Aktualności
Kim był ulubiony uczeń Haydna? Premiera nowej książki z serii „Małe Monografie”
2025-01-15
Podobno sam Józef Haydn kupował mu papier nutowy. Na temat jego pochodzenia wysnuto kontrowersyjne teorie, łącząc go z rodziną Czartoryskich. Był twórcą pierwszego polskiego koncertu fortepianowego. Mowa o Franciszku Lesslu, kompozytorze przełomu XVIII i XIX wieku, którego można uznać za najwybitniejszego przed Chopinem. Marcin Tadeusz Łukaszewski kreśli jego sylwetkę w najnowszej Małej Monografii Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, poszukując prawdy i dementując narosłe wokół kompozytora mity.
Nazwisko warte poznania
Franciszek Lessel to postać owiana tajemnicami. Zachowało się o nim niewiele informacji, a jeszcze mniej można uznać za wiarygodne. Już samo jego pochodzenie pobudza dyskusje w środowisku. Był synem nadwornego muzyka na dworze książąt Czartoryskich w Puławach, Wincentego Lessla, z którym utrzymywał bliski kontakt przez całe życie. Świadczy o tym bogata korespondencja licząca ponad 300 listów. Nie ma jednak pewności kim była matka kompozytora. Często mówi się o Izabeli Czartoryskiej lub jej córce Marii Wirtemberskiej, ale czy w plotkach kryje się ziarno prawdy?
10 lat w Wiedniu
Franciszek Lessel jako jeden z dwóch Polaków studiował kompozycję u Józefa Haydna. Twierdzono, że był ulubieńcem najstarszego z klasyków wiedeńskich i jednym z bardziej utalentowanych jego uczniów. Łączyła ich szczególna relacja, która trwała aż do śmierci Mistrza. Nauki poskutkowały doskonałym warsztatem muzycznym, dzięki czemu Lessel pozostawił po sobie wiele wartościowych utworów, w tym pierwszy koncert fortepianowy w muzyce polskiej. Jako kompozytor przełomu epok śmiało wkraczał w romantyzm, stosując w swojej muzyce nowatorskie rozwiązania. Chociaż był obiecującym wirtuozem i kompozytorem, z czasem porzucił zawód muzyka. Dlaczego? Co go skłoniło do zmiany drogi życiowej?
Życie Lessla – ze względu na czas, w którym przyszło mu działać, i ludzi, z którymi się stykał i którzy go wspierali, na czele z rodziną Czartoryskich i Josephem Haydnem, u którego pobierał lekcje muzyki – jawi się jako niezwykle barwne. Mogłoby stanowić materiał na pełen sensacji film.
Fragment książki
Człowiek renesansu
Kompozytor i pianista, dyrygent, pedagog, architekt, ogrodnik, agronom, medyk, zarządca i inspektor. Innymi słowy człowiek wielu zainteresowań i wielu umiejętności. Lessel wiódł ciekawe życie, o którym warto dowiedzieć się więcej. Marcin Tadeusz Łukaszewski z detektywistycznym zacięciem stara się jak najwierniej prześledzić losy kompozytora, zabierając czytelnika w podróż do czasów najsłynniejszej polskiej rodziny arystokratycznej i XIX-wiecznego Wiednia. Nie zapomina przy tym o muzyce – pięknej i kunsztownie skomponowanej, którą opisuje w sposób przystępny i zrozumiały.
Lessel to już dwudziesta książka z serii Małe Monografie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przybliżającej sylwetki zarówno znanych, jak i tych mniej popularnych kompozytorów. Premierową publikację można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
O autorze:
Marcin Tadeusz Łukaszewski – pianista, teoretyk muzyki i kompozytor, absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie. W 2021 roku otrzymał tytuł profesora. Pracuje w macierzystej uczelni. Autor szeregu książek, w tym Przewodnika po muzyce fortepianowej (PWM, Kraków 2014) i popularnego poradnika Jak napisać pracę dyplomową o muzyce? (UMFC, Warszawa 2015). Nagrał wiele płyt z muzyką polską, w tym – nagrodzone statuetkami Fryderyka – albumy z muzyką fortepianową Stanisława Moniuszki, Piotra Perkowskiego i pieśni Ignacego Jana Paderewskiego. Wśród jego zainteresowań naukowych i artystycznych pierwsze miejsce zajmuje muzyka polska.
Najczęściej czytane:
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
Polska muzyka najnowsza zabrzmi w przedostatnim miesiącu 2025 roku w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Katowicach. Usłyszymy kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Wojciecha Widłaka, Pawła Malinowskiego, Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Wołka, Hanny Kulenty, Pawła Hendricha oraz Zbigniewa Bargielskiego. Szczególna prapremiera szykuje się także w Poznaniu, gdzie zobaczymy i usłyszymy najnowszą operę Elżbiety Sikory. Tych premier nie można przegapić!
Kolejna edycja Dnia Edukacji Muzycznej dobiegła końca – był to czas pełen zdobywania wiedzy, wymiany doświadczeń, inspiracji i miłych spotkań. W wydarzeniu organizowanym przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne wzięło udział ponad 150 osób. Dziękujemy, że byliście z nami w Poznaniu!
Polskie Wydawnictwo Muzyczne i Filharmonia im. Karola Szymanowskiego w Krakowie mają zaszczyt zaprosić na jubileuszowy koncert, który zwieńczy całoroczne obchody 80-lecia istnienia Oficyny. Ostatnie w tym roku „Muzyczne spotkanie” nie tylko ukaże różnorodność katalogu PWM; dostarczy też niezapomnianych wrażeń i emocji związanych ze wspólnym świętowaniem polskiej muzyki – w najlepszym wydaniu oraz wykonaniu.
15 października podczas gali w De Vere Grand Connaught Rooms w Londynie odbyło się wręczenie prestiżowych nagród Gramophone Classical Music Awards. W kategorii Early Music statuetkę otrzymała płyta ‘The Krasiński Codex’ („Kodeks Krasińskich”) zespołów Ensemble Dragma i Ensemble Peregrina pod kierownictwem Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Trzypłytowy album jest jednym z owoców projektu „Kras 52”, zrealizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie autorskie z Magdaleną Dziadek. Gościem specjalnym wieczoru będzie Krzysztof Meyer – kompozytor i bohater książki Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny. Publikacja ta stanie się punktem wyjścia do rozmowy, którą poprowadzi Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz. To wszystko już 21 października o godz. 19:00 (godzina zmieniona!) w Sali Kameralnej Instytutu Muzykologii UJ (ul. Westerplatte 10, Kraków).
Już od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej w kraju i na świecie. Oficyna świętuje swój jubileusz przez cały 2025 rok, organizując serię koncertów pod hasłem „Muzyczne spotkania”. Najbliższa odsłona już 14 i 15 listopada w Filharmonii Narodowej. Będzie to podwójny jubileusz – 80-lecie PWM oraz 100-lecie Związku Kompozytorów Polskich. Zapraszamy do wspólnego świętowania!
