Aktualności
Polscy Kompozytorzy Dzieciom: Feliks Rybicki
2025-01-14
Feliks Rybicki, kompozytor i pedagog, wywarł ogromny wpływ na edukację muzyczną w Polsce, szczególnie dzięki swoim pedagogicznym utworom fortepianowym. Z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przypominamy jego twórczość, która nadal inspiruje młodych muzyków i nauczycieli.
Od początku istnienia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, serie pedagogiczne stanowiły istotną oraz liczną grupę powstających publikacji. Nagradzane na konkursach i festiwalach budowały prestiż Oficyny, ponadto wnosiły wielką wartość pedagogiczną do szkolnictwa muzycznego w Polsce, o czym świadczyć mogą wznowienia wielu tytułów. Z okazji 80 lat istnienia PWM-u, powstał cykl artykułów Polscy Kompozytorzy Dzieciom, poświęcony twórcom, którzy dużą część swojej pracy artystycznej poświęcili młodym adeptom sztuki muzycznej.
Pierwszym z kompozytorów, którego sylwetkę chcemy przybliżyć, jest Feliks Rybicki (24.01.1899-4.08.1978) – polski kompozytor, pedagog i dyrygent, znany pod pseudonimami Alban Ryks i Zbigniew Szarecki.
Debiutował na stanowisku dyrygenta w Filharmonii Warszawskiej. Współpracował również z amatorskimi i szkolnymi zespołami instrumentalnymi i chóralnymi: Towarzystwem Śpiewaczym „Lutnia”, chórem i orkiestrą w Centralnych Zakładach Wojskowych w Rembertowie, Chórem Oratoryjnym przy Filharmonii Warszawskiej oraz z teatrami warszawskimi. Równolegle pracował jako pedagog – uczył śpiewu chóralnego w gimnazjach Warszawy oraz wykładał w Szkole Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza i Kolegium Muzycznym, które współtworzył. Był również profesorem dyrygentury w PWSM w Sopocie, prowadził kurs dyrygentury dla kapelmistrzów wojskowych przy PWSM w Warszawie oraz kierował orkiestrą i chórem PLM w Warszawie. Dodatkowo w okresie okupacji uczył gry na fortepianie, występował w kawiarniach warszawskich, kierował chórem i przedstawieniami operetkowymi w Teatrze Miasta Warszawy.
Za swoją twórczość Rybicki otrzymał liczne nagrody: I nagrodę na konkursie Liry Polskiej w Warszawie za Jej obraz – kartka z albumu (przed 1929), III nagrodę na konkursie Liry Polskiej za Petite valse (przed 1929), I nagrodę na konkursie Towarzystwa Śpiewaczego „Echo-Macierz” za Opowieść o tęskniącej królewnie na chór męski (1931), Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci (1952, 1977), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1956), Nagrodę PR i ZAiKS za pieśni młodzieżowe (1956), wyróżnienie MKiS za pracę pedagogiczną (1959), nagrodę państwową III stopnia za twórczość artystyczną (1962).
Twórczość kompozytorska Rybickiego obejmuje ponad 50 opusów, a szczególne znaczenie zyskały kompozycje fortepianowe o charakterze pedagogicznym, przeznaczone dla dzieci i młodzieży. Najbardziej znanym dziełem Feliksa Rybickiego jest wydany w 1936 r. zbiór Gram wszystko, który doczekał się sześciu wznowień oraz nowej, kolorowej szaty graficznej, a także zbiory Mały modernista czy Już wszystko gram. Ważnym elementem twórczości Rybickiego są Etiudy na lewą rękę oraz Pierwsze kroki – 100 czytanek dla początkujących na 2 i 4 ręce, które są pomocne w rozwijaniu umiejętności technicznych gry na fortepianie. W swoich kompozycjach Rybicki wykorzystywał klasyczne modele formalne, tonalność dur-moll oraz elementy inspirowane polskim folklorem, co nadawało jego kompozycjom charakterystyczny i rozpoznawalny styl.
Feliks Rybicki pozostawił trwały ślad w historii edukacji muzycznej w Polsce. Jego utwory nadal są wykorzystywane w procesie nauczania gry na fortepianie, stanowiąc cenny zasób dla nauczycieli oraz uczniów poszukujących wartościowych materiałów edukacyjnych. Utwory Rybickiego o programowych tytułach, takich jak Karuzela, Skakanka czy Wróbelki, nawiązują do otaczającego nas świata i bardzo pobudzają wyobraźnię młodych instrumentalistów. Kompozycje te znane są również poza Polską. W 2022 roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne doprowadziło do nagrania serii utworów Rybickiego, które były elementem towarzyszącym Konkursowi pianistycznemu dla dzieci i młodzieży w Japonii „Muzyka z kraju Chopina”, realizowanemu w ramach Programu „Kultura inspirująca”. Nagrania dostępne są na platformie YouTube PWM.
Zbiory utworów dziecięcych i pedagogicznych:
Gram wszystko op. 22,
Mały modernista op. 23,
Już gram op. 24,
Pierwsze kroki op. 19,
100 czytanek dla początkujących na 2 i 4 ręce w obrębie 5 tonów,
Zaczynam grać op. 20, łatwe utwory dla początkujących,
Album dla młodzieży na fortepian,
Pieśni ludowe w łatwym układzie,
Etiudy na lewą rękę, z. 1-3.
Więcej utworów z Serii Pedagogicznej PWM znajdziesz tutaj.
Najczęściej czytane:
15 października podczas gali w De Vere Grand Connaught Rooms w Londynie odbyło się wręczenie prestiżowych nagród Gramophone Classical Music Awards. W kategorii Early Music statuetkę otrzymała płyta ‘The Krasiński Codex’ („Kodeks Krasińskich”) zespołów Ensemble Dragma i Ensemble Peregrina pod kierownictwem Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Trzypłytowy album jest jednym z owoców projektu „Kras 52”, zrealizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie autorskie z Magdaleną Dziadek. Gościem specjalnym wieczoru będzie Krzysztof Meyer – kompozytor i bohater książki Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny. Publikacja ta stanie się punktem wyjścia do rozmowy, którą poprowadzi Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz. To wszystko już 21 października o godz. 18:30 w Sali Kameralnej Instytutu Muzykologii UJ.
Już od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej w kraju i na świecie. Oficyna świętuje swój jubileusz przez cały 2025 rok, organizując serię koncertów pod hasłem „Muzyczne spotkania”. Najbliższa odsłona już 14 i 15 listopada w Filharmonii Narodowej. Będzie to podwójny jubileusz – 80-lecie PWM oraz 100-lecie Związku Kompozytorów Polskich. Zapraszamy do wspólnego świętowania!
Związek Kompozytorów Polskich został partnerem trzeciego etapu prowadzonego od 2017 roku programu kompleksowej digitalizacji unikatowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W ramach projektu „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego oraz Związku Kompozytorów Polskich”, dofinansowanego w obrębie Działania FERC.02.03, zbiory Polskiej Biblioteki Muzycznej wzbogaci m.in. kolekcja materiałów ZKP związana z festiwalem „Warszawska Jesień”. Dzięki współpracy wyjątkowe dziedzictwo polskiej muzyki współczesnej zyska na trwałości i dostępności.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w poniedziałek 13 października 2025 roku o godz. 13:00 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Ceremonia będzie miała charakter państwowy.
9 października br. w Bielsku-Białej rozpocznie się 28. Festiwal Kompozytorów Polskich im. H.M. Góreckiego. Bohaterem tegorocznej jest Fryderyk Chopin. Polskie Wydawnictwo Muzyczne i „Ruch Muzyczny” są Partnerami wydarzenia.
Rada Programowa Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca wytypowała nominowanych do nagrody polskiego środowiska muzycznego – Koryfeusz Muzyki Polskiej. Nagroda przyznawana jest co roku w czterech kategoriach: Osobowość roku, Wydarzenie roku, Nagroda honorowa oraz Odkrycie roku. W kategorii Wydarzenie Roku nominację otrzymały Muzyczne spotkania, organizowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne z okazji tegorocznego jubileuszu 80-lecia w Narodowym Forum Muzyki.
Ceniony kompozytor muzyki instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej, oper i dramatów. W jego twórczości istotne miejsce zajmują utwory pisane do tekstów m.in. takich pisarzy, jak Olga Tokarczuk, Radek Rak, Stanisław Lem, czy Szczepan Twardoch. W tym miesiącu po raz pierwszy zabrzmiała opera Nowaka: Kontakt. Sonoromanza, a na muzyczne półki trafił najnowszy album ANAKLASIS z rejestracją „Febry arktycznej”, skomponowanej do słów Marcina Wichy. To więc dobry moment, by zajrzeć do pracowni kompozytora i by przyjrzeć się jego pracy.
Muzyczna opowieść o dwóch polarnikach czekających na ratunek. O próbie przetrwania na grenlandzkim pustkowiu i o melancholii polarnej nocy. FEBRA ARKTYCZNA. COMEDIA HARMONICA – opera Alka Nowaka do oryginalnego libretta Marcina Wichy jest już dostępna na najnowszym albumie ANAKLASIS. W rolach głównych: AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy i śpiewacy Capelli Cracoviensis.
Chociaż pod względem prawykonań październik wydaje się spokojniejszy niż ubiegły miesiąc trzeba jednak podkreślić, że zakres gatunkowy i obsadowy nowych utworów zapowiada się bogato. Najnowsze dzieła z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w tym miesiącu usłyszymy po raz pierwszy w Warszawie, Kolonii, Tychach, Gdańsku, Zielonej Górze, Poznaniu, Elblągu oraz Pszczynie.
