Aktualności
"Dla oszczędności zagaście światło wiekuiste" - o "Epitafium" H. M. Góreckiego
2010-11-15
"Po raz trzeci od rozpoczęcia studiów w Katowicach [Henryk Mikołaj] Górecki zwrócił się ku poezji Juliana Tuwima. Jednakże wybrany tym razem wiersz pozostawiał w najwyższym kontraście wobec wcześniej wykorzystanych utworów poety." "Podczas gdy Pieśń o radości i rytmie miała wydźwięk pozytywny, ostatni poetycki aforyzm Tuwima wydaje się gorzko ironiczny:… dla oszczędności zagaście światło wiekuiste,
Gdyby miało mi kiedyś zaświecić.
Tuwim napisał go na serwetce w kawiarni zakopiańskiej, zaledwie na godzinę przed tym, jak dostał zapaści i zmarł w swoim hotelu. Górecki odkrył ten fragment w jakimś polskim czasopiśmie kilka lat później i zapamiętał jego proroczy nastrój. Istnieje jednak jeszcze inny aspekt tej historii: wydaje się, że Tuwim nawiązał w sposób ironiczny do ostatnich słów Goethego – Macht doch den zweiten Fensterladen auch auf, damit mehr Licht hereinkomme [Otwórzcie drugą zasłonę, aby wpuścić więcej światła]. W muzyce Górecki akcentuje słowa „światło wiekuiste” na początku i na końcu, rezerwując drugą frazę Tuwima na kulminację. Uwagę koncentruje naturalnie na chórze, dla którego dopełnieniem są małe bębny, talerze, flet piccolo, trąbka in C i altówka, poruszające się w wysokim rejestrze i ostro brzmiące. Tego typu zabieg był już zastosowany w „Koncercie”.
Mimo całej swej zwięzłości Epitafium zbudowane jest z czterech odcinków – Preludium (w którym punkt ciężkości spoczywa na perkusji), powolnego dwuczęściowego Chorału, krótkiej Antyfony, będącej kumulacja utworu oraz Postludium. Sekwencja Preludium-Chorał-Antyfona (…) zmierza ku kulminacji tekstu, w momencie gdy chór, tym razem już ośmiogłosowy, wyśpiewuje ostatni wiersz Tuwimowski w rytmicznym unisonie”
(A. Thomas, Górecki, tłum. E. Gabryś,PWM 1998, s. 34-35)
Najczęściej czytane:
Tematem przewodnim 37. edycji Krakowskiego Międzynarodowego Festiwalu Kompozytorów jest muzyka w muzyce. Festiwal, który został objęty patronatem honorowym Aleksandra Miszalskiego, Prezydenta Miasta Krakowa, rozpocznie się już 10 maja koncertem inauguracyjnym w Filharmonii Krakowskiej. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia.
Już 09 maja 2025 roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza do wspólnego świętowania podczas Dni Funduszy Europejskich w PWM. Sprawdź, co zaplanowaliśmy na ten dzień!
Piąty miesiąc roku zwiastuje nadejście wiosennego sezonu festiwalowego. W Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu zabrzmią kompozycje Joanny Wnuk-Nazarowej, Pawła Malinowskiego, Wojciecha Widłaka, Macieja Zielińskiego, Pawła Hendricha i Agaty Zubel. Najnowszej muzyce polskiej będziemy przysłuchiwać się podczas koncertów specjalnych, na festiwalowych estradach, a także na zakończenie sezonu artystycznego.
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
