać jedną z „interpretacji” i w jej wyborze kierować się pewną utylitarnością, tym mianowicie, co w mej istocie jest decydującym czynnikiem dynamicznym, aktywnie wpływającym na rozwój zjawisk na pewnym odcinku rzeczywistości. Jest tym na pewno moja twórczość i stosunek do otaczających mnie zjawisk (krytyczny), wypływający z takich czy innych założeń. To trzeba uwypuklić i uwydatnić z kompleksu zdarzeń stanowiących moje życie.
Karol Szymanowski, Wstęp
Teresa Chylińska – niekwestionowana znawczyni Szymanowskiego – po raz kolejny wnikliwym okiem spogląda na życie kompozytora. Z detektywistycznym zacięciem podąża wyznaczonymi przez niego śladami, starając się oddać czytelnikowi możliwie najpełniejszy biograficzny obraz. Sięgając do niezliczonych źródeł, w opowieść wplata fragmenty listów, zapisków, recenzji oraz wszelkich dokumentów z epoki. Sprawia to, że „Jak Karol Szymanowski pisał książkę o sobie” stanowi prawdziwą skarbnicę wiedzy nie tylko o autorze „Króla Rogera”, ale też o środowisku artystycznym Młodej Polski. Publikacja ta jest również jedyną w swoim rodzaju okazją, żeby sprawdzić, czy na pewno wiemy o kompozytorze już wszystko.
Zapiski prywatne. Czy uda nam się odkryć tajemnice Karola Szymanowskiego?
Jest coś niezwykle frapującego w poznawaniu tajemnic życia innych ludzi, wielkich sław, ciekawych indywidualności. Czy autorka książki sprostała temu detektywistycznemu zadaniu i dotarła do kwintesencji życia kompozytora? Czy udało jej się zrealizować postulowaną przez Szymanowskiego ideę? A może to każdy czytelnik powinien sam ułożyć swój osobisty portret artysty z puzzli setek faktów i zadecydować o własnej interpretacji tak, aby po skończonej lekturze móc z całą stanowczością powiedzieć: „Taki był Karol”. Aby się o tym przekonać, wystarczy sięgnąć po nową publikację „Jak Karol Szymanowski pisał książkę o sobie” i zanurzyć się w świat tego wyjątkowego artysty.
Premierową książkę Teresy Chylińskiej można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.com.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
Publikacja powstała w ramach projektu Dziedzictwo Muzyki Polskiej.
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
